معرفی و دانلود کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است

معرفی کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است

کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است نوشته‌ی غلامحسین ابراهیمی دینانی، اثری است که به بررسی بنیادین‌ترین پرسش فلسفی یعنی «فلسفه چیست؟» می‌پردازد. این پرسش نه تنها موضوع اصلی کتاب است، بلکه به‌عنوان نقطه‌ی آغاز تفکر فلسفی نیز مطرح می‌شود. دینانی در این اثر، که در گروه کتاب‌های فلسفه قرار می‌گیرد، با بهره‌گیری از سنّت فلسفه‌ی اسلامی و تأثیرپذیری از فلاسفه‌ای چون ابن‌سینا و ملاصدرا، تلاش می‌کند تا به این پرسش پاسخ دهد و ماهیت فلسفه را از منظر عقلانی و وجودی بررسی کند.

درباره‌ی کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است

پرسش «فلسفه چیست؟» یکی از پرسش‌های بنیادینی است که تقریباً همه فلاسفه‌ی بزرگ، از سقراط تا کانت یا شاخه‌های دیگری مانند فلسفه اسلامی، تلاش کرده‌اند به آن پاسخ دهند؛ چرا که پاسخ همین سؤال زمینه‌سازِ تفکر نظام‌مند می‌شود، فلسفه را در جهت روش‌شناختی ویژه‌ای هدایت می‌کند، نادیده‌گرفتنش منجر به بدفهمی فلسفه می‌شود و در یک کلام باید گفت این پرسش، هویت، هدف، روش ‌و حدود را تعیین می‌کند. به همین سبب، غلامحسین ابراهیمی دینانی در کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است سعی می‌کند تا تعریفی از فلسفه عرضه کند که هم ریشه در سنّت فلسفه‌ی اسلامی داشته باشد و هم پاسخ‌گوی نیازهای ذهن امروز باشد تا فلسفه، هم به عنوان راهی برای زیستن و هم نظامی برای تفکر، روشن و منسجم باشد.

غلامحسین ابراهیمی دینانی برای پاسخ دادن به پرسش «فلسفه چیست؟» ابتدا مقدماتی را شرح می‌دهد. او در مباحث مقدماتی، پرسش‌های سه‌گانه‌ی «چرا؟ چیست؟ چگونه؟» را بررسی می‌کند. سپس به زیبایی و خودکفایی تفکّر اشاره می‌کند و مخاطرات تفکر بی‌پایه را شرح می‌دهد. همچنین به جایگاه انسان در هستی اشاره می‌کند و بحث تضاد علم و فلسفه را به میان می‌کشد. همه‌ی این موارد زمینه را برای بحثی جامع پیرامون پرسش مرکزی درباره‌ی ماهیت فلسفه فراهم می‌آورند و رشته و فصل‌بندی کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است را شکل می‌دهند.

در کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است، غلامحسین ابراهیمی دینانی فلسفه را به‌عنوان تلاشی برای درک عمیق‌تر هستی و حقیقت معرفی می‌کند. او معتقد است که فلسفه فراتر از دانستن نوعی «بودن» است که انسان را به تفکّر و تأمّل در بنیادهای وجودی خود و جهان پیرامونش وامی‌دارد. این کتاب شامل دوازده فصل به همراه یک مقدمه می‌شود. غلامحسین ابراهیم دینانی در هر فصل، به بررسی جنبه‌ای از فلسفه و پرسش‌های بنیادین آن می‌پردازد و مفاهیمی چون وحدت و کثرت، تعریف انسان، هستی، عقل، علم، اختیار، اراده و رابطه‌ی انسان با حقیقت را مورد بحث قرار می‌دهد. او تأکید می‌کند که پاسخ به پرسش «فلسفه چیست؟» نه تنها برای فیلسوفان، بلکه برای هر انسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از وجود خود و جهان است، اهمیت دارد.

کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است از دو منظر مهم خوانده می‌شود. اول، به‌عنوان یک دستور فکر حرفه‌ای برای کسانی اهمیت دارد که می‌خواهند معنای فلسفه را از لایه‌های عمیق تفکّر عقلی درک کنند و دوم، به‌عنوان متنی فلسفه‌ورزانه با روش عقل‌محور حائز اهمیت است که هم برای فلاسفه‌ی پیش‌رو ساختار می‌سازد و هم برای خوانندگان علاقه‌مند به حکمت اسلامی سرآغاز خوبی است.

غلامحسین ابراهیمی دینانی در کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است بیش از همه بر دو مکتب بنیادین فلسفه‌ی اسلامی یعنی مکتب ابن‌سینا و ملاصدرا تکیه کرده است. او از یک‌سو مفاهیمی چون «اندیشیدن و من اندیشنده» را از نگاه ابن سینا بررسی می‌کند و از سوی دیگر، پاسخ‌های ملاصدرا به پرسش‌های خواجه نصیرالدین طوسی را محور یکی از فصل‌های مهم کتاب قرار داده است تا پرسش از «ماهیت فلسفه» را به‌عنوان پرسشی زنده، نه یک میراث، تجربه کند.

