معرفی و دانلود کتاب عشق از سویدای دل: مجموعه اشعار غاده السمان

معرفی کتاب عشق از سویدای دل: مجموعه اشعار غاده السمان

غاده السمان یکی از بزرگ‌ترین ادیبانِ جهان عرب به شمار می‌رود. در کتاب عشق از سویدای دل مخاطب ترجمه‌ای خواندنی از گزیده‌ی اشعار این شاعر بلندآوازه خواهید بود. عشق، تنهایی و رویارویی با سرنوشت، اصلی‌ترین مضامین و درونمایه‌های این اشعار را می‌سازند.

درباره کتاب عشق از سویدای دل

مارتین هایدگر، فیلسوف بزرگ اهل آلمان، که شیفته و شیدای شعر بود و تفسیر‌های او را در باب اشعار فریدریش هولدرلین خوانده‌ایم، چنین گفته است: «تفکر با اصیل‌ترین شکل زبان، یعنی شعر، حقیقتِ هست بودن را متجلی می‌سازد.» هایدگر در برابر فلسفه چیزی جز شعر را به رسمیت نمی‌شناسد. به زعم او، انسان تنها با شعر است که می‌تواند درباره‌ی خودش و جهان سخن بگوید؛ چرا که زبانِ عادی، در برابر زبان والای شعر، بی‌اندازه ناتوان و دست‌فرسود به نظر می‌رسد. اما مگر نه این است که موضوع تمام اشعار عالم، دست‌کم تمام اشعار سخن‌سرایان بزرگ تاریخ، عشق بوده است و بس؟ و اگر چنین باشد، آیا نمی‌توان سخن هایدگر را بدین شکل بازنویسی نمود: «تفکر تنها به واسطه‌ی عشق، حقیقتِ هست بودن را متجلی می‌سازد»؟

شاید آن عنصر پنهانی که به هولدرلین آن شجاعت را داده است تا به مرحله‌ای از خودشناسی برسد که هایدگر او را «واسطه‌ی میان خدایان و انسان» بداند، همان عنصر عشق است که در دیدگاه انسانِ ناعاشق به جنون تعبیر می‌شود. اما شکی در این نیست که همین جنون، همین جنونِ بی‌بازگشت، جان‌مایه‌ی آن چیزی است که ما «شعر» می‌خوانیم.

بسیاری از عارفان بزرگ سرمستی و عشق را مترادف خِرَد و دانش دانسته‌اند. به زعم ایشان، دانشی که از کتاب‌ها حاصل می‌شود، در برابر دانش بی‌واسطه‌ای که تجربه‌ی عشق ارزانی آدمی می‌کند، هیچ است. آیا نمی‌توان غاده السمان، نویسنده‌ی کتاب عشق از سویدای دل، را در شمار یکی از همین عارفان انگاشت؟ البته که سیمای السمان سیمای یک عارف شوریده نیست. اما در اشعار او، که بهترین نمونه‌های آن در کتاب پیش رو گرد آمده است، نوعی بینش عارفانه به چشم می‌خورد؛ بینشی که اساساً حول محور مفهوم عشق می‌گردد. به این نمونه که از کتاب عشق از سویدای دل انتخاب شده توجه کنید:

آه! بگذارید پرواز کنم تا بهبود یابم
بیماری من همین شهر است
بیماری من همین بستر خواب است
بیماری من همین زمان است
بگذارید از جاذبه‌ی مکان و زمان بگریزم

آیا میل به گریختن از جاذبه‌ی مکان و زمان، میل به پرواز، و شوقِ دوری از شهر و بستر خواب، همانا بیانگر نوعی وجد و جنون عارفانه نیست؟ وجد و جنونی که بهانه‌ی آن و موضوع آن، جز عشق نمی‌تواند باشد...

اشعار غاده السمان در کتاب عشق از سویدای دل به قلم دکتر عبدالحسین فرزاد برگزیده و به زبان فارسی ترجمه شده‌اند. این کتاب احتمالاً بهترین و کامل‌ترین گزیده‌ای است که از اشعار غاده السمان، بانوی بزرگ شعر عرب، در زبان فارسی در دست است.

لازم به ذکر است که کتاب عشق از سویدای دل توسط نشر چشمه در اختیار مخاطبین علاقه‌مند قرار گرفته است.

کتاب عشق از سویدای دل مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به شعر و ادبیاتِ عرب، مخاطبین اصلی کتاب عشق از سویدای دل، نوشته‌ی غاده السمان، به شمار می‌روند.

با غاده السمان بیشتر آشنا شویم

غاده السمان (Ghada al-Samman) متولد سال 1942 و زاده‌ی شهر دمشق سوریه است. السمان یکی از بنیانگذاران شعر نو در جهان عرب‌زبان به شمار می‌رود. خانواده‌ی وی از اهالی فرهنگی شهر دمشق بودند. پدرش، دکتر احمد السمان، رئیس دانشگاه سوریه و وزیر آموزش و پرورش این کشور بود و خویشاوندی دوری با نزار قبانی، شاعر برجسته‌ی سوری داشت. غاده السمان به پشتوانه‌ی پدرِ اهل هنر و ادب خود، با ادبیات کلاسیک عرب آشنا شد و خیلی زود به وادی شعر و شاعری افتاد. او در سال 1969 با دکتر بشیر الداعوق ازدواج کرد و از وی صاحب پسری به نام حازم شد.

