معرفی و دانلود کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه

معرفی کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه

محمدجواد حیدریان دولت آبادی با تحلیل دقیق متون فقهی، در تلاش بوده تا ابعاد گوناگون انرژی هسته‌ای و پیامدهای آن را از دیدگاه فقه امامیه بررسی کرده و یافته‌های خود را در کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه به مخاطبان عرضه کند. در این کتاب حقوقی، انواع قواعد و اصول فقهی مرتبط با منع کاربرد سلاح‌های هسته‌ای و جواز استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.

درباره‌ی کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه

امروزه با رشد و پیشرفت تکنولوژی منبع جدیدی برای تأمین انرژی در اختیار بشر قرار گرفته است. منبعی که با عنوان «انرژی هسته‌ای» شناخته می‌شود و از مزایای بسیاری نسبت به سوخت‌های فسیلی برخوردار است؛ به‌طور مثال آلودگی ندارد، موجب تخریب محیط زیست نخواهد شد و هرگز پایان نمی‌یابد. همین مزایا موجب شده‌اند تا کشورهای پیشرفته برای دستیابی به آن با یکدیگر وارد رقابت‌های بعضاً خصمانه شوند. سال‌هاست دانشمندان ایرانی نیز در پی بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای با اهداف صلح‌آمیز برآمده‌اند.

این منبع انرژی، مانند بسیاری از پدیده‌هایی که در زندگی اجتماعی انسان‌ها حضور دارند، با تبعات قانونی همراه است. به عبارت دیگر، استفاده از انرژی هسته‌ای می‌تواند موجب خسارت یا صدمه به مال و جان دیگری شود. در این حالت، نظام‌های حقوقی باید برای مواجهه‌ی قانونی با چنین رخدادهایی آماده باشند. نظام حقوقی و قانونی کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و لازم است پیش از گسترش کاربرد انرژی اتمی و بهره‌گیری از آن، متون قانونی نیز این نوع از انرژی و تبعات آن را مورد توجه قرار دهند. از آن‌جایی که فقه امامیه یکی از سرچشمه‌های اصلی قانون ایران محسوب می‌شود، به نظر می‌رسد بهتر باشد ابتدا دیدگاه فقها در مورد انرژی هسته‌ای بررسی شود و سپس چاره‌ای برای اثرات قانونی و حقوقی آن اندیشیده شود. به این منظور، محمدجواد حیدریان دولت آبادی، کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه را به نگارش درآورده و کوشیده تا با استفاده از قواعد و اصول فقهی، پاسخگوی سؤالاتی باشد که ممکن است در مورد کاربرد انرژی هسته‌ای از منظر فقه، برای مخاطبان به وجود بیاید.

کتاب حاضر به نوعی دارای جنبه‌های دینی است و در حقیقت دیدگاه دین اسلام را نسبت به انرژی هسته‌ای و استفاده از آن روشن می‌کند. از زمانی که کشور ایران نیز تلاش‌های خود را برای دسترسی به انرژی هسته‌ای آغاز کرده، همواره پرسش‌هایی میان متخصصان رشته‌ی حقوق یا بین عموم مردم ردوبدل می‌شود؛ مانند این‌که با وجود خطرآفرین بودن انرژی هسته‌ای و امکان تولید سلاح‌های مرگبار از طریق آن، آیا آموزه‌های اسلام، دستیابی به این انرژی را نهی نمی‌کنند؟ کدام قواعد فقهی از تلاش برای رسیدن به این فناوری حمایت می‌کنند؟ مطابق با آموزه‌های دینی و فقهی، چه محدودیت‌هایی برای کاربرد انرژی هسته‌ای می‌توان برشمرد؟ کتابی که پیش رو دارید، برای پاسخگویی به چنین پرسش‌هایی تدوین شده و مؤلف آن سعی دارد پاسخ‌هایی جامع و همه‌جانبه را در این مورد، به مخاطبان عرضه کند.

