معرفی و دانلود کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه: دفتر سوم مجموعه اندیشه در بحران

معرفی کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه: دفتر سوم مجموعه اندیشه در بحران

شهریار زرشناس، یکی از منتقدان سرسخت نئولیبرالیسم است و در کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه به نقد لیبرالیسم اقتصادی و نسبی‌گرایی افراطی پراگماتیسم می‌پردازد. به باور این نویسنده، سیاست‌های نئولیبرالی باعث تمرکز ثروت در دست اقلیت شده و فاصله‌ی طبقاتی را در جامعه افزایش می‌دهد. وی همچنین معتقد است که نئولیبرالیسم نه تنها اقتصاد، بلکه فرهنگ و هنر را نیز تحت تأثیر قرار داده و باعث از بین رفتن ارزش‌های فرهنگی می‌شود.

درباره‌ی کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه

فردریش فون هایک (Friedrich August von Hayek) فیلسوف و اقتصاددان سیاسی اتریشی - بریتانیایی، یکی از برجسته‌ترین نمایندگان مکتب اقتصاد اتریش بود و در سال 1974 جایزه‌ی نوبل اقتصاد را دریافت کرد. این اندیشمند سیاسی، کتاب‌هایی را در نقد سوسیالیسم تألیف کرده است که از میان آن‌ها می‌توانیم به کتاب «راه بردگی» و «در سنگر آزادی» اشاره کنیم. شهریار زرشناس در کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه، نقد تند و تیزی را بر اندیشه‌ی فردریش فون هایک ارائه می‌دهد. به باور این نویسنده، هایک با دفاع از بازار آزاد و کاهش دخالت دولت، به توجیه نابرابری‌های اقتصادی پرداخته و نظام سرمایه‌داری را بی‌چون و چرا، پذیرفته است. شهریار زرشناس، هایک را یکی از معماران نئولیبرالیسم می‌داند که سیاست‌هایش به بحران‌های اقتصادی جهانی دامن زده است.

در بخش دوم کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه، به ریچارد رورتی می‌رسیم. این فیلسوف آمریکایی در قرن بیستم به دلیل دیدگاه‌های پراگماتیستی و پساتحلیلی خود شهرت داشت. رورتی یکی از منتقدان سفت و سخت فلسفه‌ی سنتی بود و عقیده داشت که فلسفه نباید به دنبال کشف حقیقت مطلق باشد. شهریار زرشناس، همین نسبی‌گرایی ریچارد رورتی را نقد کرده و او را به بی‌ثباتی فکری متهم می‌کند. به باور این نویسنده رورتی متفکری است که نقش سنت‌های فکری و دینی را در شکل‌گیری جوامع نادیده گرفته و فلسفه را صرفاً به یک ابزار سیاسی تقلیل داده است.

با مطالعه‌ی نقدهایی که به اندیشه‌های سیاسی و فلسفی مدرن وارد شده است، افق اندیشه‌ی ما بازتر شده و می‌توانیم با دیدگاهی تحلیلی و نقادانه به مسائل اجتماعی و فلسفی بیندیشیم. انتشارات سوره مهر، با همین هدف، مجموعه‌ی پنج جلدی اندیشه در بحران را منتشر کرده است. کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه، سومین دفتر از این مجموعه است.

کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به فلسفه‌ی سیاسی و منتقدان اندیشه‌های مدرن، از مطالعه‌ی این کتاب لذت خواهند برد. همچنین مطالعه‌ی این کتاب به افراد علاقه‌مند به تاریخ اندیشه‌های سیاسی پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب فردریش فون هایک و ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه: دفتر سوم مجموعه اندیشه در بحران می‌خوانیم

آری، به کار بردن اصطلاح عدالت اجتماعی برای تئوریسین‌ها و نویسندگان و ایدئولوگ‌هایی که جیره‌خوار نظام سرمایه‌داری سکولار‌ مدرن‌اند، به این دلیل که منافع کاست حاکمان پنهان جهانی (یعنی اربابان این ایدئولوگ‌ها و تئوریسین‌ها) را به خطر می‌اندازد، طبعاً مایۀ شرمساری می‌شود.

هایک آشکارا و صریح از نابرابری‌های اقتصادی‌ اجتماعی نوعی و ساختی رژیم‌های سرمایه‌داری اومانیست دفاع می‌کند. او همچنین از اینکه به‌رغم محرومیت طیف وسیعی از مردم این اجتماعات از حداقل‌های مورد نیاز برای زندگی، عده‌ای کم‌شمار به‌عنوان صاحبان سرمایه و افراد صاحب وسایل مستقل (حتی بی‌آنکه کار چندانی انجام دهند یا از استحقاق و شایستگی‌ای برخوردار باشند) از امکانات فوق تصور و تجملی بهره‌مند باشند، دفاع می‌کند و این بی‌عدالتی را موجب شکوفایی فرهنگی و هنری (شکوفایی فرهنگی و هنری سرمایه‌دارانی که هایک آن‌ها را «افراد صاحب وسایل مستقل» می‌نامد) می‌داند. او با افتخار مدعی می‌شود که ثروت و سرمایۀ نجومی و افسانه‌ای این افراد پشتوانۀ مالی شکوفایی‌شان است و می‌گوید که اگر قرار باشد با این نابرابری مقابله کنیم و همگان را به تعبیر او در نقطۀ آزاد برابری قرار دهیم، نیازمند نوعی سازماندهی جمع‌گرایانۀ اقتصادی می‌شویم و چون این امر آزادی و پیشرفت را از میان خواهد برد، پس محکوم است و باید از آن پرهیز کرد.

هایک، در مقام یک نئولیبرالیست، از آزادی لیبرال‌ نئولیبرالی‌ای دفاع می‌کند که به دلیل ماهیت استکباری آن با عدالت ناسازگار است. پیشرفت مورد نظر هایک نیز ماهیتی سرمایه‌سالارانه دارد و به همین دلیل است که در پیوند با مفهوم لیبرالی آزادی قرار می‌گیرد و تاب تحمل عدالت را ندارد.

فهرست مطالب کتاب

فردریش فون هایک در نگاهی کوتاه
فصل اول: سرمایه‌داری مدرن و نئولیبرالیسم
فصل دوم: اصلی‌ترین ایدئولوگ نئولیبرالیسم
ریچارد رورتی در نگاهی کوتاه
فصل اول: زمینۀ فکری غرب مدرن در قرن بیستم
فصل دوم: طرحی از زندگی ریچارد رورتی
فصل سوم: اندیشه و پروژۀ ریچارد رورتی