معرفی و دانلود کتاب ایران جان: هویت فرهنگی و ملی ایرانیان

معرفی کتاب ایران جان: هویت فرهنگی و ملی ایرانیان

کتاب ایران جان نوشته‌ی پژوهشگر، تاریخ‌نگار و جامعه‌شناس ایرانی، ناصر تکمیل همایون است. او در این کتاب به بررسی تغییر و تحولات هویت ملی ایرانیان در اعصار مختلف تاریخی پرداخته است. پرسش این پژوهش از این قرار است: ایرانیان در طول اعصار چه درکی از هویت ملی خود داشته‌اند؟

دباره کتاب ایران جان

حس تعلق به یک کشور یا ملت را هویت ملی می‌نامند؛ این ویژگی برخاسته از ذات آدمی نیست بلکه نتیجه‌ی زندگی در جامعه و برقراری روابط اجتماعی است. ماهیت متمایز هویت ملی جوامع، در تقابل و برخورد با جوامع دیگر نمود پیدا می‌کند. هویت ملی در طول تاریخ و با گذر زمان دچار تغییر و تحولات و دگرگونی‌هایی می‌شود؛ اما جوامعی که ریشه‌های عمیق تاریخی و فرهنگی دارند، در برابر این دگرگونی‌ها کمتر آسیب‌پذیر هستند. جامعه‌ی ایرانی با وجود تاریخ شکوهمند و فرهنگ نیرومند دستخوش تغییراتی بوده و هست. ایران عزیزمان تحت‌تاثیر عناصر فرهنگی دیگر جوامع قرار گرفته و از آن سو، بر فرهنگ بسیاری از ملت‌ها و اقوام تأثیر گذاشته است. با همه‌ی این‌ها اصالت تاریخی و فرهنگی ایرانی همچون کوهی استوار، همچنان پابرجا باقیست.

دکتر ناصر تکمیل همایون در کتاب ایران جان به سراغ هویت ملی ایرانی می‌رود و با اتکا به منابع موثق و مستند به دگرگونی‌های آن در طول زمان می‌پردازد. وی در جست‌وجوی ابهاماتی است که در طول هزاره‌های گذشته در زندگی ایرانیان بوده.

کتاب ایران جان در 13 فصل تهیه و تدوین شده و در فصول مختلف آن به مسائلی از این قبیل پرداخته می‌شود: مقدمه‌ای بر شناخت هویت ملی، سرآغاز زندگی ایرانیان در آسیا، تکوین هویت ایرانیان در عصر هخامنشیان، تحول هویت ایرانیان در عصر خاندان اشکانی و ساسانی، هویت ایرانی در اعصار اسلامی، عوامل مؤثر بر تأسیس سلسله صفویه و آشوب‌ها و بحران هویتی که بعد از آن گریبان‌گیر ایران شد، ‌هویت‌خواهی ایرانیان در دوران مشروطه و پهلوی و...

نویسنده در پایان کتاب ایران جان فصلی را تحت‌عنوان حاصل سخن به جمع‌بندی مطالب ذکرشده در کتاب، اختصاص داده است.

کتاب ایران جان برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به تاریخ ایران مخاطبین اصلی این کتابند.

با ناصر تکمیل همایون بیشتر آشنا شویم

دکتر ناصر تکمیل همایون، تاریخ‌نگار، جامعه‌شناس و استاد پژوهشکده‌ی تاریخ، در دومین روز از آذرماه سال 1315 دیده به جهان گشود. او مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را در دانشگاه تهران و در رشته‌های فلسفه، علوم تربیتی و علوم اجتماعی گذراند و موفق به دریافت دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه پاریس شد.

تاکنون کتاب‌ها و مقالات بسیاری از دکتر ناصر تکمیل همایون به چاپ رسیده است از جمله: «تاریخ ایران در یک نگاه»، «دانشگاه گندی‌شاپور» و «تاریخ اجتماعی و فرهنگی تهران».

