معرفی و دانلود کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل

معرفی کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل

شمسی کاظمی در کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل تلاش کرده با رویکرد حقوقی و تحلیلی، به پیوند میان حفاظت از محیط زیست و توسعه‌ی صلح پایدار در سطح ملی و بین‌المللی بپردازد. او درصدد است تا ابعاد مختلف پیگیری‌های قانونی درباره‌ی حفظ محیط زیست را به مخاطب خودش بشناساند.

درباره‌ی کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل

مهم نیست در چه کشوری زندگی می‌کنیم. کره‌ی زمین برای همه‌ی ماست! در دنیایی زندگی می‌کنیم که حفاظت از محیط زیست دیگر صرفا یک دغدغه‌ی غیرفوری نیست. بحران‌های زیست‌محیطی به مرزهای سیاسی و جغرافیایی کاری ندارند و خواه‌ناخواه باید قبول کنیم که عملکرد تک‌تک ما انسان‌ها بر این مسائل تاثیرگذار خواهد بود.

از این رو همکاری کردن کشورهای مختلف برای حفظ کردن طبیعت و منابع حیاتی، اهمیتی روزافزون پیدا کرده است. در این میان کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل نوشته‌ی شمسی کاظمی به ما نشان می‌دهد که چطور می‌توان با هم‌افزایی و هماهنگی قوانین ملی با مقررات بین‌المللی، دوشادوش دیگر کشورهای جهان از محیط زیست محافظت کرد.

«همگرایی» در این اثر به معنای همدلی و همراهی میان دولت‌ها، نهادهای مدنی و جامعه‌ی جهانی برای رسیدن به هدفی مشترک است؛ حفظ کردن زمینی که تا به این اندازه دوستش داریم و حال باید آن را به نسل‌های آینده بسپاریم. کتاب با مرور اسناد حقوقی، تجربیات جهانی و تحلیل دقیق ساختارهای حقوقی، تلاش می‌کند نشان دهد که چطور حفاظت از طبیعت می‌تواند خود به بستری برای توسعه‌ی صلح پایدار در سطح جهانی تبدیل شود.

شمسی کاظمی در ابتدا با تعریف مبانی نظری به سوی بررسی تغییرات اقلیمی، توسعه‌ی صنعتی و مصرف‌گرایی می‌رود، سپس به بررسی شرایط و بسترهای لازم برای همگرایی در سطح ملی و جهانی می‌پردازد. پس از آن نشان می‌دهد که حقوق بین‌الملل با ابزارهایی مانند کنوانسیون‌ها، نهاد‌های قضایی و سازوکارهای کنترل تعهدات، حفاظت از محیط زیست را به امری الزام‌آور مبدل کرده است.

شمسی کاظمی در فصل‌های بعدی با مطالعات موردی سازمان‌ها و مناطق خاص مثل حوزه دریای کاسپین، خلیج فارس و سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، موانع و ظرفیت‌های همگرایی زیست‌محیطی در منطقه را بررسی می‌کند و نقش عدالت، حقوق بشر و جامعه‌ی مدنی را باز می‌کند. کتاب در نهایت به دنبال پاسخ به این پرسش است: وقتی به محیط زیست صدمه می‌رسد، چه ساز و کارهایی برای جبران یا پیگیری آن وجود دارد؟ چرا روش‌های قدیمی دیگر کارآمد نیستند؟

کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل را انتشارات یافته به بازار نشر عرضه کرده است.

کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل برای چه کسانی مناسب است؟

اگر فعال محیط‌زیست یا تنها علاقه‌مند به کره‌ی زمین و نگران آینده‌ی آن هستید، این کتاب به شما کمک می‌کند تا افق دیدتان را از اقدامات پراکنده‌ی محلی به چارچوب‌های حقوقی و راه‌حل‌های بین‌المللی گسترش دهید. این اثر ابزار تحلیلی خوبی برای فهم نقش سیاست، قانون و مشارکت جهانی در حل بحران‌های زیست‌محیطی فراهم می‌آورد و به شما یاد می‌دهد چرا همکاری از هر وقت دیگری برای همه حیاتی‌تر است.

