معرفی و دانلود کتاب حقوق بشر

معرفی کتاب حقوق بشر

مایکل فریمن در کتاب حقوق بشر نگاهی جامعه‌شناختی و تاریخی به موضوع حقوق بشر دارد. او با ردیابی تاریخچه‌ی این مفهوم نشان می‌دهد که خلأ اساسی بین فلسفه‌ی حقوق بشر و واقعیت، فقط با بصیرت‌های برخاسته از علوم اجتماعی پر می‌شود. فریمن در این کتاب برخی از موضوعات بحث‌برانگیز را تبیین می‌کند: آیا حقوق بشر با تفاوت‌های فرهنگی سازگاری دارد؟ دلایل اصلی نقض حقوق بشر چیست؟ چرا بعضی از دولت‌ها حقوق بشر را زیر پا می‌گذارند؟ و...

درباره‌ی کتاب حقوق بشر

حقوق بشر مسئله‌ای جهانی است؛ یعنی قومیت، رنگ پوست، جنسیت، زبان، مذهب، گرایش جنسی، عقاید سیاسی، موقعیت اجتماعی و... در تبیین مبانی حقوق بشر اثری ندارند. طبق قوانین حقوق بشر، همه‌ی انسان‌ها آزاد به دنیا می‌آیند، از حقوقی مساوی برخوردارند و از نظر اجتماعی با یکدیگر برابرند. اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر و سازمان‌هایی چون سازمان ملل و کنوانسیون‌های متفاوت، برای تحقق چنین اهدافی به وجود آمده‌اند. اکنون با وجود چنین سازمان‌هایی، باید شاهد صلح پایدار و پایان یافتن جنایت‌های خونین باشیم. اما حقوق بشر بیشتر بازیچه‌ی دست کسانی شده است که هیچ ارزشی برای کرامت انسان‌ها قائل نیستند. چگونه به چنین سوء‌استفاده‌ای از حقوق بشر رسیده‌ایم؟ مایکل فریمن (Michael Freeman) در کتاب حقوق بشر (Human Rights)، مفاهیم کلیدی این مفهوم و تاریخ تطور آن را بررسی می‌کند.

فریمن هدف خود را از نگارش کتاب در همان ابتدا بیان می‌کند: برقراری پیوند میان مفاهیم فلسفی حقوق بشر با سیاست و نگاهی به تکامل این مفاهیم در دنیای پس از 11 سپتامبر. مسائلی چون پیامدهای جهانی شدن، فقر، عناصر فرهنگی، نقش علوم اجتماعی و...، از مواردی هستند که در کتاب حقوق بشر بررسی شده‌اند. از همان ابتدا حقوقدانان حقوق بشر و قوانین را نوشته‌اند؛ ازاین‌رو فریمن بر لزوم فراتر رفتن از حوزه‌ی حقوقی تأکید دارد. از نظر او مسائل حقوقی بیشتر تجویزی هستند و به اندازه‌ی علوم اجتماعی توصیفی یا اکتشافی نیستند؛ در نتیجه علوم اجتماعی قادر است پلی باشد میان مفاهیم انتزاعی حقوقی و زندگی روزمره‌ی مردم عادی.

مایکل فریمن به این نکته آگاه است که تجربه‌ی انسان‌ها از حقوق بشر با مفاهیم ایدئال تفاوتی اساسی دارد. به همین دلیل هم در کتابش تناقضات مفهوم حقوق بشر، هنجارهای بین‌المللی رایج، نظریات فلسفه پیرامون این بحث و تاریخ پرفرازونشیب این مفهوم را بررسی می‌کند. برای مثال او در کتاب حقوق بشر این سؤال را مطرح می‌کند که آیا حقوق بشر همیشه اخلاقی بوده است یا قواعد اخلاقی در بعضی موارد نادیده گرفته‌ شده‌اند؟

تاکنون چهار ویرایش از کتاب حقوق بشر منتشر شده است. مایکل فریمن ویراست چهارم را در چنین دوره‌ای نوشته: دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، خروج بریتانیا از اتحادیه‌ی اروپا، رشد و پیشرفت کشور چین، قدرت گرفتن توده‌گرایی اقتدارگرا در کشورهای متفاوت، جنگ‌های صورت‌گرفته در سوریه و یمن، تغییرات آب‌وهوایی فاجعه‌آمیز، ظهور فناوری‌های جدیدی چون هوش مصنوعی و از همه مهم‌تر بیماری همه‌گیر کرونا. نویسنده اعتقاد دارد که بی‌شک چنین دورانی بسیاری از مفاهیم را در حقوق بشر تغییر می‌دهد؛ در نتیجه نیاز بوده که ویراست جدیدی از کتاب منتشر شود. در این ویراست نزدیک به 70 صفحه به مطالب پیشین اضافه شده، بعضی از بخش‌ها حذف گشته و به منابع بسیاری ارجاع داده شده است.

