معرفی و دانلود کتاب اسطوره متن بینافرهنگی: حضور شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های جهان

معرفی کتاب اسطوره متن بینافرهنگی: حضور شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های جهان

کتاب اسطوره متن بینافرهنگی، منبعی پژوهشی برای آشنایی با اثربخشیِ شاهنامه بر فرهنگ‌ها و زبان‌های جهان است. بهمن نامور مطلق و دیگر نویسنده‌های کتاب، با رویکردی بینارشته‌ای و بهره‌گیری از نظریه‌های ادبی و فرهنگی، تلاش کرده‌اند تا خواننده را در جریان جایگاه جهانی شاهنامه قرار دهند. پس از مطالعه‌ی کتاب حاضر با ابعاد گسترده‌ی تاثیرگذاری شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف آشنا می‌شوید.

درباره‌ی کتاب اسطوره متن بینافرهنگی

کتاب اسطوره متن بینافرهنگی، مجموعه‌ای از نوشته‌های چهره‌های شاخص ادبی ایران درباره‌‌ی بررسی حضور بین‌المللی شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های ملل مختلف را در بر گرفته است. بهمن نامور مطلق و دیگر نویسنده‌های کتاب، شاهنامه را به‌عنوان پدیده‌ای فرهنگی که تاثیر زیادی در فرهنگ مردمان کشورهای دیگر گذاشته، تحلیل کرده‌اند. این تحلیل، جنبه‌های جدیدی از اهمیت و جایگاه این اثر سترگ پیش روی خواننده قرار می‌دهد. نویسنده‌ها سعی کرده‌اند تا به این پرسش اصلی و مهم پاسخ دهند که متنی مانند شاهنامه، چگونه توانسته مرزهای زبانی و فرهنگی را طی کند و به فرهنگ‌ها و زبان‌های دیگر راه یابد. در کنار پاسخ‌هایی کامل و تحلیلگرانه، نویسنده‌ها نگاهی به چگونگی حضور شاهنامه در فرهنگ‌های مختلف داشته‌اند.

مطالب کتاب اسطوره متن بینافرهنگی با توضیحاتی درباره‌ی حضور شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های جهان آغاز می‌شود. این حضور، نشان‌دهنده‌ی قدرت شاهنامه در عبور از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی است. بهمن نامور مطلق، گردآورنده و یکی از نویسنده‌های کتاب حاضر در بخش بعدی درباره‌ی شاهنامه در ادبیات جهانی سخن رانده است. ارتباط میان شاهنامه و فرهنگ‌ها و زبان‌های شرقی در ادامه کتاب بررسی شده است. در ادامه، مقاله‌ای خواندنی درباره‌ی اثربخشی شاهنامه‌ی فردوسی در جهان معاصر عرب قرار دارد. آشنایی با این اطلاعات به خواننده کمک می‌کند تا درک کامل‌تری از ابعاد بین‌المللی شاهنامه و اثربخشی آن در جوامع‌ مختلف پیدا کند.

در قسمت بعدی کتاب اسطوره متن بینافرهنگی، نقش شاهنامه در ادبیات کشورهای همسایه بررسی شده است. در این زمینه می‌توان به تاثیر شاهنامه در ادبیات ترکیه، ارمنستان و گرجستان اشاره کرد. داستان‌های شاهنامه در بازه‌های مختلف زمانی در ادبیات این کشورها بازتاب داشته است. نویسنده‌ها پس از بررسی نقش شاهنامه در فرهنگ و ادبیات کشورهای همسایه، مطالبی درباره‌ی فردوسی و شاهنامه در کشورهای آلمانی‌زبان، انگلیسی‌زبان و فرانسوی‌زبان نگاشته‌اند. آشنایی با این اطلاعات باعث می‌شود تا خواننده درک کند که چگونه یک اثر ادبی در جوامع مختلف، تفسیر می‌شود و تاثیرهای متفاوتی به جا می‌‌گذارد.

مطالب کتاب اسطوره متن بینافرهنگی با توضیحاتی درباره‌ی تاثیر شاهنامه در ادبیات روسیه، اسپانیا و چین خاتمه می‌‌یابد. شناخت تاثیرگذاری شاهنامه در کشورهایی که از لحاظ جغرافیایی و فرهنگی تفاوت‌های زیادی با ایران دارند، درک گسترده‌تری از تعامل فرهنگی و ادبی به دست می‌دهد. ادبیات حماسیِ شاهنامه، ظرفیت چشمگیری برای انتقال ارزش‌ها و مضامین انسانی در بین فرهنگ‌های مختلف دارد و همانند پلی میان ملت‌ها عمل می‌کند.

کتاب اسطوره متن بینافرهنگی را انتشارات علمی و فرهنگی چاپ و روانه‌ی بازار کرده است.