در بخشی از کتاب همگرایی حفاظت محیط زیست به مثابه توسعه صلح پایدار از منظر حقوق داخلی و بین الملل می‌خوانیم

توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین روسیه و کشورهای حاشیه دریای کاسپین در حالی شکل گرفته است که رقابتی فزاینده میان این پنج کشور در زمینه حمل و نقل کالا وجود دارد. همه کشورهای ساحلی دریای کاسپین به نوسازی زیرساخت‌های خود پرداخته‌اند، که این امر به آن‌ها امکان افزایش حجم مبادلات کالا را در این منطقه داده است. به‌علاوه، این کشورها تلاش کرده‌اند که حضور فعال‌تری در پروژه‌های زیرساختی جهانی داشته باشند؛ از جمله مشارکت در پروژه کریدور شرق به غرب برای عرضه کالا از چین به بازارهای اروپا که مورد توجه جدی آن‌ها قرار گرفته است. در همین راستا، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی و امکان تغییر مسیر سیاست خارجی برخی از این کشورها به سمت غرب، چالش‌های جدیدی را برای روسیه در دفاع از منافع خود و کاهش آثار تحریم‌های غرب ایجاد کرده است532.

از سوی دیگر، منطقه کاسپین همواره یکی از محورهای سیاست‌های منطقه‌ای روسیه بوده است. در گذشته، دریای کاسپین و مناطق پیرامونی آن به عنوان مسیرهای تجاری مطرح بودند و مسکو همواره بر تضمین امنیت این مسیرها و توسعه کشتیرانی و ماهیگیری تأکید داشته است. پس از فروپاشی شوروی، منطقه کاسپین دستخوش تغییرات ژئوپلیتیک شد و روسیه برای حفظ منافع خود و نیز در پاسخ به نیازهای ژئوپلیتیکی کشورهای فرامنطقه‌ای، سیاست‌های جدیدی تدوین کرد. روسیه همواره از وضعیت حقوقی بین‌المللی دریای کاسپین دفاع کرده، با حضور نیروهای فرامنطقه‌ای مخالفت نموده و از اقدامات مرتبط با حفاظت از محیط زیست دریای کاسپین حمایت کرده است.