در مجموع، کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است اثری است که با نگاهی عمیق و تأمل‌برانگیز، به بررسی ماهیت فلسفه می‌پردازد و خواننده را به سفری درونی برای درک بهتر از خود و جهان دعوت می‌کند. این اثر از غلامحسین ابراهیمی دینانی، پیش‌نیاز خوانش فلسفی مبسوط خود او و دریچه‌ای عمیق برای پی‌جویی از معنا و حقیقت است.

کتاب حاضر را انتشارات نقد فرهنگ منتشر کرده است.

کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفه و کسانی که به تفکر عقلانی علاقه‌مندند و به دنبال درک عمیق‌تری از مفاهیم بنیادین وجودی می‌گردند، مناسب است و آن‌ها را با دیدگاه‌های فلسفه‌ی اسلامی و سنّت عقل‌گرایی در ایران آشنا می‌کند.

در بخشی از کتاب فلسفه چیست؟ یک پرسش فلسفی است می‌خوانیم

بدون هستی انسان، از هستی فلسفه سخن به میان نمی‌آید. انسان، بدون فلسفه چگونه سخن می‌گوید؟ بسیاری چنین می‌اندیشند که انسان به حسب ذات، موجودی سخنگو است و بدون‌ فلسفه، به آسانی سخن می‌گوید و براساس گفت و گو، با اشخاص دیگر زندگی می‌کند. کسانی نیز بر این باورند که سخن، از شئون عقل است. عقل به حسب ذات، جستجوگر بوده و به طرح پرسش می‌پردازد. در نظر آنان، پرسش عقلی و جستجو، برای نیل به پاسخ مناسب، «فلسفه» نام دارد.

عقلِ بدون تعقل، عقل نیست. تعقل، واژه عربی و به معنای اندیشیدن است. اندیشیدن، از ویژگی‌های انسان و در ذات خود، نوعی پرسیدن است. انسان بیش از هستی اشیاء پرسش کند، از هستی خویش می‌پرسد. کسی که در طرح پرسش «من کیستم؟» ناتوان است در طرح پرسش «آن چیست؟» یا «او کیست؟» نیز ناتوان است. انسان پیش از آن که از جانب اشخاص مورد پرسش واقع شود، از سوی خویش مورد پرسش قرار می‌گیرد. او به حسب ذات، مسئول است. انسان همواره به توجیه رفتار و کردار خود می‌پردازد. او برای عمل خود، از دلیل قانع‌کننده سخن می‌گوید. دلیلی که عمل او را توجیه می‌کند، اگر برای دیگران قانع‌کننده نباشد، برای خود او قانع‌کننده خواهد بود. انسان به عمل و سرّ هستی خود می‌اندیشد. وی در صدد کشف علت وجودی خود برمی‌آید. از این رو دربارۀ آغاز و پایان وجود خود نیز می‌اندیشد. این اندیشیدن با اندیشیدن فلسفی، بیگانه نیست. هنگامی که انسان از هویت خود، آگاه می‌شود و به خویشتن خویش می‌اندیشد، نمی‌تواند فکر فلسفی را از خود دور کند و آن را نادیده انگارد. اعم از‌ این که بخواهد یا نخواهد، به سبک و اسلوب فیلسوفان سخن می‌گوید.

آنچه موجب می‌شود که اشخاص از فلسفه و اندیشه‌های فلسفی هراس داشته باشند و از آن دوری جویند، اصطلاحات خاص و نامأنوس است که در آثار فلاسفه مطرح شده و در گفت وگوهای آنها با یکدیگر استفاده شده است. اصطلاحاتی مانند هیولا، اسطقس، جوهر فرد، جزء لایتجزی، فوق مقوله بودن وجود، و امثال آن برای بسیاری نامأنوس بوده و موجب دور شدن آنها از مباحث فلسفی می‌گردد. البته ژرف‌اندیشی و رعایت دقیق موازین منطقی نیز آسان نیست. اشخاص راحت‌طلب از التزام به آن خودداری می‌کنند. بسیاری از اشخاص مجبور می‌شوند از احکام ثابت عقل پیروی کنند ولی از زندگی کردن براساس عقل خرسند نیستند. زندگی کردن در عالم خیال، آسان‌ و پر جاذبه است نمی‌توان از آن صرف‌نظر کرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فاعل و قابل
نیم‌روز و در میان بودن
وحدت و کثرت یا واحد و کثیر
توالی و معیت یا در زمان بودن و همزمان بودن
«حیوان ناطق»، بهترین تعریف برای انسان
آیا کلیت و جزئیت از ساخته‌های عقل است؟
نفس، فکر جسم است و جسم، موضوع فکر
شاید خواسته انسان این است که در تماس با واقعیت زندگی کند
اگر هستی انسان مطرح نباشد، فلسفه معنی پیدا نمی‌کند
جهت چیست؟ مکان کدام است؟
پرسش فلسفی، پاسخ فلسفی می‌طلبد
پاسخ‌ ملاصدرا به پرسش‌های نصیرالدین طوسی
منابع