معرفی و دانلود کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن

معرفی کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن

«سینمای زنده» فرمی بدیع و نوظهور در عالم هنر هفتم است. فرانسیس فورد کاپولا به عنوان یکی از مطرح‌ترین سینماگران زنده‌ی جهان، در کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن در باب ویژگی‌های تکنیکیِ این فرم نوین سینمایی توضیح داده است.

درباره کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن

فرانسیس فورد کاپولا، به گواه عموم منتقدان و صاحب‌نظران، یکی از برجسته‌ترین سینماگران آمریکایی در دهه‌های اخیر است. همه‌ی ما با سه‌گانه‌ی پدرخوانده‌ی او آشنایی داریم، و چه بسا مخاطب دیگر شاهکارهای وی، از جمله «اینک آخرالزمان» و «مکالمه» نیز بوده باشیم؛ آثاری که جملگی حاکی از نبوغ کاپولا در مقام فیلمسازی مؤلفند.

علاقه‌مندان به آثار فرانسیس فورد کاپولا، بی‌شک با دغدغه‌های هنری این سینماگر شهیر آشنایی دارند، و به نیکی می‌دانند که تأمل در وجوه گوناگون هنر سینما، همواره یکی از اشتغالات خاطر مهم او بوده است. تماشای آثار کاپولا ثابت می‌کند که یکی از مهم‌ترینِ این دغدغه‌ها نزد وی، تأثیر تکنولوژی‌های نوین بر کار قصه‌گویی در سینما بوده است. او این دغدغه را در کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن (Live Cinema and Its Techniques) مورد بحث و تأمل قرار داده است.

کاپولا در اثر مذکور، در مقام نظریه‌پردازی حاذق و زبده قامت علم کرده، و از گونه‌ای سینمای نوین بحث به میان آورده است؛ سینمایی که او از آن با عنوان «سینمای لایو» یاد می‌کند. سینمای لایو، به زعم کاپولا، فرزندِ مشترک تئاتر، تلویزیون و سینمای سنتی است. اینگونه از سینما، فرمی بدیع را پیشنهاد می‌کند؛ فرمی که مطابق آن، اثر به صورت زنده و پیش چشم تماشاگرانی که بلیط خریده و به سالن سینما آمده‌اند، تولید و اکران می‌شود. بدین شکل که گروه سینماگران، از جمله فیلمساز، بازیگران، صدابردار و ...، فیلمی را به صورت زنده فیلمبرداری می‌کنند و در همان زمان، در معرض دید مخاطبین می‌گذارند. با این توضیح، شاید بتوان سینمای لایو را ترکیبی از هنر تئاتر و سینمای سنتی قلمداد نمود. باری، مباحث نظری گوناگونی که پیرامون ژانر سینمای لایو مطرحند، جملگی در کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن مورد بحث قرار گرفته‌اند.

ویژگی بارز اثری که پیش رو دارید، احاطه‌ی کامل نویسنده‌ی آن بر موضوع مورد بحث در کتاب است. احاطه‌ای که حاصل سال‌ها تجربه‌ی عملی در حیطه‌ی سینما و تئاتر و تلویزیون است.

کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن به سیزده فصل مجزا تقسیم شده است. تفاوت سینمای لایو با سینمای سنتی، نحوه‌ی بهره‌گیری از پیشرفت‌های فناورانه در کار فیلمسازی و چشم‌انداز پیش رو از تحولات هنر هفتم در آینده‌ی نزدیک، برخی از مهم‌ترین مباحثی‌اند که در فصول سیزده‌گانه‌ی این اثر مورد تأمل قرار گرفته‌اند.

کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن توسط احسان چادگانی به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی نشر چشمه روانه‌ی بازار گشته است.