در سال‌های اخیر، روسیه با تلاش‌های بازیگران فرامنطقه‌ای برای کاهش نفوذ خود در بین کشورهای ساحلی کاسپین مواجه بوده است. آمریکا و اتحادیه اروپا از گسترش تعاملات نظامی و سیاسی با این کشورها حمایت کرده و برخی کشورهای ساحلی کاسپین نیز با استقبال از این فعالیت‌ها، این رویکرد را فرصتی برای جذب سرمایه‌گذاری و حمایت اقتصادی تلقی کرده‌اند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
مقدمه
فصل اول: مبانی نظری محیط‌زیست و تئوری‌های همگرایی
1- تعریف لغوی محیط‌زیست
2- تعریف اصطلاحی محیط‌زیست
3- حقوق محیط‌زیست
4- حق بر محیط‌زیست
5- تعریف آلودگی
6- آلودگی محیط‌زیست
7- پیشینه و سابقه نظری همگرایی
8- چارچوب نظری همگرایی در حفظ محیط‌زیست و رهایی از بحران‌های آتی
8-1- نظریه همگرایی کارل دویچ
8-2- تئوری‌های همگرایی اقتصادی منطقه‌ای
8-3- نظریهٔ «کارکردگرایی» رویکردی نوین در زمینه همگرایی
8-4- فرضیه‌های نو کارکردگرایی در شکل‌گیری منطقه‌گرایی
8-5- فرضیه برون‌گرایی در نظریه نو کارکردگرایی
8-6- فرضیه تسری در تئوری نوکارکردگرایی
8-7- فرضیه سیاسی‌شدن در تئوری نوکارکردگرایی
9- کاربرد عملی همگرایی حفاظت محیط‌زیست و توسعه صلح پایدار
فصل دوم: بحران زیست‌محیطی در فرایند تحولات توسعه جهانی
تشریح وضعیت کنونی و تأثیرات بحران‌های زیست‌محیطی بر توسعه
1- نظریه‌های طبیعت‌محوری، انسان‌محوری و توسعه پایدار
2- فرایند تحولات زیست‌جهان
3- تغییر هنجارهای جهانی و بحران زیست‌محیطی
4- آثار بحران زیست‌محیطی بر نظام جهانی
5- تهدیدهای عدم توجه به زیست جهانی
6- تهدید ناشی از پسماندها بر محیط‌زیست و توسعه صلح
فصل سوم: عوامل مؤثر بر همگرایی در حفاظت محیط‌زیست و توسعه صلح
بررسی عوامل تحقق همگرایی زیست‌محیطی و توسعه صلح
1- عوامل داخلی - منطقه‌ای توسعه همگرایی
1-1- عامل جغرافیایی و موقعیت ژئو پلتیکی
1-2- ضرورت‌های سیاسی و امنیتی همگرایی
1-3- همگرایی و منافع اقتصادی همکاری‌های چندجانبه- دوجانبه:
1-4- همگرایی و همکاری مشترک مالی و اعتباری
1-5- همگرایی و اشترکات فرهنگی- تاریخی و مذهبی
1-6- همگرایی و رویکرد ادیان الهی به محیط‌زیست
2- عوامل بین‌المللی در همگرایی محیط‌زیست
2-1- مشروعیت و جایگاه آن در همگرایی حقوق بین‌الملل زیست‌محیطی
2-2- عناصر تشکیل دهنده حقوق مشروعیت
2-2-1- جایگاه هدف در حقوق مشروعیت
2-2-2- جایگاه نهادهای همبستگی از منظر مشروعیت
2-2-3- مقایسه فرهنگی در حقوق مشروعیت
2-3- نقش دیپلماسی محیط‌زیست در همگرایی
2-4- نقش ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در توسعه همگرایی و صلح
2-5- همگرایی و حق بر محیط‌زیست در معاهدات حقوق بشر
2-6- نقش منابع سازمان‌های غیردولتی در همگرایی زیست‌محیطی
2-6-1- کنوانسیون وین (1985)
2-6-2- پروتکل مونترآل 1957
2-6-3- کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب‌وهوا (تغییرات اقلیمی)
2-6-4- پروتکل کیوتو 1997
2-6-5- کنوانسیون‌های بین‌المللی و جرم‌انگاری آلودگی محیط‌زیست
2-6-6- کنوانسیون لندن
2-6-7- کنوانسیون حقوق دریاها (1982)
2-6-8- پروتکل کیوتو و کاهش گازهای گلخانه‌ای
2-6-9- معاهده مارپول و آلودگی ناشی از کشتی‌ها
فصل چهارم: صلاحیت حقوق بین‌الملل در حفاظت از محیط‌زیست
نقش قوانین بین‌المللی و چالش‌های مرتبط با اجرای آن
1- ضرورت حفظ محیط‌زیست به‌عنوان جامعه مشترک جهانی
2- همگرایی جامعه مشترک جهانی در پرتو رویه و اجرا
3- اصول شکل‌گیری همگرایی جامعه مشترک جهانی
3-1- همگرایی و قانونمندی جهانی
3-2- نابرابری‌های ساختاری
3-3- همگرایی و استانداردهای محیط زیستی
3-4- ضرورت ارزیابی محیط‌زیستی در جامعه مشترک جهانی
4- تکالیف ناشی از قواعد حقوق زیست‌محیطی حمل‌ونقل بین‌المللی
4-1- صلاحیت سازمان‌های بین‌المللی و حاکمیت در حفاظت از محیط‌زیست
4- 2- صلاحیت سازمان‌های غیردولتی در جرایم زیست‌محیطی
4- 2-1- صلاحیت تقنینی سازمان‌های غیردولتی
4- 2-2- صلاحیت نظارتی و مشارکت در فرایند قضایی
4-3- صلاحیت مبتنی بر اعمال حاکمیت و قواعد کنوانسیون‌ها
4-3-1- صلاحیت حاکمیت و توسعه طرح داوطلبانه ممیزی اعضاء آیمو
4-3-2- اهداف طرح ممیزی آیمو
4-3-3- نسبت صلاحیت بین‌المللی ایکائو با حاکمیت دولت‌ها
4-3-3-1- حاکمیت دولت بر قلمرو هوایی
