معرفی و دانلود کتاب تبیین یادگیری و آموزش

معرفی کتاب تبیین یادگیری و آموزش

کتاب تبیین یادگیری و آموزش به قلم عظیم محبی، در چهار فصل مباحثی مانند نظریه‌های یادگیری، یادگیری از منظر مبانی روانشناختی، ویژگی‌های یادگیرنده در نظریه اسلامی تعلیم و تربیت و ... را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد.

برنامه‌های درسی باید زمینه‌ساز تربیت همه‌جانبه دانش‌آموزان در تحقق مراتبی از حیات طیبه باشند. این برنامه‌ها ماهیتاً از مبانی دینی، طبیعت، اجتماع، فطرت و ... الهام گرفته و درصدد آن است که این مفاهیم و مقوله در هویت انسانی جلوه‌گر باشد. به عبارت دیگر تربیت انسانی، همان ساخت هویت است. این هویت از طریق برنامه‌های درسی ساخته می‌شود. لازمه تحقق این مقوله آن است که روح این برنامه متکی بر فطرت انسانی باشد.

در بخشی از کتاب تبیین یادگیری و آموزش (The exposition of learning and instruction) می‌خوانیم:

شناخت و برنامه ریزی مناسب برای متربیان در سنین کودکی و نوجوانی نیازمند توجه به مراحل رشد و خصوصیات هر دوره می‌باشد. دانش روان شناسی، تصویر روشن‌تری از چگونگی حیات آدمی را (در بعد روان شناختی) ارائه می‌دهد. در سند تحول بنیادین (1390) نکات زیر در این زمینه بیان شده است:

1- فراگیر تحت تأثیر تعامل پیچیده و تاثیر متقابل عوامل درونی (طبیعت و فطرت) عوامل بیرونی (محیط و تجربیات) خویش است.

آدمی با وجود تأثیرپذیری از عوامل درونی و بیرونی در نهایت خود (شامل تفکر، اراده و عمل) عامل تعیین کننده شکل گیری هویت (شخصیت) است. منظور از عوامل درونی، همه امکانات و ظرفیت‌ها و حتی محدودیت‌هایی است که بشر با خود به دنیا می‌آورد و محیط به تمامی عواملی اشاره دارد که او را احاطه کرده است (محیط فرهنگی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی و... ). در نظریه روانشناسی، برخی بر طبیعت و برخی به عوامل محیطی پای فشرده‌اند. اینک تردیدی نیست که نگاه افراطی و یا انحصاری به یکی از این دو دسته عوامل، که بر نوعی نگرش فلسفی جبرگرایانه تکیه دارد مردود است. لذا تمامی خصوصیات پیچیده انسان مانند هوش، شخصیت، انگیزش، محصول نهایی تعامل خود با مجموعه وسیعی از عوامل درونی و عوامل محیطی و... است.

2- آدمی اساساً طبیعت فعال دارد.

مقوله رشد در انسان یک امر طبیعی است و فرد می‌کوشد برای تحقق امکانات طبیعی خود، با عوامل محیطی مشارکت فعال و پویا داشته باشد لذا انسان موجودی صرفاً پذیرنده و در اختیار محیط نیست. از سوی دیگر نباید پنداشت که همه چیز به طور کامل از جانب فرد تعیین می‌شود و انسان از هر نظر به تمام چگونگی‌های رشد خود مسلط است. واقعیت آن است که شرایط محیطی تا حد قابل توجهی بر تحولات آدمی تاثیر دارد وگرنه ضرورت فعالیت‌های زمینه‌ساز برای تحقق یافتن ظرفیت‌های وجودی اش، مورد تردید واقع می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: ویژگی‌های یادگیرنده در نظریه اسلامی تعلیم و تربیت
مقدمه
1. حقیقت انسان
2. فطرت
3. عقل
4. استعداد و عواطف
5. موقعیت
6. نیازهای اجتماعی
7. هویت
8. حیات طیبه
فصل دوم: بررسی یادگیری از منظر مبانی روانشناختی
واکاوی انسان در روانشناسی
ماهیت یادگیری بر اساس مغز
طراحی و ایجاد محیط یادگیری سازگار با مغز
هوش و یادگیری
تفکر انتقادی
تفکر خلاق
فصل سوم: نظریه‌های یادگیری
نظریه رفتارگرایی
نظریه شناختی
نظریه ساختن گرایی (سازنده‌‌گرایی)
نظریه ارتباط گرایی
نظریه انگیزش در یادگیری
اصول کاربردی درباره یادگیری و آموزش بر اساس سند تحول
فصل چهارم: رهنامه آموزشی
اهداف یادگیری
تبیین یادگیری براساس سند برنامه درسی ملی
رویکرد و راهبردهای آموزش
ارزشیابی یادگیری
الگوی طراحی آموزش در کلاس درس
پیوست
منابع