معرفی و دانلود کتاب ماشین‌ ژن: مسابقه برای رمزگشایی اسرار ریبوزوم

معرفی کتاب ماشین‌ ژن: مسابقه برای رمزگشایی اسرار ریبوزوم

ونکاترامان راماکریشنان، دانشمند برنده‌ی نوبل شیمی، در کتاب ماشین‌ ژن، ماجرای کشف ریبوزوم، یکی از مهم‌ترین و اسرارآمیزترین مولکول‌های بدن انسان را روایت می‌کند و از این می‌گوید که چطور توانسته زودتر از دیگران آن را بیابد. راماکریشنان با لحنی شوخ، صمیمی و هیجان‌انگیز توضیح می‌دهد که چطور در مورد ریبوزوم کنجکاو شده، چه راه پرفرازونشیب‌هایی را پشت‌سر گذاشته و در نهایت چگونه توانسته این عنصر پیچیده را پیدا کند. گفتنی‌ست این کتاب برنده‌ی جایزه‌ی Choice برای بهترین کتاب علمی شده است.

درباره‌ی کتاب ماشین‌ ژن

کتاب ماشین‌ ژن (Gene Machine) اثری غیرداستانی به قلم ونکاترامان راماکریشنان (Venki Ramakrishnan) است که توانسته پس از انتشار افتخاراتی را از آن نویسنده‌اش سازد و با استقبال گسترده روبه‌رو شود. آنچه در ادامه مطالعه می‌کنید، مختصری از این کتاب علمی و ارزشمند است.

در بدن تمام موجودات زنده، مولکولی به نام دی‌اِن‌اِی وجود دارد که حاوی کدها و اطلاعات ژنتیکی و وراثتی اوست. این مولکول که از دو رشته‌ی مارپیچ تشکیل‌ شده، در هسته‌ی هر سلول قرار می‌گیرد. به قسمتی از این مولکول که دستورالعمل یا کد ساخت پروتئین را در خود دارد، ژن گفته می‌شود. به عبارت بهتر، ژن رشته‌ای از دی‌اِن‌اِی است که تعیین می‌کند یک پروتئین چطور و چه زمانی ساخته شود. تقریباً تمام ویژگی‌های ما از پروتئین‌ها می‌آیند. با کمک این عناصر است که بدنمان شکل می‌گیرد، می‌بینیم، احساس می‌کنیم، می‌اندیشیم و با بیماری‌ها مبارزه می‌کنیم. بدن ما چیزی در حدود سی‌هزار ژن دارد که هرکدام از ژن‌ها وظیفه‌ی ساخت پروتئین مخصوصی را بر عهده دارد. با اینکه دی‌اِن‌اِی در قرن نوزدهم و ژن نیز در اوایل قرن بیستم کشف شد، بااین‌حال هنوز برای دانشمندان یک مجهول بزرگ و لاینحل وجود داشت: این‌که چطور کدها و اطلاعات درون ژن به پروتئین تبدیل می‌شوند؟ به نظر در اینجا حلقه‌ی مفقوده‌ای وجود داشت که برای یافتن پاسخ سؤال باید پیدا می‌شد.

به شکل جدی از دهه‌ی 1980، پژوهشگران کار بر روی این مجهول را آغاز کردند. یکی از مهم‌ترین دانشمندانی که بر روی این موضوع کار می‌کرد ونکاترامان راماکریشنان بود که در نهایت، توانست این حلقه‌ی مفقوده را کشف کند؛ یعنی مولکولی به نام ریبوزوم که نقش ماشین تبدیل را در این فرآیند ایفا می‌کرد. ریبوزوم ماکرومولکولی با یک‌میلیون اتم است که دائماً ژن‌ها را به پروتئین تبدیل می‌سازد. به تعبیر راماکریشنان، این مولکول مهم، چهارراه حیات است. کتاب ماشین ژن شرح تلاش‌های این دانشمند در این راه و داستان سال‌ها تحقیق و پژوهش اوست. او ماجرا را از ابتدای آشنایی‌اش با زیست‌شناسی آغاز می‌کند و از روزی می‌گوید که اتفاقی می‌فهمد چنین مجهولی در ساختار دی‌اِن‌اِی وجود دارد. راماکریشنان از سال 1983، پژوهش‌هایش را شروع کرد و در دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های مختلف و در کنار دانشمندان متفاوتی آن را ادامه داد. این پروژه بیش از بیست سال طول کشید و در پایان جایزه‌ی نوبل شیمی را از آن او کرد.

ونکاترامان راماکریشنان در کتاب ماشین ژن می‌کوشد مسأله‌ی ریبوزوم را به زبانی ساده و عامه‌فهم توضیح دهد و از اهمیت آن بگوید. روایت او بیشتر شبیه به خاطره می‌ماند؛ قصه‌ای صمیمی، شوخ، هیجان‌انگیز و انسانی. راماکریشنان خود را آن‌چنان‌که بوده نشان می‌دهد و بی‌پرده احساساتش را افشا می‌کند؛ اینکه گاهی به گروه‌های رقیب حسادت می‌کرده، از شکست‌هایش ناامید می‌شده و اشتباهات وحشتناکی انجام می‌داده، اما هرگز تسلیم نشده و به راهش ادامه داده تا سرانجام، پس از سال‌هایی سخت و پرفشار توانسته موفق شود و علم را چندین گام به جلو ببرد.

