معرفی و دانلود کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا

معرفی کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا

الکساندرا هلر نیکلاس در کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا روی یکی از بهترین نمونه‌های سینمای وحشت، یعنی فیلم سوسپیریا متمرکز می‌شود و به بررسی و تحلیل دقیق این اثر می‌پردازد. فیلم نامبرده در فهرست بزرگ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما به انتخاب مجله‌های ویلج ویس و امپایر قرار دارد و چندین جایزه و افتخار را از آن سازندگانش کرده است. این فیلم داستان زندگی یک هنرجوی رقص باله است که برای ادامه‌ی تحصیل به هنرستانی معتبر آمده، اما هیچ خبر ندارد که قرار است همه‌ی زندگی‌اش دستخوش تغییر شود.

درباره‌ی کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا

کتابی که پیش روی شماست، با نام یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا (Suspiria)، نوشته‌ی الکساندرا هلر نیکلاس (Alexandra Heller-Nicholas) است؛ اثری که در نقد و تحلیل فیلمی شناخته‌شده به همین نام تألیف شده است. سوسپیریا، یکی از بهترین نمونه‌های سینمای وحشت، به کارگردانی داریو آرجنتو (Dario Argento) و بر اساس مقاله‌ی سوسپریا دِ پروفاندیس (جیغ‌هایی از اعماق) ساخته شده است. مدت زمان این فیلم 98 دقیقه است و نخستین مرتبه در یکم فوریه‌ی سال 1977 به انتشار رسیده و کشور مبدأ آن ایتالیا بوده است. این فیلم نامزد دو جایزه‌ی مهم شده؛ نخست، نامزد جایزه‌ی ساترن برای بهترین بازیگر نقش مکمل زن در سال 1978 و دیگری، نامزد جایزه‌ی ساترن برای بهترین دی وی دی فیلم‌های کلاسیک در سال 2002.

به عقیده‌ی بسیاری از صاحب‌نظران، سوسپیریا را می‌توان فیلمی «شاعرانه، برآشوبنده و چشمگیر» نامید. اثری که از بهترین نمونه‌های ژانر وحشت اروپایی قرن بیستم به شمار می‌رود. منتقدان عقیده دارند که سوسپیریا نه فقط شاهکارِ کارنامه‌ی کارگردان خویش، بلکه غایت ژانر وحشت ایتالیایی است. الکساندرا هلر نیکلاس در کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا تلاش کرده نوری تازه به این فیلم بتاباند و آن را از منظرهای گوناگون بررسی کند.

داستان فیلم سوسپیریا این‌گونه آغاز می‌شود: سوزی بنیون (با بازی جسیکا هارپر) هنرجوی رقص باله است. او قصد دارد از منطقه‌ی بلک فارست به هنرستان معتبر تانز آکادمی برود به این منظور در شبی که از قضا بارانی‌ست، از نیویورک به مونیخ آمده. به محض آن‌که سوزی به هنرستان می‌رسد، کسی به او اجازه‌ی ورود نمی‌دهد. همه او را دست‌به‌سر می‌کنند و به او می‌گویند که برود و فردا بازگردد. بُهت سوزی را فرا می‌گیرد. زمانی‌که او هنرجوی دیگری را در حالتی آشکارا وحشت‌زده در حال ترک آکادمی رقص می‌بیند، تصمیم می‌گیرد شب را در جایی دیگر غیر از هنرستان سپری کند. پس از آن، فیلم به سراغ پت هینگل (با بازی اوا اکسن) می‌رود و توجهش را به او که هنرجویی هراسان است، معطوف می‌کند. پت هینگل را از هنرستان اخراج کرده‌اند و او برای پیدا کردن راه چاره، به سراغ دوستش، سونیا (سوزانا جویکولی) می‌رود. سونیا از پت دعوت می‌کند تا شب را در آپارتمان او بگذراند. پت به حمام می‌رود و آشفته‌حال در حمام را می‌بندد تا خودش را که بعد از رها شدن در طوفان خیس شده خشک کند. در این میان، چشمان اسرارآمیز و بدون بدنی را می‌بیند که در بیرون پنجره ظاهر شده‌اند و خیره او را می‌نگرند. در طرفِ دیگر داستان، سوزی به آکادمی برمی‌گردد و مادام بلانک (جوآن بنت) و دوشیزه تانر (آلیدا والی) به‌ خاطر بی‌برنامگی شبِ قبل از او معذرت‌خواهی می‌کنند. همه چیز در ظاهر به روال عادی پیش می‌رود: سوزی به سایر هنرجویان معرفی می‌شود و کارهای اقامتش را درست می‌کند. با این حال، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، امری ناشناخته و غیرطبیعی در هنرستان در جریان است...