محمد کیوانفر اولین بار این اثر را در سال 1387 هجری شمسی ترجمه کرد. او با توجه به چاپ ویراست چهارم اثر در سال 2022، تصمیم گرفت که در ترجمه‌ی پیشین خود تجدیدنظر کند. بااین‌حال بعد از بررسی آخرین ویراست کتاب حقوق بشر، به این نتیجه رسید که نیاز دارد از ابتدا اثر را ترجمه کند. انتشارات هرمس ترجمه‌ی این مترجم توانمند را در سال 1402 به انتشار درآورده است.

نکوداشت‌های کتاب حقوق بشر

• مایکل فریمن در این کتاب میان‌رشته‌ای از دیدگاه تاریخ، فلسفه، حقوق، جامعه‌شناسی و... به سیستم حقوق بشر سازمان ملل متحد و بسیاری از چالش‌های واقعی حقوق بشر در دوران مدرن نگاه افکنده است. من تجزیه و تحلیل منطقی و دیدگاه‌های شفاف او را دوست دارم. (پل هانت، استاد دانشگاه اسکس)
• کتاب حقوق بشر اثری مقدماتی و درعین‌حال مبتکرانه و چالش‌برانگیز است. مایکل فریمن در این کتاب بر جنبه‌های حقوقی، فلسفی و اجتماعی قربانیان نقض حقوق بشر تأکید می‌کند. (مجله‌ی Philosophical Inquiry)
• فریمن در این کتاب مفاهیم و نظریه‌های زمینه‌ای و موضوعات به‌روز را به شیوه‌ای متعادل بررسی می‌کند. (Human Rights Quarterly)
• کتابی منحصر‌به‌فرد که دیدی گسترده از تحقیقات دانشگاهی مرتبط با حقوق بشر به خواننده ارائه می‌دهد. افراد کنجکاو و تیزذهنی که می‌خواهند در زمینه‌ی حقوق بشر اطلاعات بیشتری کسب کنند، این کتاب مایکل فریمن را بخوانند. (فصلنامه‌ی حقوق بشر)
• کتاب ارزشمند مایکل فریمن از ظهور مفهوم حقوق بشر و تغییر معنای آن از منظر علوم اجتماعی و نظریه‌ی سیاسی پرده برمی‌دارد. (استن کوهن، استاد جامعه‌شناسی مدرسه‌ی اقتصاد لندن)

کتاب حقوق بشر برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان علوم اجتماعی و علاقه‌مندان به این حوزه، مخاطبین اصلی این کتاب هستند. همچنین اگر به مباحث مربوط به حقوق بشر علاقه دارید اما از اصطلاحات پیچیده و غیرقابل‌فهم حقوقی سر در نمی‌آورید، کتاب حقوق بشر بهترین انتخاب برای شماست. مایکل فریمن در این اثر با زبانی ساده و همه‌فهم این مفاهیم را توضیح داده است.

در بخشی از کتاب حقوق بشر می‌خوانیم

در دهه‌های 1980 و 1990، جهان موجی از دموکراسی را تجربه کرد. در سال 1989، دیوار برلین فروریخت. در سال 1991، اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید. آپارتاید در آفریقای جنوبی به پایان رسید. دیکتاتوری‌های کمونیستی در اروپای شرقی و دیکتاتوری‌های راست در آمریکای لاتین سقوط کردند. اگرچه پایان جنگ سرد برخی از پیشرفت‌های فوری حقوق بشری را، مانند استقرار حقوق مدنی و سیاسی در جوامع کمونیستی سابق، به همراه داشت، اما نظم جهانی جدید باعث به‌وجود آمدن الگوهای پیچیدۀ حقوق بشری شد. هم مجمع عمومی و هم کمیسیون حقوق بشر فعال‌تر شدند. چالشی که کشورهای به‌اصطلاح جنوب جهانی در برابر تسلّط غرب بر دستور کار حقوق بشر ایجاد کرده بودند تضعیف شد. اهداف سازمان ملل برای حفظ صلح و حمایت از حقوق بشر به‌طور فزاینده‌ای با هم ترکیب شدند.