کتاب ماشین ژن پس از انتشار با استقبال و فروش زیادی مواجه شد. این اثر را نشر مازیار با ترجمه‌ی قاسم کیانی‌مقدم منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب ماشین‌ ژن

• کتابی فراتر از عالی! (بیل برایسن، نویسنده و روزنامه‌نگار)

• تصویری لذت‌بخش و آموزنده از جنبه‌های انسانی تحقیقات علمی! (نیویورک ژورنال آو بوک)

• این کتاب باید به‌عنوان سند مهمی در تاریخ علم، بارها و بارها خوانده شود. (ریچارد داوکینز)

• خاطراتی شوخ و جذاب... یک داستان انسانی عمیق که با صداقت و فروتنی نوشته شده است. (فوربس)

• هرکسی که می‌خواهد بداند علم مدرن چطور کار می‌کند، باید این کتاب را بخواند. همه‌چیز در این اثر هست: جاه‌طلبی، حسادت و کمال‌گرایی، همین‌طور جسارت، اضطراب‌های فلج‌کننده و اشتباهات فاجعه‌بار. (نیچر)

کتاب ماشین‌ ژن برای چه کسانی مناسب است؟

اگر می‌خواهید از ماجرای یکی از مهم‌ترین کشف‌های علمی قرن آگاه شوید، این کتاب را مطالعه کنید.

در بخشی از کتاب ماشین‌ ژن: مسابقه برای رمزگشایی اسرار ریبوزوم می‌خوانیم

چیزی که واقعاً موجب شد که تصمیم خود را بگیرم، فهمیدن این مطلب بود که ساختار ریبوزوم مهم‌ترین هدف در رشته‌ی من است. به نظر می‌رسید فرصت کوتاهی برای من گشوده شده است، و از آن‌جا که ایده‌ی روشنی برای حمله‌ور شدن به این مسئله داشتم، اشتباه بود که به‌خاطر این تحولات جدید دلسرد شوم. به‌علاوه، حتی اگر یکی از نخستین افرادی نبودم که ساختار اتمی را حل می‌کردند، ولی ریبوزوم چنان ماشین پیچیده‌ای بود که برای فهمیدن آن لازم بود که ساختارهای زیادی در حالت‌های متفاوت مختلف فرایند شناسایی شوند. از این‌ رو، در طول سالیان آینده کارهای جالب زیادی برای انجام دادن وجود خواهد داشت و برای این‌که من در جایگاه مناسبی برای انجام آن کارها باشم، لازم بود که هرچه زودتر کار را شروع می‌کردم. به هر حال، زمانی برای تلف کردن نبود: به‌جای دانشگاه ییل، من بودم که در رقابت مستقیم با گروه بزرگ و بودجه‌ی کافی عادا قرار داشتم.

احساس کردم که لازم است موقعیت جدید را به ریچارد اطلاع دهم. خوشبختانه او به‌هیچ‌وجه از این مسئله ناراحت نشد. دیدگاه او این بود که من به‌اندازه‌ی دیگران شانس حل این مسئله را دارم، و با توجه به این‌که من ساختمان‌های متفاوت زیادی را حل کرده بودم، لذا تجربه‌ی خوبی برای روبه‌رو شدن با این مسئله‌ی دشوار داشتم. ولی هنوز هم پیشنهاد شغلی در بین نبود. او گفت که آن‌ها علاقه‌ی زیادی دارند که من برای کار کردن بر روی ریبوزوم به LMB بروم، ولی در حال حاضر جای خالی ندارند. با این حال، احتمال می‌دهند که در آینده جا خالی شود، و وقتی که این اتفاق بیفتد، با من تماس خواهند گرفت.

با توجه به بلورهای بهبودیافته‌ی عادا، نمی‌توانستیم منتظر LMB بمانیم. به همکاران آزمایشگاه درباره‌ی همایش تالبرگ اطلاع دادم، و کار را با تمام قوا شروع کردیم.

فهرست مطالب کتاب

پیش‌گفتار
مقدمه
فصل 1: تغییر غیرمنتظره‌ی برنامه‌ها در آمریکا
فصل 2: برخورد اتفاقی با ریبوزوم
فصل 3: دیدن چیزهای نامرئی
فصل 4: نخستین کریستال‌های ماشین
فصل 5: رفتن به پایتخت کریستالوگرافی
فصل 6: برآمدن از مه اولیه
فصل 7: عبور از آستانه
فصل 8: مسابقه آغاز می‌شود
فصل 9: شروع کار در یوتا
فصل 10: بازگشت به پایتخت
فصل 11: بیرون آمدن از پستو
فصل 12: نزدیک بود از قافله جا بمانم
فصل 13: حمله‌ی پایانی
فصل 14: دیدن قاره‌ی جدید
فصل 15: پولتیک شهرت
فصل 16: نمایش خیابانی ریبوزوم
فصل 17: فیلم سینمایی پدیدار می‌شود
فصل 18: تماس تلفنی در ماه اکتبر
فصل 19: یک هفته در استکهلم
فصل 20: علم هم‌چنان به پیش می‌رود
خاتمه
سپاسگزاری