4-3-3-2- معاهده شیکاگو 1947 و حاکمیت دولت‌های در فضای ماورایی
4-3-3-3- حاکمیت هوایی دولت‌ها در معاهده شیکاگو
5- اثربخشی سازوکارهای کنترل پایبندی در توافقات زیست‌محیطی
5-1- توجه به حفاظت از محیط‌زیست در نظم جهانی
5-2- نهضت حفاظت از محیط‌زیست و صلح جهانی
فصل پنجم: همگرایی زیست‌محیطی و موانع آن در سازمان‌های منطقه‌ای
1- اهمیت همگرایی‌های منطقه‌ای در حوزه محیط‌زیست
2- شکل گیری همگرایی منطقه‌ای در حفاظت از محیط زیست
2-1- مسائل زیست‌محیطی کاسپین و همگرایی منطقه‌ای
2-1-1- همگرایی و همکاری منطقه‌ای در حوزه کاسپین
2-1-2- محیط زیست برای همگرایی در منطقه کاسپین
2-2- مقتضیات نظام همگرایی در اکو
2-2-1- موانع همگرایی اقتصادی در سازمان اکو
2-2-2- موانع اقتصادی (نابرابری سطح توسعه اقتصادی میان اعضا)
2-2-3- مکمل نبودن اقتصادهای اعضا
2-2-4- موانع سیاسی همگرایی منطقه‌ای
3- سیاست‌های همگرایی منطقه‌ای محیط زیستی ایران
3-1- محیطزیست و همگرایی‌های منطقه‌ای ایران
3-2- روابط ایران و همسایگان عرب خلیج فارس
3-3- روابط میان کشورهای عرب خلیج فارس
3-4- چالش‌های زیست‌محیطی در خلیج فارس
3-4-1- صنایع عمده و تأثیرات زیست‌محیطی
3-4-1-1- نیروگاه‌ها و کارخانه‌های آب‌شیرین‌کن
3-4-1-2- پسماندهای صنعتی مایع
3-4-1-3- سایر صنایع و فعالیت‌های آلاینده
3-4-2- تقابل محیط‌زیست و توسعه در حوزه خلیج فارس
4- نقش سازمان‌های بین‌المللی در همگرایی زیست محیطی
4-1-کمیتۀ ایمو و چالش‌های حفاظت از محیط‌زیست دریایی
4-2- حفظ محیط‌زیست در قواعد بین‌المللی سازمان «ایکائو»
فصل ششم: همگرایی در مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی بین‌المللی و چالش‌های پیش‌رو
1- مسائل اجتماعی و کارکردهای حمایت از محیط‌زیست و صلح پایدار
2- جنبه‌های سیاسی و نهادی همگراییحفاظت محیط‌زیست
3- نخبه‌سالاری در روند همگرایی حفاظت محیط‌زیست
4- چالش‌های زیست محیطی در حقوق بین‌الملل
4-1- توجه به ماهیت رابطه حقوق محیط‌زیست و حقوق بشر
4-2- جنبه‌های تهدیدکننده محیط‌زیست
4-3- قواعد حاکم همگرایی ناشی از تعامل و رفع تعارض
4-4- لزوم انعطاف دولت‌ها در برابر حقوق محیط‌زیست بین‌الملل
4-5- ارتباط قواعد حقوق بین‌الملل با قوانین داخلی
5- تعارض مفاد ایمو و ایکائو با حاکمیت در حفاظت محیط‌زیست
6- آثار همگرایی بین‌المللی در حفاظت از محیط‌زیست
7- جمع‌بندی و تحلیل چالش‌ها و مشکلات در تحقق همگرایی
فصل هفتم: ضمانت اجراها و رسیدگی به خسارات تخریب محیط زیست در قواعد بین‌الملل
1- ضمانت اجراهای همگرایی بین‌المللی در حفاظت از محیط‌زیست
2- الزام قواعد بین‌الملل در حمایت از محیط‌زیست
3- انواع ضمانت اجراها در رعایت مقررات محیط زیستی
3-1- ضمانت اجرای کیفری در حقوق محیط‌زیست
3-2- ضمانت اجرای مدنی در حقوق محیط‌زیست
4- ضمانت اجراهای زیست‌محیطی در مناطق دریایی و هوایی
5- خسارات زیست‌محیطی در معاهدات بین‌المللی و نحوه رسیدگی
5- 1- مسئولیت و جبران خسارت ناشی از آلودگی در منابع بین‌المللی
5- 2- نقص‌ها و چالش‌های نظام بین‌المللی جبران خسارات زیست‌محیطی
6- صلاحیت آیمو و ایکایو در منابع حقوق بین‌الملل
6-1- تحدید مسئولیت و چالش‌های پیشرو
6-2- رویه قضایی مراجع بین‌المللی در دعاوی حمل‌ونقل (IMO و ICAO)
6-3- ارزیابی الزامات حق حاکمیت از منظرکنوانسیون حقوق دریاها (١٩٨٢)
6-3-1- حق حاکمیت و اصول محدودکننده در کنوانسیون حقوق دریاها
6-3-2- قضایای بین‌المللی مرتبط با حق حاکمیت و محیط‌زیست
6-3-3- نقش کنوانسیون در تحدید حاکمیت و تضمین منافع جهانی
6-4- تحلیل اصل صلاحیت سازمان بین‌المللی (ایکائو) و حاکمیت دولت‌ها
7- رویه‌های قضایی حقوق بین‌الملل زیست‌محیطی
7-1- ارزیابی رویه قضایی و مسئولیت دولت در جرم زیست‌محیطی
7-2- صلاحیت و حاکمیت داخلی در رویۀ قضائی بین‌المللی
7-3- تشریفات رسیدگی در حقوق بین‌الملل
7-3-1- مقام رسیدگی‌کننده به اعتراض به پذیرش شکایت توسط دیوان
7-3-2- شروع به تعقیب و تحقیق از متهمان
7-3-3- رسیدگی و صدور حکم
7-3-4- اجرای مجازات دیوان
7-4- پیامدهای خلأ اجرایی در خسارات زیست‌محیطی
8- ناکارآمدی ضمانت‌های کلاسیک در حفاظت از محیط‌زیست
9- لزوم ایجاد و توسعه ضمانت اجراهای نوین در حقوق محیط‌زیست
نتیجه گیری و تحلیل نهایی
پیشنهادها
فهرست منابع