دفتر دبیرکل بر سر یک توافق‌نامۀ حقوق بشری بین دولت و شورشیان در السالوادور مذاکره کرد که شامل نظارت سرزدۀ نیروهای نظامی و غیرنظامی سازمان ملل بود. همین‌طور، در هائیتی و لیبریا، سازمان ملل متحد در امر نظارت بر احترام به حقوق بشر به‌عنوان بخشی از توافق‌های سیاسی مشارکت کرد. در نامیبیا و کامبوج، سازمان ملل متحد نقش جامع‌تری در حمایت از حقوق بشر در چارچوب یک سازماندهی مجدد و همه‌جانبۀ سیاسی داشت. به‌ ابتکار دبیرکل یا دستور شورای امنیت، پایگاه‌هایی برای نظارت سازمان ملل بر انتخابات در نیکاراگوئه، هائیتی، السالوادور، نامیبیا، آنگولا، کامبوج، و جاهای دیگر فراهم شد. در سال 1991، عملیاتِ طوفانِ صحرا به اشغال کویت توسط ارتش عراق پایان داد و به‌دنبال آن، مداخلات نظامی در شمال عراق برای ایجاد یک «پناهگاه امن» برای کردهای تحت آزار و اذیت و نیز در جنوب عراق برای دفاع از جمعیت شیعه صورت گرفت.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
پیشگفتار ویراست چهارم
یادداشت‌ها
1. مقدمه: تفکر دربارۀ حقوق بشر
واقعیات
مفاهیم
علوم اجتماعی
ورای قانون حقوق بشر
نتیجه
یادداشت‌ها
2. خاستگاه ها: ظهور و افول حقوق طبیعی
چرا تاریخ؟ کدام تاریخ؟
در باب حقوق و جباران
عدالت و حقوق
حقوق طبیعی
عصر انقلاب‌ها
افول حقوق طبیعی
نتیجه
یادداشت‌ها
3. بعد از 1945: عصر جدید حقوق
سازمان ملل و احیای حقوق بشر
اعلامیۀ جهانی حقوق بشر
از نظریه به عمل
جنگ سرد و ضداستعمارگران (anti-colonialists)
بعد از جنگ سرد
11 سپتامبر و بعد از آن
اصلاح رژیم حقوق بشر سازمان ملل
بحران لیبرال دموکراسی؟
نتیجه
یادداشت‌ها
4. نظریه های حقوق بشر
چرا نظریه؟
نظریه حقوق بشر
حقوق
توجیه‌ها
ویژگی
دموکراسی
سایر ارزش‌ها
وظایف و هزینه‌ها
تعارض بین حقوق
اعتراضات به حقوق بشر
نتیجه
یادداشت‌ها
5. حقوق بشر و علوم اجتماعی
مقدمه
نقد قانون
روش‌ها و اندازه‌گیری علوم اجتماعی
کمک و تحریم
چرا دولت‌ها معاهدات حقوق بشری را تصویب می‌کنند؟
آیا قانون حقوق بشر حقوق بشر را بهبود می‌بخشد؟
عدالت انتقالی
نهادهای ملی حقوق بشر
علوم سیاسی
جامعه‌شناسی
روان‌شناسی اجتماعی
انسان‌شناسی
روابط بین‌الملل
نتیجه
یادداشت‌ها
6. سیاست حقوق بشر
حقوق، سیاست، و قانون
سیاست بین‌المللی حقوق بشر
مدل مارپیچی
سیاست‌های ملی حقوق بشری
تبیین نقض حقوق بشر: رویکرد کمّی
سازمان‌های غیردولتی (NGOs)
نتیجه
یادداشت‌ها
7. جهانی شدن، توسعه، و فقر: اقتصاد و حقوق بشر
جهانی شدن
فقر و نابرابری جهانی
حقوق اقتصادی و اجتماعی
حقوق بشر در مقابل عدالت اجتماعی
حقوق بشر و نئولیبرالیسم
عدالت مالیاتی و جریان‌های مالی نامشروع
توسعه
حق توسعه
علل توسعه
تجارت و سرمایه‌گذاری
شرکت‌های تجاری
نهادهای مالی بین‌المللی
تغییرات آب‌وهوایی
دنیاگیری [پاندمی] (pandemic)
فناوری
عدالت جهانی
نتیجه
یادداشت‌ها
8. جهانشمولی، تنوع، و تفاوت: فرهنگ و حقوق بشر
جهانی‌گرایی (universalism)
امپریالیسم
نسبیت‌گرایی فرهنگی
دربارۀ فرهنگ و حقوق
دین و حقوق بشر: موردِ اسلام
حق فرهنگ
حقوق اقلیت
بومیان
حق تعیین سرنوشت
حقوق زنان
حقوق کودکان
معلولان
مهاجران، پناهندگان، پناهجویان
نتیجه
یادداشت‌ها
9. نتیجه: آرمان‌ شهرخواهان، آخرالزمان ‌گرایان، حفاران آهسته ‌رو
درس گرفتن از تاریخ
اعتراض به حقوق بشر
در مورد حقوق بشر و علوم اجتماعی
نتیجه‌گیری: حفاری تدریجی بین مدینه فاضله و آخرالزمان
یادداشت‌ها
اعلامیۀ جهانی حقوق بشر