کلیه‌ی مطالب کتاب در چهار فصل تالیف شده‌اند. در فصل نخست آن، ماهیت انرژی هسته‌ای، تاریخچه‌ی بهره‌برداری از آن در سراسر جهان، تاریخچه‌ی آن در کشور ایران و اهمیتی که انرژی هسته‌ای به لحاظ اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی دارد، به‌تفصیل بررسی می‌شوند. فصل دوم موارد کاربرد انرژی هسته‌ای و الزاماتی را که فقه امامیه برای آن در نظر گرفته تشریح می‌کند. در این فصل از اثر حاضر، بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای برای تولید برق و ملزومات فقهی برای استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای در زمینه‌های مختلف، به‌دقت واکاوی و تحلیل شده‌اند.

فصل سوم کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه که خود به سه بخش تقسیم شده، به آن دسته از ادله‌ی فقهی می‌پردازد که از تولید و به‌کارگیری انرژی هسته‌ای حمایت می‌کنند و به نوعی جواز آن را در اختیار دانشمندان جامعه‌‌ی اسلامی قرار می‌دهند. قاعده‌ی نفی سبیل و قاعده‌ی مقدمه‌ی واجب با اشاره به همین موضوع، در بخش سوم مطرح شده و بررسی می‌گردند.

محمدجواد حیدریان دولت آبادی، در فصل چهارم این کتاب، به آن دسته از قواعد و مبانی فقهی می‌پردازد که ممنوعیت استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را از منظر فقه امامیه نشان می‌دهند. قاعده‌ی ورز، چند نمونه‌ی کاربردی قاعده‌ی ورز در فقه، اصل وفای به عهد، الزام به رعایت اصول اخلاقی در دوران جنگ، ضرورت داشتن برخورد مناسب با مجروحان، نهی از مثله کردن، نهی کردن کشتار دشمنانی که حین جنگ در حال فرار هستند، ممنوع بودن غدر، اصل عدم تحمیل دین اسلام بر معتقدان سایر مذاهب و... برخی از مهم‌ترین مباحث این فصل را در برمی‌گیرند. از دیگر موضوعات فصل چهارم می‌توان به بی‌اثر بودن جنگ برای ادای امانات در سیره‌ی رسول اکرم (ص)، حرمت استفاده از سم در زمان جنگ، ممنوعیت کاربرد جنگ‌افزارهای آتش‌زا در هنگام جنگ، قاعده‌ی حرام بودن ترور، ممنوع بودن غیله و اغتیال، حرمت تعدی، قاعده‌ی وجوب دفع ضرر محتمل و... اشاره کرد.

اگر در حال گذراندن تحصیلات خود در رشته‌ی حقوق هستید یا به مطالعه و پژوهش در متون فقهی مشغولید، همین‌طور اگر قصد دارید با روش‌های فقها برای تحلیل پدیده‌های نوین و بررسی آن‌ها از دیدگاه اسلام آشنا شوید، کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه می‌تواند یاری‌رسان شما باشد. این اثر به همت انتشارات چتر دانش روانه‌ی دنیای کتاب شده است.

کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه برای مخاطبانی که به موضوعات و مباحث فقهی علاقه دارند، همچنین دانشجویان و پژوهشگرانی که مایل به بررسی و مطالعه‌ی ارتباط قواعد حقوقی با دستورات فقه شیعی هستند، کاربردی و راه‌گشاست.

در بخشی از کتاب انرژی هسته‌ای از منظر فقه امامیه می‌خوانیم

یکی از قواعدی که مورد تأکید قاطبه فقهای شیعه و سنی از گذشته تا ایام معاصر بوده، عبارت است از قاعده نفی سبیل که نتیجه عمل به آن، عزتمندی هرچه بیشتر مسلمانان بوده و است. قاعده‌ای مهم که تحقق عینی آن در جامعه مسلمانان، سدی مقابل کفار است و بزرگان دین، در گذشته‌ای نه چندان دور، در فتاوای سیاسی خویش به این قاعده استناد کرده و مسلمانان را عزیزتر از پیش نموده‌اند.