ناصر تکمیل همایون در 25 آبان‌ماه 1401 و در سن 86 سالگی بر اثر ایست قلبی بدرود حیات گفت. آرامگاه ابدی او در شهر قزونی و در آرامستان بهشت حسینی قرار دارد.

در بخشی از کتاب ایران جان: هویت فرهنگی و ملی ایرانیان می‌خوانیم

از سلسله‌ی ساسانیان که خود شکوفایی و عظمت ویژه داشت و به‌دلیل نوشتارهای بازمانده‌ی آن روزگار (خداینامک‌ها و...) و دسترسی بیش‌تر مورخان صدر اسلام به آنها، گزارش‌های زیادی برجای مانده که این امر خود به‌گونه‌ای بر وقایع عصر اشکانیان سایه افکنده است. بدیهی است در سراسر ایران‌زمین تنوع منطقه‌های گوناگون و اقوام ایرانی متعدد موجب تکثر فرهنگی و پاره‌فرهنگی بوده است. اقدامات حکومت‌های نیرومند مرکزی و پدید آمدن راه‌های جدید و سهولت رفت‌وآمد، ساکنان مناطق ایران را در ارتباط با یکدیگر قرار داده است، این امر در دوره‌ی هخامنشیان ظهور چشمگیری داشته است، اما همین گستردگی فرهنگی گاه تمام مناطق را دربر نگرفته است و ساکنان سرزمین‌های پیرامونی کم‌تر در روند یگانگی و انسجام فرهنگی قرار گرفته و تاروپود پاره‌فرهنگی قومی و منطقه‌ای به حیات تاریخی خود استمرار داده‌اند. اقوام پارت و دودمان‌های آنان در بخش شرقی ایران‌زمین (خراسان) زیسته‌اند و کم‌تر در نواحی مرکزی و غربی ایران بوده‌اند و همین مسئله پاره‌ای از مورّخان را بر آن داشته است که آن اقوام اصیل ایرانی را ناشناخته توصیف نمایند.

بی‌تردید برخوردهای فرهنگی (خودی و بیگانه) که گاهی موجب بیداری و خویشتن‌یابی فرهنگی می‌شود، در آن روزگار توانست تسلط مقدونیان و سلوکیان را به‌گونه اقوام غیرایرانی با ظرافت‌های هلنیسم فرهنگی، یکی از عواملی به‌شمار آورد که توجه پارتیان از خراسان به‌سوی همه‌ی ایران‌زمین معطوف گردد و همانند بسیاری از اقوام در زمان‌های ضعف حاکمان، از قدرت‌های انباشته‌ی خود سود جویند و در مسیر فرمانروایی گسترده قرار گیرند.

فهرست مطالب کتاب

1. مقدمه‌ای بر شناخت هویت
2. سرآغاز زندگی ایرانیان در آسیا
3. تکوین هویت ایرانیان در سپیده‌دم تاریخ (عصر هخامنشیان)
4. تحول هویت ایرانیان در عصر فرمانروایی دودمان اشکانی
5. هویت ایرانشهری عصر ساسانیان
6. هویت ایرانی در اعصار اسلامی
7. عوامل تاریخی و عناصر مقوم فرهنگی و هویتی در تأسیس سلسله صفوی
8. بحران هویت و عوامل اجتماعی و تاریخی فروریختگی نظام سیاسی صفوی
9. گذران دوران آشوب و تزلزل در هویت تا طلیعه قانون‌خواهی
10. تحول هویت‌خواهی ایرانیان در مسیر عدالت و مشروطیت
11. هویت ایرانی در تلاش‌های مشروطه و نهضت ملی
12. سیما و سلطه «آریامهری» و خدشه در ارکان ملی
13. از اعتراض‌های عمومی تا طلیعه انقلاب
حاصل سخن
منابع و مآخذ