معرفی و دانلود کتاب ژانر

معرفی کتاب ژانر

وقتی صحبت از ژانر به میان می‌آید، ذهن ما سمت دسته‌بندی آثار هنری یا ادبی می‌رود؛ اما به باور جان فرو، ژانر چیزی فراتر از یک برچسب یا طبقه‌بندی خاص است. فرو در کتاب ژانر، از نوعی ساز‌وکار شناختی، اجتماعی و تاریخی سخن می‌گوید که هم‌زمان با شکل دادن به رفتار و انتظارات مخاطب، در ساختن معنا، جهت دادن به گفتار و سازمان‌دهی تجربه‌های زبانی نقش حیاتی دارد. او ژانر را نه فقط ابزار طبقه‌بندی متون، بلکه چارچوبی زنده می‌داند که از دل کنش‌های ارتباطی برخاسته و در تعامل پیوسته با بستر فرهنگی و تاریخی رشد می‌کند.

درباره‌ی کتاب ژانر

در سنت‌های کلاسیک، ژانرها اغلب به‌عنوان قالب‌های ثابت و تعریف‌شده‌ای در نظر گرفته می‌شدند که ویژگی‌های مشخصی مانند ساختار، محتوا، سبک و لحن را در بر می‌گرفتند. اما در رویکردهای معاصر، ژانر نه یک مقوله‌ی ایستا، بلکه پدیده‌ای پویا و در حال تحول است که در تعامل با زمینه‌های فرهنگی، تاریخی و اجتماعی شکل می‌گیرد. جان فرو (John Frow) در کتاب ژانر (Genre)، با نگاهی انتقادی و چندوجهی، به بررسی مفهوم ژانر پرداخته است. هدف نهایی او از نوشتن این کتاب، نه فقط ارائه‌ی تعریفی نهایی، بلکه گشودن فضایی برای تأمل، گفت‌و‌گو و بازاندیشی درباره‌ی یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم در مطالعات فرهنگی و ارتباطی است.

به باور جان فرو، به واسطه‌ی ژانر می‌توانیم جهان را معنا کنیم. او در فصل‌های مختلف کتاب ژانر، از چیستان‌های ساده گرفته تا حماسه‌های پیچیده، از نظریه‌های کلاسیک افلاطون و ارسطو تا مفاهیم مدرن بینامتنیت، نشان می‌دهد که ژانرها چگونه در تعامل با یکدیگر، در بستر تاریخ و فرهنگ و در مواجهه با مخاطب، شکل می‌گیرند و تغییر می‌کنند.

درک ساز‌و‌کارهای نامرئی ژانرها

یکی از نقاط قوت کتاب ژانر، تأکید بر عملکرد ژانر است. جان فرو بر این باور است که ژانرها نه فقط توصیف‌کننده‌ی متون، بلکه چارچوب‌هایی برای تفسیر، درک و کنش هستند. فرو با بررسی ساختارهای ژانری، پیش‌فرض‌ها، طرح‌واره‌های شناختی و استعاره‌های ژانری، نشان می‌دهد که چگونه ژانرها در ذهن ما جا می‌گیرند و رفتار ما را هدایت می‌کنند.

جان فرو در فصل پایانی کتاب ژانر، مباحثی را درباره‌ی نظام‌های ژانری، هم‌زمانی و درزمانی، مطرح کرده و کتاب را به سطحی تاریخی و فلسفی می‌برد. فرو نشان می‌دهد که ژانرها نه فقط بازتاب واقعیت، بلکه سازنده‌ی آن هستند. آموزش ژانر نیز در این کتاب، به‌عنوان ابزاری برای توانمندسازی افراد در مواجهه با جهان پیچیده‌ی ارتباطات مطرح می‌شود.

در مجموع، کتاب ژانر با مباحث جدید و نویی که مطرح می‌کند، پل‌هایی را بین نظریه و تجربه، ادبیات و زندگی روزمره و ساختار و معنا برقرار می‌کند. این کتاب توسط لیلا میرصفیان به فارسی برگردانده شده و به همت انتشارات علمی و فرهنگی، در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است.

کتاب ژانر برای شما مناسب است اگر

• نقشی فراتر از یک دسته‌بندی ساده برای ژانرها قائل هستید.
• به کاوش در ماهیت پویا و همیشه در حال تغییر ژانر علاقه دارید.
• می‌خواهید عملکرد اجتماعی، فرهنگی و شناختی ژانرها را عمیق‌تر درک کنید.
• به تاریخچه‌ی نظریه‌های ژانر، از افلاطون و ارسطو تا رویکردهای مدرن، کنجکاو هستید.

