معرفی و دانلود کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته: سه خطابه برای سربازان بازگشته از جنگ

معرفی کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته: سه خطابه برای سربازان بازگشته از جنگ

کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته شامل سه خطابه از ادموند هوسرل به همراه یک مقدمه و یک پیوست می‌شود. در این خطابه‌ها، بازخوانی پدیدارشناسانه‌ای از نظریه‌ای ایدئال انسانیت فیخته ارائه می‌شود. این اثر که در گروه کتاب‌های فلسفه پدیدارشناسی و فلسفه اخلاق قرار می‌گیرد، انسانی را ترسیم می‌کند که با اراده و آزادی خود، خویشتن و جامعه را به سوی نظم اخلاقی سوق می‌دهد.

درباره‌ی کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته

یوهان گوتلیب فیخته (Johann Gottlieb Fichte) که از پایه‌گذاران ایدئالیسم آلمانی محسوب می‌شود، باور دارد انسان نه تنها محصول طبیعت نیست، بلکه باید خود را بسازد و با آزادی و خرد، هم جهان و هم خود را در مسیر عقل و اخلاق هدایت کند. این اندیشه که به «ایدئال انسانیت فیخته» شهرت دارد، نقطه‌ای است در فرایندی بی‌پایان از خودسازی و به کمال رسیدن. هوسرل در خطابه‌ای در باب ایدئال انسانیت فیخته، نگاهی پدیدارشناسانه به این اندیشه انداخته است. کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته ([Fichte's ideal of humanity [Three Lectures)، ترجمه‌ی خطابه سه‌گانه‌ی ادموند هوسرل (Edmund Husserl) است که با شرح جیمز جی. هارت (James G. Hart) بر این خطابه و مصاحبه‌ای با زباستیان لوفت (Sebastian Luft) درباره‌ی هوسرل و پیوند با ایدئالیسم آلمانی همراه شده است.

این سه سخنرانی در 8 تا 17 نوامبر 1917، زمانی که آلمان در میانه‌ی جنگ جهانی اول و در آستانه شکست، بحران هویتی و اخلاقی بود، ایراد شد. در این زمان ادموند هوسرل پسر کوچکش را در جنگ از دست داده و پسر بزرگش که در جنگ مجروح شده بود، همچنان در خانه تحت مراقبت بود و شاگرد قدیمی او که فیلسوفی پدیدارشناس بود، در جبهه‌ی بلژیک کشته شده بود. همه‌ی این زمینه‌ها سبب شد تا ادموند هوسرل از ایراد این خطابه استقبال کرده و در مراسمی که برای بازگشت سربازان از میدان جنگ برگزار شده بود، سخنرانی کند و درباره‌ی بازسازی معنوی جامعه آلمان در مواجهه با فروپاشی فرهنگی و معنوی دوران جنگ بگوید.

خطابه‌های ادموند هوسرل سه محور اصلی دارند؛ ایدئالیسم آلمانی از دریچه نگاه فیخته، اخلاق از منظر پدیدارشناختی و مفهوم خدا و تجربه‌ی دینی نزد ادموند هوسرل. هوسرل نشان می‌دهد که فیخته اراده را به صورت عملی بنیادین خودآگاهی طرح می‌کند که از انگیزه درونی نشئت می‌گیرد. بررسی ساختار تئوری-علمی فیخته و چگونگی تولید جهان از طریق خودآفرینی ذهنی به همراه برجسته‌سازی نقش انسان به‌عنوان موجودی اخلاقی-اجتماعی که با خرد و ایمان، جامعه را از بحران خارج می‌کند، وجوه دیگر این سخنرانی هستند. می‌توان گفت این خطابه‌ی سه‌محوره، نگاهی پدیدارشناسانه و فرهنگی-تاریخی به ایدئالیسم فیخته انداخته و ادموند هوسرل با بازخوانی نظریه‌ی فیخته در دل بحران جنگ، می‌کوشد ساختار خردورزی، اراده، انگیزه و اخلاق انسانی را بازسازی کند تا انسان و جامعه را به شکلی نوین احیا سازد.

کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته شامل مقدمه و پیوستی است که در فهم بهتر سخنرانی ادموند هوسرل کمک می‌کند. انتشارات شوند این اثر را با ترجمه‌ی سامی آستان منتشر کرده است.

کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان، استادان یا پژوهشگرانی که در زمینه فلسفه پدیدارشناسی یا پیوند فلسفه، اخلاق و بازسازی معنوی در بحران‌ها مطالعه می‌کنند، مفید خواهد بود.

در بخشی از کتاب در باب ایدئال انسانیت فیخته: سه خطابه برای سربازان بازگشته از جنگ می‌خوانیم

دکترین جدید درباره‌ی خدا و رستگاری که فیخته خود را در دوره‌ی بلوغ نهایی‌اش با آن پرورش داد (که خالص‌ترین تبیین آن در اثر راهی به سوی زندگی سعادتمند حاصل شد؛ صورت‌بندی جدیدی از نظریه‌ی ایدئال‌های انسانیت او) مضمون مهمی بود که ما در انتهای سخنرانی قبلی توجه ویژه‌ای به آن داشتیم. خدا، هستی مطلقی که فی‌نفسه به وجود نیامده و تغییرناپذیر است، خود را در وجوب ابدی به صورت «منِ» محض آشکار می‌کند. او دیگران را در درجه‌بندی بی‌پایانی از بازتابگری‌های خود قرار می‌دهد که در آن، او - در قالب صورت‌بندی‌هایی از آگاهی - «خود را در خود» بازتاب می‌دهد، ابتدا به شکلی تاریک، اما سپس با خلوص و نامستورگی بیشتر، و در نهایت به خالص‌ترین خودآگاهی می‌رسد. در این روند گسترش، «او» آن چنان که باید خود را به کثرتی از سوژه‌های انسانی متناهی تقسیم می‌کند، که بر اساس آن آزادی «او» یعنی «خودتعیین‌کنندگیِ» [تعیین سرنوشت] مطلق، به عنوان آزادیِ شخصی آن‌ها [به صورت اراده و اختیار] تفویض می‌شود. بدین ترتیب، پنج شیوه‌ی ممکن «سازمندیِ متعین زندگی»، به صورت پیشینی برای این سوژه‌ها، از پیش مقرر می‌شوند. از این رو، آن‌ها - یعنی ما انسان‌ها - می‌توانیم آزادانه [با اختیار و اراده] از بین این سازمندی‌ها انتخاب کنیم. لذا، ما به عنوان هستندگان آزاد، مجبور نیستیم همچنان در سطح جهان‌بینی خاصی که در حال حاضر در آن تسخیر شده‌ایم، باقی بمانیم. ما می‌توانیم آزادانه خود را به یک سطح بالاتر برسانیم. آنگاه که ما چنین کنیم، به موجب آن، در همان حال تسریعِ خودآشکارسازی خودِ خدا را به سوی یک آشکارسازی بالاتر تحقق می‌بخشیم. آزادی ما پرتو نوری از آزادی الهی است، اراده‌ی ما پرتوی از خواستِ الهی در معنای ناب آن است. انتخاب [نیل به] انسانیت والاتر، تصمیم گرفتن محض رضای خدا است. در حقیقت، این امر همچنان به قوت خود باقی است: درون ما این خود خداست که تصمیم می‌گیرد، پرتوی از خدا در ماست که به سوی نوری والاتر پیش می‌رود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
بازگشت پدیدارشناسی به خانه‌ی ایرانی خود؟: «نور» در اندیشه‌ی سهروردی، فیخته و هوسرل، جیمز جی. هارت
پیش‌گفتاری برای نسخه‌ی فارسی
متن خطابه‌ها: در باب ایدئالِ انسانیتِ فیخته
خطابه‌ی نخست: «منِ» مطلقِ کردوکار
خطابه‌ی دوم: نظام جهان‌شمول اخلاقیِ جهان به مثابه‌ی اصل جهان‌آفرین
خطابه‌ی سوم: خودآشکارسازی خداوند در مدارج انسانیت
پیوست: هوسرل و فیخته؛ نگاهی ویژه به خطابه‌های در باب ایدئالِ انسانیتِ فیخته اثر هوسرل، جیمز جی. هارت
هوسرل، کانت، و ایدئالیسم آلمانی: گفتگو با پرفسور زباستیان لوفت
پی‌نوشت‌ها