معرفی و دانلود کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول

معرفی کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول

کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول نوشته‌ی جلال آل احمد، به تعریف مفهوم نوظهور روشنفکری می‌پردازد و می‌کوشد ریشه‌ها و دلایل شکل‌گیری آن را بررسی کند. آل احمد پس از پشت سر گذاشتن تجربه‌ی حزب توده و مشاهده‌ی بحران‌های سیاسی دهه‌های 1330 و 40 شمسی، تلاش کرد در قالب سلسله مقالاتی در ماهیت روشنفکری دقیق شود و تأثیرات مثبت و منفی آن‌ را در جامعه توضیح دهد.

درباره‌ی کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول

جلال آل احمد (Jalal Al-e-Ahmad) در کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول (On the Service and Treachery of Intellectuals) از منظری خاص و مناقشه‌برانگیز به موضوع روشنفکری در ایران معاصر پرداخته است.

یکی از مفاهیمی که در طول تاریخ معاصر ایران همیشه مناقشه‌برانگیز بوده، مفهوم روشنفکری است. واژه‌ی روشنفکر به نظر در زمان مشروطه بود که وارد گفتمان سیاسی و اجتماعی ایرانیان شد و به شکل عمومی مورد استفاده قرار گرفت. این اصطلاح عموماً درباره‌ی قشر تحصیل‌کرده و متفکر به کار می‌رفت و به خاطر همین، خواسته یا ناخواسته، در برابر قشر سنتی‌تر جامعه و مذهبیون و روحانیت قرار می‌گرفت. به همین لیل از همان ابتدا به‌نوعی تضاد بین این دو قشر دامن زده شد. با ظهور حکومت پهلوی و به تبع آن توسعه‌ی مدارس و دانشگاه‌ها و ارتباط بیشتر با کشورهای خارجی این مفهوم نیز بیش از گذشته مطرح شد. بااین‌وجود، سوءتفاهم شکل‌گرفته و تقابل آن با قشر سنتی هرگز کمتر نشد. یکی از چهره‌های فرهنگی مهم دوران پهلوی که سعی کرد این موضوع را مورد بررسی قرار دهد، جلال آل احمد بود. آل احمد در سلسله مقالات کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران مسأله‌ی روشنفکری را دست‌مایه قرار داده و کوشیده به معنای آن پی ببرد و کارکردهای آن را بیابد. او در ابتدای کتابش این پرسش مهم و فلسفی را مطرح می‌کند که در اساس به چه کسی باید گفت روشنفکر؟ به‌عبارت‌دیگر، یک فرد برای رسیدن به این مقام باید حائز چه ویژگی‌هایی باشد؟

جلال آل احمد از نسل اول نویسندگان مدرن ایران بود. او از دهه‌ی 1320 داستان‌نویسی را آغاز کرد و داستان‌های کوتاه و بلند متعددی را به چاپ رساند که عموماً مورد توجه جامعه قرار گرفت. آل احمد نیز همچون دیگر نویسندگان و متفکران هم‌عصرش عضو حزب توده شد و مراحل ترقی را در آن طی کرد. اما او خیلی زود از این حزب برید و راهش را جدا کرد. کمی بعد بحران‌های سیاسی‌ای همچون کودتای 28 مرداد رخ داد که تأثیر عمیقی بر او و دیگر روشنفکران گذاشت. آل احمد به خاطر ریشه‌های مذهبی و عقبه‌ی خانوادگی‌اش هرگز نتوانست به مذهب پشت کند و از آن جدا شود. شاید به همین خاطر بود که تظاهرات 15 خرداد 1342 نقطه‌ی عطف زندگی‌اش شد.

آل احمد در این کتاب از گنگ بودن روشنفکری می‌گوید و معتقد است این مفهوم را باید امری نسبی دانست. به این معنا که هرکسی که باسوادتر باشد، الزاماً روشنفکرتر نیست. بلکه ریشه‌های روشنفکری را باید در جای دیگری جست. او تلاش می‌کند تاریخ پیدایش روشنفکری را در دنیا مرور کند و زادگاه‌های آن را توضیح دهد. آل احمد صرفاً به بررسی تاریخی اکتفا نمی‌کند، بلکه افرادی که به زعمش روشنفکرانی حقیقی بودند را نمونه می‌آورد و دلایل خود را برای این مسأله توضیح می‌دهد؛ کسانی همچون پیامبران، یا شعرایی مثل فردوسی و مولانا تا چهره‌های معاصرتری مانند نیما و مصدق. او می‌کوشد نشان دهد که این قشر چه کمکی به جامعه کرده و چه تأثیرات مثبتی از خود به‌جای گذاشته و چه مواقعی هم به جامعه ضربه زده و مانع از پیشرفت آن شده.

کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول را نشر ارس به چاپ رسانده است.

کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به علاقه‌مندان به مباحث سیاسی و موضوعات تاریخی پیشنهاد می‌شود. همین‌طور اگر آثار آل احمد را پیگیری می‌کنید، می‌توانید این مجموعه مقالات را هم مطالعه نمایید.

در بخشی از کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران - جلد اول می‌خوانیم

«در انگلستان روشنفکران کمتر از ما (فرانسوی‌ها) با اجتماع می‌جوشند. چون برای خود نوعی طبقه‌ی (کاست) بیگانه از عرف عام ساخته‌اند. با اندکی خشونت و در بی‌ارتباطی صرف با الباقی اجتماع [...] به این علت که اولاً شانس ما را نداشته‌اند. چرا که پیشینیان بسیار دور ما فرانسویان (که ما هرگز لیاقتشان را نداریم) انقلاب‌ کبیر فرانسه را پی‌ریزی کردند و طبقه‌ی حاکم فرانسه هنوز پس از یک‌قرن‌و‌نیم که از آن دوران می‌گذرد این افتخار را به ما می‌دهد که اندکی ازمان بترسد. البته بسیار اندک و به همین دلیل ترو‌خشکمان هم می‌کنند. اما برادران لندنی ما که چنین یادگارهای افتخارآمیز گذشته را نداشته‌اند هیچ‌کس ازیشان نمی‌ترسد و معمولاً ایشان را آدم‌های بی‌آزاری می‌شناسند. ثانیاً به این علت که زندگی دربسته‌ی روشنفکران انگلیسی در کلوب‌های خصوصی برای نشر آراء و عقاید ایشان بسیار کمتر مناسب است تا سالن‌های ما برای فرانسویان...»

فهرست مطالب کتاب

درآمد
1. «روشنفکر» چیست؟ کیست؟
2. روشنفکر خودی است یا بیگانه؟
ضمیمه‌ی اول: پیدایش روشنفکران
ضمیمه‌ی دوم: تخمین آمار صاحبان مشاغل روشنفکری در ایران
3. زادگاه‌های روشنفکری
ضمیمه‌ی سوم: روشنفکران چینی و غرب
ضمیمه‌ی چهارم: تصور «نخبه‌ی حقیقی» در علم‌الاجتماع و تاریخ
استدراک