معرفی و دانلود کتاب شبح در ماشین: چگونه شبکه‌های پنهانی اطلاعات راز زندگی را آشکار می‌کنند

معرفی کتاب شبح در ماشین: چگونه شبکه‌های پنهانی اطلاعات راز زندگی را آشکار می‌کنند

پائول دیویس فیزیکدان، اخترزیست‌شناس و نویسنده‌ی پرفروشی است که اذعان می‌کند ایده‌ی نوشتن کتاب شبح در ماشین، بعد از خواندن کتاب «زندگی چیست» اروین شرودینگر به ذهن او خطور کرد. این اثر برنده‌ی کتاب سال جهان فیزیک، به این می‌پردازد که زندگی چیست و چگونه آغاز شده است. دیویس با استفاده از نظریه‌های مختلف، سعی دارد به پاسخ چنین سؤالاتی برسد.

درباره‌ی کتاب شبح در ماشین

یکی از مهم‌ترین نظریاتی که جهان علم را بعد از خود دگرگون کرد، «شیطانک ماکسول» نام دارد. در ابتدا این سؤال ذهن ماکسول را درگیر کرد که آیا بدون صرف انرژی، می‌توان انرژی دیگری مانند گرما یا سرما تولید کرد؟ او برای انجام این آزمایش ذهنی، موجودی میکروسکوپی (که بعدها شیطانک نام گرفت) را فرض کرد که مسئول باز و بسته کردن درب کوچکی بین دو محفظه‌ی گازی است و بر رد و بدل شدن تمام مولکول‌های گاز نظارت دارد. ماکسول در نظر گرفت که اگر مولکول سریعی به سمت چپ برود یا مولکول آهسته‌ای بخواهد به سمت راست برود، شیطانک درب بین دو محفظه را باز می‌کند؛ در غیر این صورت، اجازه‌ی عبور به مولکول‌های گاز را نمی‌دهد. با این کار، مخزن سمت راست گرم‌تر از مخزن سمت چپ می‌شود. در این صورت بدون صرف انرژی، بخشی از محفظه گرم و بخشی از محفظه سرد می‌ماند. از همان زمانی که ماکسول این نظریه را ارائه داد، دانشمندان زیادی درباره‌ی آن نوشتند و بحث کردند. کتاب شبح در ماشین (The Demon in the Machine) هم یکی از همان تحقیقاتی است که بر مبنای آزمایش ماکسول شکل گرفته.

در گذشته تصور می‌شد که حیوانات مانند ماشین‌های شگفت‌انگیزی هستند که خدا آن‌ها را آفریده. ما که در عصر اطلاعات زندگی می‌کنیم می‌دانیم مغز انسان مانند یک کامپیوتر بزرگ است که اطلاعات در آن ذخیره شده. اما قبل از اینکه زندگی به وجود بیاید، چیزی به نام اطلاعات بوده؟ اگر نه، پس در این صورت زندگی چطور آغاز شده؟ با مه‌بانگ یا هر چیز دیگری؟ جریان اطلاعات بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که تصور می‌کنیم. دانشمندان در این زمینه آزمایش‌های بسیاری انجام داده‌اند و به نتایج جالبی هم رسیده‌اند. پل دیویس نیز که اخترشناس و فیزیک‌دان است، پا به این عرصه نهاده.

پائول دیویس (Paul Davies) استدلال می‌کند که فرایندهای مشابه شیطانک مکسول در بدن ما جریان دارد و ما از آن‌ها بی‌خبر هستیم. در یکی از معروف‌ترین کتاب‌های اروین شرودینگر با نام «زندگی چیست»، آمده است که حیات مساوی است با ماده به اضافه‌ی اطلاعات. درواقع اطلاعات در سطح مولکولی ذخیره، پردازش و منتقل می‌شوند که دی‌ان‌ای نام دارند. دیویس در کتاب شبح در ماشین می‌پرسد که چطور یک دسته از مولکول‌ها با هم ترکیب می‌شوند و انسان هوشمند را می‌سازند؟ آیا چیزی جز اطلاعات باعث هوشمندی انسان می‌شود؟ از نظر دیویس دی‌ان‌ای و آر‌ان‌ای کلید توضیح زندگی است. اما چالش دانشمندان این است که اطلاعات چگونه بر اشیای مادی تأثیر می‌گذارند؟ و این‌جاست که نویسنده به آزمایش شیطانک مکسول بازمی‌گردد.

به‌هرروی، نظر دیویس این است که انسان چیزی بیش از یک کامپیوتر و سخت‌افزار است و شاید اگر آن را به یک نرم‌افزار تشبیه کنیم که الگوی اطلاعات در آن سازماندهی‌ شده‌اند، به جواب بهتری برسیم. پائول دیویس معتقد است که ما فقط داریم در تاریکی به دنبال جواب می‌گردیم و فرضیه‌ی او فقط یکی از نظریه‌هایی است که می‌تواند ما را به حقیقت نزدیک کند. او فکر می‌کند که نباید زندگی را با قوانین فیزیکی توضیح داد و فقط به نظریه‌های زیست‌شناختی بسنده کرد. ما باید به نوع جدیدی از قانون برسیم که کل سیستم را با آن توضیح دهیم.

کتاب شبح در ماشین ترکیبی است از زیست‌شناسی، فیزیک، شیمی، علوم اعصاب، روان‌شناسی و ... . بااینکه خود پائول دیویس یک فیزیک‌دان است؛ اما همراه با همکاران خود روی پروژه‌ای در زمینه‌ی منشأ حیات کار می‌کند که شاید نتایج آن، به سؤال‌های همیشگی بشریت پاسخ دهد. پاسخی که شاید قطعی نباشد؛ اما ما را چند قدم به کشف حقیقت نزدیک‌تر می‌کند.

