معرفی و دانلود کتاب جزایر ایرانی خلیج فارس

معرفی کتاب جزایر ایرانی خلیج فارس

نخستین اعاده حاکمیت ایران بر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در سال 1329/1951

چندی قبل به هنگام پژوهش و بررسی پیرامون مقوله نفت در سال‌های 1327-1329، بر حسب تصادف به گزارش‌های کوتاهی در مورد واقعه عزیمت ماموران ایرانی به جزایر تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی در روزهای 8 تا 12 بهمن 1329/ژانویه 1951 برخورد کردم. آن گزارش‌ها که در لابه‌لای صفحات چند شماره از روزنامه‌های اطلاعات و کوشش مورخ 8 تا 12 بهمن 1329 چاپ شده بود، حکایت از اقدامات ماموران اعزامی در زمینه شناسایی ساکنان آن جزایر و صدور اوراق هویت برای آنها داشت. در یکی از گزارش‌ها سخنگوی دولت در مصاحبه با خبرنگاران از اجرای برنامه‌های عمرانی و اقتصادی در جزایر مذکور خبر داده بود.

این اطلاعات برای نگارنده و کسانی که اندک آشنایی به وضعیت جزایر سه‌گانه مزبور داشته باشند، بسیار تعجب‌آور بود زیرا آن اقدامات به منزله اعاده حاکمیت ایران بر جزایر بوده ولی در کتاب‌های متعددی که در این زمینه در دسترس قرار دارند، از اعاده مالکیت ایران در سال 1350/1971 سخن گفته شده و در هیچ‌یک از آنها به واقعه مورد بحث اشاره‌ای نشده است. احساس مواجه‌شدن با یکی از وقایع مغفول‌مانده تاریخ معاصر ایران، آن هم در مورد موضوع حساسی چون جزایر سه‌گانه خلیج فارس، آن‌چنان شدید بود که اصل تحقیق در مورد مقوله نفت را نیمه‌کاره رها و تمام توان خود را برای بررسی همه‌جانبه آن واقعه و علل و عوامل آن معطوف کردم. در بررسی مقدماتی، مشخص شد برای یافتن علل و عوامل به‌وجودآمدن واقعه 7 بهمن 1329 باید به عقب برگشت و نقطه تمرکز و آغاز تحقیق را در سال‌های پایانی قرن نوزدهم قرار داد که معادلات سیاسی در خلیج فارس در حال شکل‌گیری نهایی بود. این روند به‌ویژه در مورد جزایر سه‌گانه شکل ملموس‌تری به خود گرفت.

ماحصل پژوهش انجام‌شده فراتر از آن چیزی بود که در ابتدا تصور می‌شد. بدین لحاظ، نتایج حاصله در قالب کتابی به منظور معرفی و شناسایی واقعه اعاده حاکمیت ایران بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در بهمن 1329 و علل و عوامل آن واقعه، تدوین یافت.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
مقدمه
فصل اول: بحران در خلیج‌فارس
فصل دوم: لشکرکشی لرد کرزن و توافق سال 1904/1322 قمری
فصل سوم: اتباع ایرانی
فصل چهارم: جزایر ایران در بحران
فصل پنجم: اقدامات دولت ایران
فصل ششم: دولت رزم‌آرا و توسعه اقتصادی بنادر و جزایر خلیج‌فارس
فصل هفتم: ایران و تحولات سیاسی در خلیج فارس در سال 1329
فصل هشتم: اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه بهمن و اسفند 1329
عکس‌العمل بریتانیا
نتیجه‌گیری نهایی
ضمایم
خلاصه‌ای از رساله ناقص خلیج عجم
رساله ملاحضات سیاسی در امور بنادر خلیج‌فارس
رساله  مسئله خلیج فارس
شمه‌ای از سیاحت مدیر چهره‌نما
فصل یازدهم کتاب جزایر ایران در خلیج فارس
سفرنامه خبرنگار روزنامه ایران به بحرین