معرفی و دانلود کتاب دیالکتیک هگل: مقاله‌هایی از مجموعه «فلسفه نوین»

معرفی کتاب دیالکتیک هگل: مقاله‌هایی از مجموعه «فلسفه نوین»

کتاب دیالکتیک هگل اثری ژرف و تأمل‌برانگیز است که پنج مقاله به قلم هانس گئورگ گادامر را در خود جای داده است. این فیلسوف آلمانی با نگاه هرمنوتیکی دست به کنکاش در آرا و نظرات هگل می‌زند تا از این رهگذر علاوه‌ بر آشکارسازی بنیان‌های فکری هگل، به مفهوم پرمناقشه‌ی دیالکتیک نیز دست یابد.

درباره‌ی کتاب دیالکتیک هگل

دیالکتیک ازجمله مفاهیم نادر در تاریخ اندیشه است که از لحاظ گستردگی کاربرد، اهمیت و پایایی، مشابه چندانی ندارد. بنابراین عجیب نیست که تاریخ دیالکتیک، این چنین مناقشه‌برانگیز و پرمسئله بوده است. هانس گئورگ گادامر (Hans-Georg Gadamer) فیلسوف شهیر آلمانی، باور دارد دیالکتیک هگل می‌تواند منبعی مهم برای درک ماهیت دیالکتیک باشد، به همین سبب در کتاب دیالکتیک هگل (Hegel's Dialectic) با نگاه هرمنوتیکی به سراغ این مفهوم منازعه‌آمیز رفته تا از دیدگاه او به شرحی در باب چیستی این مفهوم دست یابد.

این کتاب پنج مقاله را در بردارد که مواجهه‌ی گادامر با نگرش‌های هگل را پیش روی ما می‌گذارد. این مواجهه‌ فراتر از تحلیل‌های منطقی‌ای است که سایر اندیشه‌ورزان در مورد هگل داشته‌اند. زیرا او با نگاهی هرمنوتیک و در بستر تاریخ و معناها و تجربه‌های زیسته‌ی حاصل از آن‌ها به تحلیل و تفسیر آراء هگل می‌پردازد. کتاب دیالکتیک هگل، اثر مشهور هانس گئورگ گادامر، مقالاتی را در اختیار شما می‌گذارد که این فیلسوف در طی دهه‌های 1960 و 1970 میلادی به رشته‌ی تحریر درآورده است و از زوایای مختلف، منطق هگل را آشکار می‌سازند.

او در مقاله‌ی «هگل و دیالکتیک باستانی»، این مفهوم را از نظرگاه هگل و فلاسفه‌ی یونان باستان، مقایسه می‌کند و با بهره‌گیری از نظریات افلاطون و سقراط به درکی انتقادی درباره‌ی هگل می‌رسد. نویسنده، با این روش نشان می‌دهد که دیالکتیک هگل برخلاف نظر سقراط روشی گفتگومحور نیست، بلکه ساختاری درونی دارد که از حرکت درونی خودِ اندیشه شکل می‌گیرد.

در مقاله‌ی «جهان وارونه‌ی هگل»، هانس گئورگ گادامر جهان وارونه در پدیدارشناسی ذهن هگل را همان لحظه‌ای می‌داند که فرد درمی‌یابد تناقضات نیز بخشی از حقیقت‌اند که خود را در شکل تضاد نشان می‌دهد. چراکه هر شمایلی از آگاهی به نوعی از درون دارای تضادها و تناقض‌هایی است که همان عامل به رشد و تعالی‌اش کمک می‌کند. گادامر در مقاله‌ی «دیالکتیک خودآگاهی»، از تحول خودآگاهی در پدیدارشناسی ذهن هگل سخن می‌گوید و نشان می‌دهد که خودآگاهی فقط در ارتباط با «دیگری» امکان‌پذیر است و «خود» از دل رنج، جدال و وابستگی متقابل شکل می‌گیرد. و به این شکل در این دو مقاله‌ی اخیر کاربرد ماهرانه‌ی نظریه‌ی هرمنوتیک را برای مخاطب آشکار می‌کند.

در مقاله‌ی بعدی که تحت عنوان «ایده‌ی منطق هگل» ارائه شده، نویسنده با همان روش هرمنوتیکی به تحلیل کتاب دانش منطق هگل می‌پردازد. او ایده‌ی کلیدی آن را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که منطق هگل برخلاف منطق ارسطو، تقسیم‌بندی‌کننده و منفعل نیست. همچنین از تفسیر این موضوع نیز غافل نمی‌شود که مفهوم در نگاه هگل به موازات منطقی بودن، از ماهیت متافیزیکی نیز برخوردار است. در نهایت با مقاله‌ی «هگل و هایدگر» اندیشه‌ی تاریخی- دیالکتیکی هگل را با دیدگاه و تحلیل هستی‌شناسانه‌ی هایدگر پیوند می‌دهد و با این باور که فهم ریشه در تاریخ و زبان دارد، تلاش می‌کند این ادعایش را به اثبات برساند که دیدگاه‌ هگل نسبت به عقل با نظر هایدگر در باب «وجود» نه تنها متناقض نیست بلکه مکمل یکدیگرند.

به‌طورکلی می‌توان اذعان کرد افزون‌بر نگاه هوشمندانه‌ی هانس گئورگ گادامر در انتخاب مقاله‌ها، تلفیق روش دیالکتیکی هگل با روش هرمنوتیکی ارزش این کتاب را دوچندان کرده است. این مقالات همچنین روش گادامر را به خوبی به منصه‌ی ظهور می‌گذارند، آن هم در زمانی که تئوری‌های روش‌شناختی گادامر به پختگی و بلوغ خود رسیده‌اند. اثری تأمل‌برانگیز که پگاه مصلح آن را به فارسی ترجمه کرده و به همت انتشارات علمی و فرهنگی در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

کتاب دیالکتیک هگل برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از شیفتگان فلسفه هستید و برای درک بهتر دیالکتیک هگل از نظرگاه هرمنوتیکی گادامر اشتیاق دارید، این کتاب برای شماست.

در بخشی از کتاب دیالکتیک هگل: مقاله‌هایی از مجموعه «فلسفه نوین» می‌خوانیم

این عبارت هگل به چه معناست:‌ «نه‌تنها آگاهی از چیزها فقط برای خودآگاهی ممکن است، بلکه این آگاهی تنها حقیقت چنان اشکالی [از آگاهی] است. در اینجا مسئله‌ای مطرح است متفاوت با آنچه کانت در استنتاج استعلایی مفاهیم محض فاهمه طرح و حل می‌کند. قطعا کارکرد خودآگاهی، سنتز / تالیف استعلایی ادراک درونی است، اما فقط تا آنجا که آگاهی از چیز دیگری، یعنی ابژه، را ممکن می‌سازد؛ و حتی آن آگاهی از خودگردانی یا استقلال عقل که «نظریه علم» فیشته بر پایه اولویت عقل عملی مطرح می‌کند، کارکردی استعلایی دارد و در خدمت بنیاد نهادن شناخت «جز - من» قرار می‌گیرد.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
پیشگفتار مولف
1. هگل و دیالکتیک باستانی 1961
2. «جهان وارونه»ی هگل 1966
3. دیالکتیک خودآگاهی 1973
4. ایده منطق هگل 1971
5. هگل و هایدگر 1971
واژه‌نامه آلمانی - فارسی
واژه‌نامه یونانی - فارسی
واژه‌نامه لاتین - فارسی
کتابنامه
فهرست اعلام