تورج حوری کتاب شبح در ماشین را ترجمه کرده. این برگردان به همت انتشارات مازیار به چاپ رسیده است.

جوایز و افتخارات کتاب شبح در ماشین

• کتاب علمی سال نشریه‌ی فایننشال تایمز
• برنده‌ی جایزه‌ی کتاب سال جهان فیزیک
• کتاب منتخب نشریه‌ی تلگراف به‌عنوان کتاب علمی سال
• بهترین کتاب علمی سال به انتخاب ساندی تایمز

نکوداشت‌های کتاب شبح در ماشین

• پائول دیویس یک کتاب جدید و جذاب را نوشته که درون‌مایه‌ی آن درباره‌ی زندگی است و «اطلاعات» در آن نقش اصلی را بازی می‌کند. او دانش‌های مختلف را در کتاب شبح در ماشین گرد هم می‌آورد تا نشان دهد چگونه مفهوم زندگی در حال تغییر است. (پروفسور اندرو بریگز، استاد دانشگاه آکسفورد)
• دیویس یکی از دانشمندانی است که روی موضوع منشأ و تکامل حیات پژوهش می‌کند. کتاب او راهنمای روشنی برای درک پژوهش‌های جدید در این زمینه است. (فایننشال تایمز)
• پائول دیویس یکی از معدود دانشمندانی است که در میان مردم نیز محبوب است. اگر می‌خواهید اثری درباره‌ی منشأ حیات بخوانید، کتاب شبح در ماشین را در نظر بگیرید. (نیویورک تایمز)
• در این کتاب گفته‌ می‌شود که آنچه زندگی را از غیر حیات جدا می‌کند، اطلاعات است. با خواندن این کتاب قطعاً به فکر فروخواهید رفت. (جرج الیس، استاد فیزیک دانشگاه کیپ تاون)
• کتاب شبح در ماشین به سراغ یکی از جذاب‌ترین و حل‌نشده‌ترین اسرار جهان می‌رود. روایت واضح و غنی پائول دیویس، فراینده‌های بسیار پیچیده را برای خواننده بیان می‌کند. (میخائیل پروکوپنکف، استاد دانشگاه سیدنی)

کتاب شبح در ماشین برای چه کسانی مناسب است؟

کسانی که به دانش فیزیک، زیست‌شناسی، منشأ حیات و نظریه‌ی تکامل علاقه دارند، قطعاً از مطالعه‌ی کتاب شبح در ماشین لذت خواهند برد. شما بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای می‌توانید این کتاب را بخوانید.

در بخشی از کتاب شبح در ماشین: چگونه شبکه‌های پنهانی اطلاعات راز زندگی را آشکار می‌کنند می‌خوانیم

اروین شرودینگر، سی سال پس از ارائه‌ی بحث‌های دوبلین با مجموعه سخنرانی‌هایی تحت عنوان «اساس فیزیکی خودآگاهی» در دانشگاه کمبریج، دوباره به موضوع حیات بازگشت. با تمرکز روی پرسش «چه نوعی از پردازش مادی مستقیماً با خودآگاهی وابسته است؟»، او جلو رفت تا از دید یک فیزیکدان به این خارق‌العاده‌ترین پدیده نگاه کند. مابین چندین خصیصه‌ی سردرگم‌کننده‌ی حیات، پدیده‌ی خودآگاهی برجستگی خاصی دارد. منشأ آن احتمالاً دشوارترین مسئله‌ی پیش روی دانش امروز و تنها مسئله‌ای است که پس از بیست و پنج قرن تامل و ژرف اندیشی تقریباً غیرقابل نفوذ باقی مانده است. اگر این پرسش شرودینگر که «حیات چیست؟» دشوار است، پرسش «ذهن چیست؟» از آن هم دشوارتر است.

ارائه‌ی توضیحی برای ذهن یا خودآگاهی، چیزی فراتر از یک چالش آکادمیک است. پرسش‌های اخلاقی و قانونی بسیاری به این وابسته هستند که آیا خودآگاهی در خود ارگانیسم حضور دارد و اگر چنین است تا چه اندازه. برای نمونه عقاید مربوط به سقط جنین، قتل برای ترحم، مرگ مغزی، زندگی‌های نباتی و سندروم قفل شدگی (یا شبه کما) می‌توانند به گستره‌ای بستگی داشته باشند که موضوع آن خودآگاهی است آیا ادامه‌ی مصنوعی حیات ناخودآگاه نوع بشردرست است؟ چگونه می‌توانیم نظر بدهیم که بازمانده‌ی یک حادثه، از محیط اطراف خودآگاه است و نیاز به مراقبت دارد؟ حقوق حیوانات به همراه تعاریفی از خشونت، غالباً متکی به استدلالات بسیار غیر رسمی درباره‌ی چگونگی و زمان «احساس درد» توسط یک حیوان است. علاوه بر این نگرانی‌ها، زمینه‌ی درحال پیدایش هوش غیربیولوژیک هم وجود دارد. آیا روبوت‌ها می‌توانند خودآگاه باشند؟ و اگر چنین است آیا آن‌ها هم حقوق و مسئولیت‌هایی دارند؟ اگر تعریف پذیرفته‌شده‌ای از درجه‌ی خودآگاهی براساس یک نظریه علمی استوار داشتیم شاید می‌توانستیم قضاوت بهتری درباره‌ی این موضوعات مورد منازعه انجام دهیم.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
1: حیات چیست؟
2: شبح وارد می شود
3: منطق حیات
4: داروینیسم 2/0
5: حیات شبح وار و اشباح کوانتومی
6: تقریباً یک معجزه