معرفی و دانلود کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی): المعجم الادبی

معرفی کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی): المعجم الادبی

داستان‌های ماندگار در «التشخیص‌» و «التعقید‌» خطا نکرده‌اند و به مخاطب اجازه می‌دهند تا «التفکیکیة‌» را در آن‌ها پیدا کند. اگر معنای هیچ‌کدام از این معنا را درنیافتید، باید به کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی) مراجعه کنید. سیده افتخار موسوی زاده و کاظم مزرعه به شما یاری می‌دهند تا نام عناصر داستانی و عناوین مکتب‌های ادبی را به زبان عربی بیاموزید و با مفهوم و مثال‌های آنان نیز آشنا شوید.

درباره‌ی کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی)

پیش از هر توضیحی باید به این نکته اشاره کنیم که علی‌رغم وجود نام «عربی» در کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی)، میزان نقش زبان عربی در این اثر به «عناوین فصل‌ها» محدود می‌شود و در متن و توضیحاتی که برای معرفی مکتب‌ها ارائه شده‌اند، اثری از ویژگی‌های خاص ادبیات عرب، جملات عربی و یا ارجاع به آثار داستانی عزب‌زبانان نیز وجود ندارد. صرفاً در برخی از بخش‌ها یک اثر عربی همچون ذاکرة الجسد اثر احلام مستغانمی معرفی شده است. فصل‌های کتاب حاضر به‌ترتیب حروف الفبای زبان عربی مرتب شده‌اند و ما در این فصول با مباحث گوناگونی چون مکتب «البنیویة»‌ که در زبان فارسی به «مکتب ساختارگرایی» تعبیر شده است، مواجه می‌شویم و مفاد و ویژگی‌های آن را می‌خوانیم.

کاظم مزرعه و سیده افتخار موسوی زاده از عناصر متعددی که به یک داستان عمق و معنا می‌بخشند، سخن می‌گویند؛ عناصری چون زاویه‌ی دید، ایماژ، گره‌افکنی و... . هر کدام از این عناصر در ژانر و فرم نوشتاری خاصی کاربرد دارند؛ به‌طور مثال در شیوه‌ی نوشتاری مقاله‌ی پژوهشی و رسمی نمی‌توانیم از آرایه‌ای چون «التشویق‌» که در زبان فارسی به‌معنای تعلیق است بهره ببریم. در یک اثری دانشگاهی و علمی باید همه‌چیز را بر پایه‌ی «علم الدلالة» که به معناشناسی ترجمه شده استفاده چیده و نتیجه‌گیری و علت و معلولی بودن ادعاهای خود را عنوان کنیم.

کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی) در هر بخش تاریخچه‌ی پدیدآمدن آن مکتب را نیز برای ما بازگو می‌کند؛ به‌طور مثال مکتب شعر «التصویریة‌» در اوایل قرن بیستم و بین سال‌های 1912 تا 1917 به‌کوشش شعرای انگلیسی زبان مانند «ازرا پاوند» شکل گرفت. در این سبک شعری، شاعران از عنصرهای زیبایی‌شناسی همچون نماد و ابهام استفاده نمی‌کنند. در این سبک همه‌چیز توصیفی است و به‌سادگی در ذهن نقش می‌بندند. سیده افتخار موسوی زاده و کاظم مزرعه از عنصری که به هر اثر داستانی و نمایشنامه اعتبار می‌بخشد نیز سخن می‌گویند و آن التقمص الوجدانی: همذات‌پنداری است. استفاده از این عنصر به ما کمک می‌کند تا خود را در شخصیت ساخته شده توسط نویسنده ببینیم و رفتار و کردار او را درک کنیم. کتاب حاضر برای هر کدام از مکاتب و اسلوب‌های نوشتاری، نمونه‌های گوناگونی را نیز عنوان کرده است؛ مثلاً برای «الثلاثیة‌» یا همان تراژدی از اثری عربی به‌نام قصر الشوق محصول سال 1957 نام برده است و می‌کوشد تا به نگاه ما نسبت به مکاتب و سبک‌های ادبی ژرفا ببخشد و دیدگاهمان را تعمیق دهد.

کتاب کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی) به همت نشر عبارت منتشر شده است.

کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی) برای چه کسانی مناسب است؟

آشنایی با مکتب‌ها، تکنیک‌ها و عناصر ادبی گوناگون همچون اکسپرسیونیسم، آشنایی‌زدائی و استعاره به ما کمک می‌کند تا ساده‌تر بتوانیم ارزش یک اثر ادبی را محک بزنیم و نقاط قوت و ضعف آن را تشخیص دهیم. کتاب حاضر نیز در همین راستا کوشیده و به افرادی که به آشنایی با مکاتب ادبی و ابزارهای نقد و نظریه‌پردازی علاقه‌مندند کمک می‌کند با شگردهای هنری مختلف آشنا شوند و یک اثر نازل را از اثری میان‌مایه تشخیص دهند.

در بخشی از کتاب فرهنگ ادبی (عربی / فارسی): المعجم الادبی می‌خوانیم

التقویضیۀ: التفکیکیۀ: التکعیبیۀ معادل کوبیسم است. اصطلاح کوبیسم Cubism از واژه Cube به معنى مکعب مشتق است و در هنر نقاشى به این معنی است که نقاش بینش خود را از اشیاء و موجودات به دور از واقعیت دنیاى بیرون و به ترتیب اشکال هندسى درآورد‌. بنیان‌گذاران این مکتب در نقاشى، پیکاسو و براک و درن بودند‌. هدف این نقاشان تجسم قسمت‌هاى پنهانى و نامرئى هر منظره همراه با قسمت‌هاى مرئى در آن واحد است‌. از این‌رو کوبیست‌ها نقاشى را کاملاً از حقیقت دور مى‌سازند‌. براى مثال در یک تابلوى کوبیست یک چپق و یک گیتار که نیمى از آن دیده مى‌شود و یک چرخ لوکوموتیو و سبیل‌هاى راننده قطار و نیم‌رخ زن نقاش و سیم‌هاى تلگراف و اشعه آفتاب با هم مخلوط شده‌است‌. نقاشى که نخستین بار لفظ "کوبیسم" را رواج داد هانرى ماتیس بود‌. کوبیسم توسط گیوم آپولینر در سال 1910 وارد عرصۀ شعر شد‌.

او بر آن شد که با الهام از مکتب کوبیسم در نقاشى ترتیب و تنظیمى را که عادت بر ذهن براى درک و بینش اشیاء تحمیل کرده ‌است در هم بریزد و سپس آن اجزاء را از نو کنار‌ هم بچیند بی ‌آن‌که آن‌ها را با روابط منطقى و خاطره و احساس و تصور و تصدیق به یکدیگر پیوند دهد‌. بدین طریق شاعر مى‌تواند به «واقعیت برتر» نائل شود و روش خاصى براى دوباره آفریدن جهان به دست آورد‌. خصوصیت این گونه شعر در این است که ابتکار عمل را ‌به دست الفاظ می‌سپارد؛ صور ذهنى بدون پیوند منطقى گرم از خاطر بیرون می‌جهند و بنابراین احتیاج به نقطه گذارى از میان می‌رود. تفنن و بدعت خاصى در طرز چیدن حروف به وجود می‌آید تا براى چشم نیز لذت و درک تازه‌اى حاصل شود. نحوه چاپ بعضى از قطعات اشعار آپولینر به مناسبت موضوع و مضمون، به شکل دل و قطره‌هاى باران و سیگار برگ و ساعت و کراوات است و شاعر در ساختمان جمله و قوانین دستور ‌زبان و انتخاب و استعمال وزن‌هاى نادر و نامرسوم آزادى تام دارد‌.

براى نمونه شعر کوبیسم با شعر عینى که در آثار جرج هربرت شاعر متافیزیک تجربه شده شباهت دارد زیرا هر دو بر بازى شکل و صورت استوار هستند‌. به عنوان مثال: «امروز صبح، کوچه قشنگى دیدم که نامش را فراموش کرده‌ام‌. نو و پاکیزه از خورشید‌. شیپور بیدارى بود مدیران، کارگران و ماشین نویس‌هاى زیبا از صبح دوشنبه تا عصر شنبه روزانه چهار بار از اینجا می‌گذرند صبح‌ها سه بار سوت کارخانه در آن جا می‌نالد هواى ظهر ناقوسى خشمگین در آن جا می‌پارسد.