غاده السمان در دانشگاه سوریه در رشته‌ی ادبیات انگلیسی تحصیل کرد و پس از آن، برای فارغ‌التحصیلی در دوره‌ی کارشناسی ارشد، وارد دانشگاه آمریکایی بیروت شد و در آخر، مدرک دکترای خود را از دانشگاه لندن دریافت نمود. در سال 1962 نخستین اثر ادبی غاده السمان که مجموعه داستانی بود با عنوان «چشمانت سرنوشت من است»، به انتشار رسید. سه سال بعد، دومین کتابش با عنوان «هیچ دریایی در بیروت نیست» روانه‌ی بازار شد، و نام السمان به عنوان یکی از نویسندگان مطرح ادبیات عرب، بر سر زبان‌ها افتاد.

چنان‌که از توضیحات فوق پیداست، غاده السمان فقط شاعر نبود، بلکه در زمینه‌ی داستان‌نویسی نیز دستی بر آتش داشت. از میان آثار پرشمار وی می‌توان به عناوین پیش رو اشاره نمود: «بیروت 75»، «کابوس‌های بیروت»، «روایت غیرممکن»، «شب میلیاردی»، «به تو اعلان عشق می‌کنم»، «شهادت می‌دهم بر خلاف باد»، «ابدیت»، «رقص با جغد»، «غم‌نامه‌ای برای یاسمن‌ها»، «زنی عاشق در میان دوات»، «کوچ بندرهای قدیمی» و «شام غریبان».

در بخش از کتاب عشق از سویدای دل می‌خوانیم

شب اندوه به‌خیر
ای دخترک رودخانه و باد و مزرعه‌های خرم و سرسبز…
آیا به‌راستی می‌پنداری
آن‌گاه که روستایت را ترک کنی
تو را توان آن خواهد بود
که در مردابْ دیدارگاهی بسازی؟!
شب اندوه به‌خیر
ای دخترک صداقت…
در این بیابانِ فلزی چه خواهی کرد
بعد از آن‌که سیاهی گندناک
شمع‌هایت را تلف کرده باشد؟
شب اندوه به‌خیر
ای دختر چالشگر
برای برکه‌ی قورباغه‌ها چه خواهی خواند؟
و به گله‌ی گوسفندان چه خواهی گفت؟
در آغاز، چون نغمه ساز کردم
مردم گفتند: من توطئه‌گر هستم
چرا که من با زخمم
هر زخمی را که می‌دیدم لمس می‌کردم
گفتند: چرا چنین می‌کنی؟
گفتم: تا بشناسم!
گفتند: اندازه‌ی زخم هر کس
به اندازه‌ی نمره‌ی کفش اوست!
در آغاز نغمه سر دادم
اما اکنون کارْ دیگرگون شد
برخی می‌کوشند مرا وادارند موعظه‌گر باشم
اما من هرگز چنین نمی‌کنم… هرگز… هرگز
(حقیقت فریادی با میلیون‌ها ضرباهنگ است
درحالی‌که موعظه
مرثیه‌ای یک‌طرفه و یکنواخت است…)
شب اندوه به‌خیر
ای دخترک مقتول.
ای گُل‌سرخ قبیله…

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
به‌راستی که دوستت داشته‌ام
چونان که خرگوش، روباه را شکار می‌کند
شاهزاده‌خانمی در قصر یخینِ تو
از باران شبِ شنبه
نسیان از صمیم دل
اندوه از صمیم دل
دوستت می‌دارم…
صدا
درهای فروبسته‌ی فراموشی
بیا با هم خون بیفشانیم
دوستت می‌دارم و از تو متنفر می‌شوم
تو را سوزاندم درحالی‌که خودم هیزم آتش بودم
مرد سنبله
انتظار از صمیم دل
غیرت از صمیم دل
زنِ عشق زودگذر
زن دریا
دو چهره در بیشه‌ی آینه‌ها
اسم رمز: دوستت دارم
زبانِ بی‌پرده
من خاتم عاشقانم
زنی که به‌اشتباه از روزگاری دیگر سقوط کرده است
زن عاشقِ شرور
اندوه سرمست
زنِ جدایی
از تو بیزارم از صمیم جان و دوستت می‌دارم از صمیم جان
ستاره‌ی صبح
سهل و ممتنع
مهمان شادی زودگذر
شیرینیِ مجادله
سیب وفاداری
زنهار از خِرَد
مسافت
زنی مسافر در قطار اندوه
تولد
ملکه‌ی شکست‌ها
این‌جا دوستت داشتم… این‌جا فراموشت کردم
بیهوده تو را از پوست زمان خویش می‌شویَم