یکی از مواردی که الکساندرا هلر نیکلاس در کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا به آن پرداخته، مبحث جنسیت است. پیش از هر چیز باید اشاره کنیم که منتقدان داریو آرجنتو را به دلیل تصویری که از زنان در فیلم خویش ارائه داده، به ضدزن بودن متهم کرده‌اند. به خصوص آن‌که زنان اغلب در فیلم‌های او قربانی جنایت‌های جنسی و پر زرق و برق می‌شوند. یکی از مواردی که به گمانه‌زنی‌های منفی درباره‌ی سیاست جنسیتی آرجنتو دامن زده، اظهار نظر او در این‌باره و در سال 1983 در مصاحبه‌ای با آل جونز است: «من زنان، مخصوصاً زنان زیبا را دوست دارم... اگر چهره و فیزیک خوبی داشته باشند، ترجیح می‌دهم قتل آن‌ها را ببینم، تا قتل دختر یا مردی زشت را. بدون شک مجبور نیستم خودم را برای کسی توجیه کنم. هیچ اهمیتی هم نمی‌دهم دیگران در این‌باره چه فکری می‌کنند یا برداشت‌شان از آن چیست. به خبرنگارانی برخورد کرده‌ام که وقتی احساسم را در این مورد بیان کرده‌ام جلسه‌ی مصاحبه را ترک کرده‌اند.»

همچنین در ادامه، الکساندرا هلر نیکلاس به این موضوع اشاره می‌کند که چگونه کارگردان فیلمِ سوسپیریا تمایلی به فیلم‌سازی نداشته و بیشتر ترجیح می‌داده تا به جای کارگردان، نویسنده‌ای بزرگ شود. او همچنین هیچ علاقه‌ای برای رفتن به سینما نداشته است! از این رو شناسنامه‌اش را دستکاری کرده تا بتواند به عنوان یک منتقد در روزنامه‌ی پائزه سرا (که محدودیت حداقلی‌اش برای سن کارکنان بیست و یک سال بود) مشغول به کار شود. در ادامه‌ی کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا مسائل تازه‌ای را در رابطه با سینمای آرجنتو مطالعه می‌کنید.

کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا را الکساندرا هلر نیکلاس نوشته، اردوان شکوهی‌ آن را به زبان فارسی برگردانده و انتشارات خوب عهده‌دار انتشار آن بوده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان

مجموعه‌ای که پیش روی شماست، با نام «یک فیلم، یک جهان» تک‌نگاری‌هایی را درباره‌ی اثرگذارترین فیلم‌های تاریخ سینما در بر می‌گیرد. آنچه در انتخاب کتاب‌های این مجموعه مدّ نظر قرار داده شده، اهمیت فیلم‌ها است. به عبارت دیگر، از میان چنین مجموعه‌ی انگلیسی و فرانسوی، کتاب‌هایی انتخاب شده‌اند که تا جای ممکن با تاریخ کتاب‌های سینمایی منتشرشده در ایران ارتباطی داشته باشند و جای خالی آن‌ها در میان آثاری از این دست، احساس شود. بابک کریمی، دبیر مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان در توضیج مجموعه‌ی نامبرده چنین می‌گوید: «هر کتابی در مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان درصدد است فیلم مورد مطالعه‌اش را به وسعت یک جهان ببیند.» آنچه در ادامه مطالعه می‌کنید، نام برخی از مجلدهای منتشرشده ذیل مجموعه‌ی حاضر است:

• یک فیلم، یک جهان: اسکله
• یک فیلم، یک جهان: بانی و کلاید
• یک فیلم، یک جهان: بودو از غرق شدن نجات یافت
• یک فیلم، یک جهان: آینه
• یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا
• یک فیلم، یک جهان: حالا نگاه نکن
• یک فیلم، یک جهان: در حال و هوای عشق
• یک فیلم، یک جهان: درخت زندگی
• یک فیلم، یک جهان: آن‌ها زندگی می‌کنند
• یک فیلم، یک جهان: شب مردگان زنده
• یک فیلم، یک جهان: هیروشیما عشق من
• و ...

کتاب‌های مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان به همت انتشارات خوب منتشر شده‌اند و شما می‌توانید نسخه‌ی الکترونیکی همه‌ی عناوینی را که بالاتر ذکر کردیم، از وب‌سایت یا اپلیکیشن کتابراه دریافت کنید.

جوایز و افتخارات فیلم سوسپیریا

• نامزد جایزه‌ی ساترن برای بهترین بازیگر نقش مکمل زن – جوان بنت در سال 1978
• حضور در فهرست بزرگ‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما به انتخاب مجله‌های ویلج ویس و امپایر
• نامزد جایزه‌ی ساترن برای بهترین دی‌وی‌دی فیلم‌های کلاسیک در سال 2002
• برنده‌ی جایزه‌ی وحشت (Horror) در دسته‌بندی‌های زیر:

- بهترین DVD
- بهترین Blu-ray
- بهترین فیلم ترمیم‌شده (Restoration)

بازسازی فیلم سوسپیریا

• نسخه‌ای بازسازی‌شده به همین نام به کارگردانی لوکا گوادانینو و نویسندگی دیوید کاجگانیچ در سال 2018 به نمایش درآمد. هیچ شخصیت مردی در این فیلم حضور ندارد و بازیگران آن جملگی زن هستند.
• در سال 2008 اعلام شد که بازسازی این فیلم به کارگردانی دیوید گوردون گرین، در حال ساخت است. این فیلم قرار بود توسط شرکت ایتالیایی First Sun تولید شود. در آگوست 2008، گزارش شد که ناتالی پورتمن نقش اصلی را در این فیلم بازی خواهد کرد. همچنین اعلام شد که این پروژه توسط مارکو مورابیتو و لوکا گوادانینو تولید خواهد شد. پس از یک دوره بی‌خبری که در آن تصور می‌شد تلاش دیوید گوردون گرین برای بازسازی فیلم شکست خورده است، او اعلام کرد که همچنان در تلاش برای بازسازی فیلم است. در نهایت، در 15 مه 2012 اعلام شد که ایزابل فورمن بازیگر نقش اصلی فیلم خواهد بود. با این حال، در اواخر همان سال، بازسازی این فیلم برای همیشه متوقف شد!

کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا برای چه کسانی مناسب است؟

الکساندرا هلر نیکلاس کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا را برای همه‌ی علاقه‌مندان به سینما نوشته است. همچنین اگر از طرفداران فیلم سوسپیریا هستید، پیشنهاد می‌کنیم مطالعه‌ی این کتاب را از دست ندهید.