کتاب اسطوره متن بینافرهنگی برای چه کسانی مناسب است؟

شاهنامه‌پژو‌هان، دانشجویان ادبیات فارسی، ایران‌شناسان و علاقه‌مندان به فرهنگ ایرانی، به‌عنوان مخاطب‌های این کتاب شناخته می‌شوند. مطالعه‌ی این اثر برای افرادی که در حوزه‌ی تدوین و ترجمه‌ی آثار شاهنامه‌محور فعالیت می‌کنند نیز سودمند به‌ نظر می‌رسد.

در بخشی از کتاب اسطوره متن بینافرهنگی: حضور شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های جهان می‌خوانیم

شاهنامه، همانند دیگر آثار حماسی جهان همچون ایلیاد، مهابهاراتا و رامایانا، گرچه خاستگاه قومی و فکری خاصی داشته است، اما عناصر و ویژگی‌هایی دارد که آن را از خاستگاه اولیه به‌سوی دیگر آفاق گسترده می‌کنند. به همین دلیل، در مورد گزاره‌ای که شاهنامه را فقط یک اثر ملی و قومی می‌داند می‌توان تردید جدی کرد، زیرا شاهنامه ضمن این‌که مسائل قومی و ملی را مورد توجه کانونی خود قرار داده، به دیگر اقوام نیز پرداخته است و همان‌گونه‌ که خیر را منحصر به قوم خاصی نمی‌داند شر را نیز منحصر به قوم خاصی نمی‌کند. شاید به دلیل توجه‌ به قوم و فرهنگ ایرانی کانون خیر را بیشتر در این فرهنگ مستقر می‌پندارد، اما هنگامی که شخصیت‌پردازی می‌کند، این شخصیت‌پردازی با تعصبات افراطی قومی مواجه نیست. به عبارت دیگر، مهم‌ترین ویژگی بینافرهنگی شاهنامه مضامین عمیق انسانی و شخصیت‌پردازی‌های بناشده بر تمایلات، هوس‌ها و کشش‌های عمیق درونی است که به نوعی در نهاد همۀ انسان‌ها وجود دارند.

این مضامین و شخصیت‌ها بر اساس روایت‌پردازی استادانه‌ای انجام شده که مخاطبان را از هر گوشۀ جهان به سوی خود جلب می‌کند. در واقع، گسترۀ فرهنگی، مکانی و زمانی یک متن تا حدود زیادی به مضامینی بستگی دارد که به آن‌ها می‌پردازد. انتخاب مضامین سطحی و محدود موجب می‌شود گسترۀ متن نیز به همان سطح و به همان محدوده کاهش پیدا کند. در مقابل، برخی از مضامین به ژرف‌ترین و گسترده‌ترین نیازها و کشش‌های انسانی مرتبط می‌شود و بدین ترتیب خود را تا میزان بسیار زیادی، یعنی تا میدان مضامین خود، گسترده می‌کند. در نتیجه، اگر شاهنامۀ فردوسی دارای کشش‌ها و ویژگی‌های بینافرهنگی نبود، در فرهنگ خاستگاه خود یعنی فرهنگ ایرانی محصور و محدود می‌شد. از این‌رو، این اسطوره‌متن به دلیل وجود عناصر قوی بینافرهنگی توانسته است در بیشترین زبان‌های زنده و بزرگ‌ترین فرهنگ‌های جهانی حضور پیدا کند.

فهرست مطالب کتاب

حضور شاهنامه در فرهنگ‌ها و زبان‌های جهان
مقدمه: شاهنامه در ادبیات جهانی / بهمن نامور مطلق
فرهنگ‌ها و زبان‌های شرقی
شاهنامۀ فردوسی در جهان معاصر عرب / حجت رسولی و بهروز قربان‌زاده
شاهنامه‌ در شبه‌قاره‌ / ابوالقاسم‌ رادفر
حکیم فردوسی توسی و شاهنامه‌ در ادبیات ترکیه / شادی آیدین
فردوسی و شاهنامه در ادبیات ارمنی / لئون میناسیان
شاهنامه در گرجستان / لی‌لی ژرژلیانی
فرهنگ و زبان‌های اروپایی
شاهنامه و شاهنامه‌پژوهی در کشورهای آلمانی‌زبان / سعید فیروزآبادی
فردوسی و شاهنامه در کشورهای انگلیسی‌زبان / احمد تمیم‌داری
حضور شاهنامه در فرهنگ و ادب فرانسه / بهمن نامورمطلق
فردوسی و شاهنامه در روسیه / علیرضا ولی‌پور
شاهنامه و تأثیر آن در ادبیات اسپانیا / مریم حق‌روستا
شاهنامۀ فردوسی در چین / سون پی فان و جان هون نین