بر اساس قاعده‌ مذکور، خداوند متعال در عالم تشریع، تکوین و در مقام احتجاج، طریقی علیه مؤمنان برای کفار قرار نداده است. تبیین عینی این قاعده در جامعه مسلمانان، سدی محکم و بنیانی مرصوص در مقابل سیل هجمه همه‌جانبه کفار معاند می‌باشد. در عصر کنونی که عصر علوم و فناوری‌های نوین است، برتری و چیرگی از آن ملتی است که بیشتر از دیگر ملت‌ها به این سرمایه دست یافته باشد. به عبارت دیگر کشوری می‌تواند نقش تعیین‌کننده و عزتمند را در جهان داشته باشد که بیش از سایر کشورها به این علوم نوین تجهیز شده باشد. انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای از آن دسته علومی است که با توجه به گستردگی فواید در عرصه‌های گوناگون نظیر تولید انرژی، کاربرد پزشکی، نقش موثر در کشاورزی، بهداشت، تغذیه و صنعت و دیگر زمینه‌ها، جزو علوم استراتژیک قرار گرفته است، به‌نحوی که دارندگان آن نقش تعیین‌کننده‌ای در جهان ایفا کرده و از فواید بسیار آن از جمله عزت ناشی از عدم نیاز به سایر کشورها و حتی مطرح‌شدن به‌عنوان قدرتی علمی بهره می‌برند. قاعده نفی سبیل به‌عنوان یکی از اصول پایدار در دین اسلام و دیدبانی تیزبین در همه زمان‌ها، نقش خود را در عصر حاضر در قالب دستور به کسب چنین علوم و فناوری‌های استراتژیک و استقامت همه جانبه مسلمانان در جهت دستیابی به این‌گونه علوم با وجود همه مشکلات و سنگ‌اندازی‌های کفار با الگوگیری از پایداری و صبر پیامبر (ص) و اهل بیت عصمت و طهارت در مقابل مشکلات ایفا می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
درآمد
چکیده
فصل اول: کلیات
مقدمه
1-1- تعریف انرژی هسته‌ای
1-2- تاریخچه انرژی هسته‌ای در جهان
1-3- تاریخچه انرژی هسته‌ای در ایران
1-4- اهمیت انرژی هسته‌ای و ملاحظات اقتصادی و اجتماعی و زیست‌محیطی
فصل دوم: کاربرد‌های انرژی هسته‌ای و الزامات فقهی آن
2-1- کاربرد انرژی هسته‌ای در تولید پاک برق
2-2- ملزومات فقهی به کارگیری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در زمینه‌های گوناگون
فصل سوم: ادله فقهی جواز تولید و به کارگیری انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای
3-1- بخش اول: قاعده نفی سبیل
3-2- بخش دوم: قاعده مقدمه واجب
3-3- بخش سوم
فصل چهارم: مبانی فقهی ممنوعیت استفاده از سلاح هسته‌ای
4-1- مقدمه
4-2- قاعده‌ وزر (اصل شخصى بودن مجازات)
4-3- برخی نمونه‌هاى کاربردى قاعده‌ى وزر در فقه
4-4- اصل وفاى به عهد
4-5- رعایت اصول اخلاقى در جنگ
4-6- برخورد مناسب با مجروحان
4-8- نهى از مثله‌کردن
4-9- آغازگر جنگ نبودن و نهى از کشتن دشمن در حال فرار از جنگ
4-10- ممنوعیت غَدر
4-11- اصل عدم تحمیل دین اسلام به پیروان دیگر مذاهب
4-12- بی‌اثر بودن جنگ و مخاصمه بر ادای امانات در سیره پیامبر (ص)
4-13- حرام بودن به کارگیری سم در جنگ
4-14- منع استفاده از جنگ افزارهای آتش‌زا در جنگ
4-15- قاعده حرمت ترور
4-16- ممنوعیت اغتیال و غیله
4-17- حرام بودن تعدی
4-18- قاعده وجوب دفع ضرر محتمل
نتیجه‌گیری
منابع و مآخذ
نمایه اشخاص
نمایه آیات