در بخشی از کتاب یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا می‌خوانیم

شاید مهم‌تر از همه این نیکولودی بود که نوشته‌های تامس د کوئینسی را خواند و داستان سه مادر را برای فیلم ژانر وحشت چارچوبی مناسب دید. او اسم فیلم را از اولین مادرمادر آه‌هاگرفت و هوشمندانه تشخیص داد «سوسپیریا» اسمی است بی‌نقص برای آن نوع فیلم ژانر وحشتی که آرجنتو می‌خواست بسازد. اسم تامس د کوئینسی مترادف است با رمانتیسم پرتب‌و‌تاب و متأثر از مواد که شاخصه مشهورترین اثرش، اعترافات یک تریاک‌خور انگلیسی، است. کتاب با شرح موبه‌موی توهمات افسارگسیخته‌ای که اعتیاد خودِ د کوئینسی به افیون امکان آن را فراهم کرده بود موفقیت سریعی برای نویسنده‌اش به همراه آورد و او را همردیف دوستانش، ساموئل کولریج و ویلیام وردزورث، در مقام یکی از به‌یاد‌ماندنی‌ترین نویسندگان قرن نوزدهم انگلستان نشاند. کتاب بعدی‌اش، ناله‌هایی از اعماق، که اثری است میان شعر و نثر، بیش از آن‌که ثبت‌وضبط موبه‌موی خیالات ناشی از مواد باشد، آن‌ها را مبنای سبکی درخشان و قوی قرار می‌دهد. یکی از مقاله‌های این کتاب «لِوانا و بانوهای اندوه ما» است که د کوئینسی در آن ماتِر سوسپیریوم (بانوی آه‌های ما)، ماتر لاکریماروم (بانوی اشک‌های ما) و ماتر تِنِبراروم (بانوی ظلمت‌های ما) را معرفی کرد که سه مونس برای لوانا، الهه رومی زایش، بودند.

با درنظرگرفتن شدت وهم‌انگیزی کیفیت‌های صوتی‌تصویری، مخصوصاً در سوسپیریا و دوزخ، تحلیل رابطه بین اثر د کوئینسی و فیلم آرجنتو طبیعتاً باید به این سمت حرکت کند که اولی (منبع ادبی) اسطوره‌شناسی را برای شکل‌گیری این سه‌گانه ژانر وحشت پایه‌ریزی می‌کند. اما رِی ترادا در مقاله‌اش، «تجربه یک زندگی تباه‌شده: د کوئینسی فراتر از بدترین» (2009)، توضیح می‌دهد که ناله‌هایی از اعماق د کوئینسی مراقبه‌ای است پیرامون آسیب روانی‌ که با مرگ خواهرش الیزابت به او وارد شد. ترادا در بحث خود می‌گوید اگر از این زاویه نگاه کنیم، اثر د کوئینسی در این‌باره است که «چه اتفاقی می‌افتد وقتی ذهن چیزی را درک می‌کند که هیچ‌کس نباید قادر به درکش باشد». اگر این دیدگاه را به بستر فیلم آرجنتو ببریم، راه‌های کاملاً جدیدی برای بررسی رابطه بین د کوئینسی و آرجنتو باز می‌کند، چون سوزی با این مسئله دست‌به‌گریبان است که چگونه امر غیرقابل فهم را بفهمد: این‌که او در هنرستان باله‌ای نام‌نویسی کرده که انجمنی از ساحره‌های جنایتکار اداره‌اش می‌کنند. در تطابق با نظر ترادا، این فرض را که سوزی در دنیایی غیرعادی و به لحاظ فیزیکی درگیرکننده گرفتار شده می‌توان به گونه‌ای متفاوت فهم کرد: اتفاقات غیرقابل درکی که سوزی را احاطه کرده‌اند فقط در دنیایی این‌قدر عجیب می‌توانند معنا پیدا ‌کنند. از این نقطه دید ذهنی‌تر می‌توان بحث کرد که درک سوزی با غرابت محیط پیرامون جدیدش در حال سازگارشدن است.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری
مقدمه: راز گل‌های زنبق
فصل اول: جادو همه‌جا هست پیش‌تاریخچه‌ای از سوسپیریا
فصل دوم: حالا با مرگ ملاقات کن تماشای سوسپیریا
فصل سوم: جهنم پشت آن در است بازخورد و میراث
ضمیمه: مصاحبه‌ با لوچانو تووُلی، فیلم‌بردار سوسپیریا (2014)
پی‌نوشت‌ها
کتاب‌شناسی