در بخشی از کتاب ژانر می‌خوانیم

و البته ایکار را می‌توان در حکم مدرکی مردم‌شناختی و یا نمونه‌ای از کاربردهای ژانر نیز نقل کرد. این جابه‌جایی‌های بافتی بخش معمول و اساسی زبان انسانی و از دلایل نبود هرگونه تناسب ساده میان ژانر و متن به شمار می‌روند. بااین‌حال، بخش عمده‌ای از منطق ژانر از این جابه‌جایی‌های بافتی جان سالم به‌در می‌برد. نامه‌ای که وارد روایتی سوم‌شخص می‌شود ساختار گفتار اول‌شخص خود را به همراه زیرمعنای صمیمیت و روراستی‌اش حفظ می‌کند، به‌رغم آن‌که در موقعیت گفتاری تازه‌ای است که حالا آن را دربرگرفته و کارکرد دیگری به آن می‌دهد. این مشابه مطلب ووُلوسینوف است مبنی بر این‌که نقل‌قول یکپارچگی معنایی و حتی نحوی‌اش را در جملهٔ گنجانندهٔ خود حفظ می‌کند (Volosinov 1973: 115-116). متنِ گنجیده، به نقل از عبارتی مفید از اروینگ گافمن، «درآورده» شده است: از چارچوبی اولیه به چارچوبی ثانویه رفته که از اولی الگو می‌گیرد، اما به‌مثابه صورتی کاملاً متفاوت با اولی تعبیر می‌شود. مثال آغازینِ گافمن از «درآوردن»، برگرفته از بیتسن (Bateson 1973)، دربارهٔ جنگ ساختگی حیوانات برای بازی است: آنچه به نظر دردآور و ستیزه‌جویانه می‌رسد، درواقع در پرانتز گذارده می‌شود و به کنار می‌رود، طوری که «گازگرفتن‌های ساختگی روی دهند، اما هیچ‌یک دیگری را جدی گاز نگیرد» (Goffman 1974: 41). رفتار انسانی پر است از صورت‌های قیاس‌پذیر با این در پرانتز گذاردن. ادا درآوردن و خیال‌پردازی، به‌طور کلی‌تر کنش‌های زیبایی‌شناختی، رقابت‌ها و تشریفات، تمرین یا تکرار یا مرورکردن و «جای‌دهی دوبارهٔ کنشی در بافتی دیگر که معنای کاملاً متفاوتی در آن می‌گیرد مانند کاری که برای خیریه انجام دهند. یکی از تعریف‌های اَعمال زیبایی‌شناختی آن است که این اَعمال «درآوردن» های واقعیت‌اند: بازنمایی کنش‌ها یا افکار و احساساتِ واقعی اما نه کاملاً به همان تعبیر واقعی. بردن متن‌ها به بافتِ ژانری دیگر همین تأثیر را دارد: نیروی ژانری اولیه را معلق می‌کند اما به ساختار ژانری‌اش دست نمی‌زند.

فهرست مطالب کتاب

سپاس‌گزاری
پیش‌گفتار بر ترجمهٔ فارسی ژانر
مقدمه
فصل اول: به سوی ژانر
مسائل آغازین
موقعیت ژانر
عملکرد ژانر
دسته‌ها و عضوها
فصل دوم: ژانرهای ساده و پیچیده
صورت‌های ساده: چیستان
پیچیدگی ژانری
نقل و بینامتنیت
فصل سوم: نظریهٔ ژانر ادبی
ژانر یعنی رده‌شناسی
حالت‌های بازنمایی: افلاطون و ارسطو
صورت‌های طبیعی
ژانرها و حالت‌ها
شاعرانگی و تاریخ
فصل چهارم: دربرداشتگی و معناداری
ابعاد ساختاری ژانر
دربرداشتگی و پیش‌فرض
ژانر به منزلهٔ شِما
واقعیت‌های ژانری: فلسفه
واقعیت‌های ژانری: تاریخ
فصل پنجم: ژانر و تعبیر
خوانش ژانر
چارچوب
سرنخ‌های ژانری
استعاره‌های ژانر
فصل ششم: نظام و تاریخ
نظام‌های ژانر
هم‌زمانی و درزمانی
ژانرکاری
ژانرهای نوپدید
آموزش ژانر
واژه‌نامه
منابع