نکوداشت‌های کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن

• فرانسیس فورد کاپولا در این کتاب شگفت‌انگیز، خواننده را با جست‌وجوی روشی تازه برای داستان‌گوییِ سینمایی بر سر ذوق می‌آورد. در کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن عناصری از زندگینامه‌ی مؤلف با دانش وسیع او در حیطه‌ی هنرهای نمایشی ادغام شده است. (William Friedkin)

• کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن به یک معدن طلای واقعی شبیه است! کاپولا در این اثرِ به شدت شخصی، دریچه‌ای به روی آینده‌ی بالقوه‌ی سینما و تئاتر گشوده است. این اثر را می‌توان به کلیدی تشبیه نمود که دربِ انبارِ خردِ شصت‌ساله‌ی کاپولا را می‌گشاید. (Walter Murch)

• خوانندگان علاقه‌مند به فناوری‌های جدید، کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن را بسیار کاربردی خواهند یافت. (Wendy Doniger, author of The Ring of Truth)

• توانایی‌ها و استعدادهای طبیعی کاپولا به عنوان یک قصه‌گو، در این اثر به خوبی مشهود و بارز است. (Publishers Weekly)

کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن مناسب چه کسانی است؟

تمام فعالین حوزه‌ی سینما، خصوصاً فیلمسازان جوان و نوپا، می‌توانند خود را مخاطب کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن از فرانسیس فورد کاپولای بزرگ بدانند.

با فرانسیس فورد کاپولا بیشتر آشنا شویم

فرانسیس فورد کاپولا (Francis Ford Coppola) فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده و کارگردان شهیر ایتالیایی - آمریکایی است. او در سال 1939 در دیترویت آمریکا دیده به جهان گشود، اما ایام کودکی و نوجوانی را در شهر نیویورک سپری کرد. پدرش نوازنده‌ی فلوت بود و مادرش بازیگر. گرایش هنری خانواده تأثیری به‌سزا در پیدایی علایق هنری در کاپولای نوجوان داشت. کاپولا در کودکی به بیماری فلج اطفال مبتلا بود. او ابتدا در دانشگاه هوفسترا به تحصیل ادبیات نمایشی پرداخت، و پس از آن، برای تحصیل در رشته‌ی فیلمسازی وارد دانشگاه کالیفرنیا شد.

همکاری فرانسیس فورد کاپولا با راجر کورمن، فیلمساز مطرح هالیوود، نقطه‌ی عطفی در فعالیت‌های سینمایی کاپولا بود. کاپولا اولین فیلم سینمایی خود را در سال 1963 کارگردانی کرد. نخستین شاهکار او فیلم سینمایی «مردمان باران»، و مشهورترین ساخته‌اش، فیلم سینمایی «پدرخوانده» بود. کاپولا با کارگردانی پدرخوانده به فیلمسازی افسانه‌ای در ایالات متحده بدل شد. این اثر که با نقش‌آفرینی ستارگان بزرگی نظیر مارلون براندو و آل پاچینو تولید شده بود، خیلی زود از شأن فیلمی کلاسیک برخوردار شد و به عنوان نمونه‌ای عالی از سینمای نوآر، مورد تحسین منتقدان قرار گرفت. موفقیت پدرخوانده چنان عظیم بود که کاپولا را به ساخت سری دوم و سوم این فیلم تشویق نمود.

فرانسیس فورد کاپولا هم‌اینک هشتاد و سه‌ساله است. فرزندان او، سوفیا و رومن، جا پای پدر گذاشته و به حرفه‌ی فیلمسازی اشتغال دارند.

گزیده‌ی فیلم‌شناسی فرانسیس فورد کاپولا

• پدرخوانده (1972)
• مکالمه (1974)
• پدرخوانده: قسمت دوم (1974)
• اینک آخرالزمان (1979)
• یکی از قلب (1982)
• بیگانگان (1983)
• انجمن پنبه (1984)
• تاکر: مردی در رؤیاهای خود (1988)
• پدرخوانده: قسمت سوم (1990)
• جوانی بدون جوانی (2007)

جوایز و افتخارات فرانسیس فورد کاپولا

• برنده‌ی صدف زرین از جشنواره‌ی فیلم سن سباستین برای فیلم مردمان باران
• برنده‌ی اسکار بهترین فیلمنامه‌ی غیراقتباسی برای فیلم پاتن
• برنده‌ی سه جایزه‌ی گلدن گلوبِ بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده
• برنده‌ی اسکار بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی برای فیلم پدرخوانده
• نامزد دریافت جایزه‌ی بفتا برای بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه (برای فیلم مکالمه)
• برنده‌ی اسکار بهترین کارگردانی برای فیلم پدرخوانده: قسمت دوم
• و ...

در بخشی از کتاب سینمای زنده (لایو) و تکنیک‌های آن می‌خوانیم

وقتی یک برنامه‌ی تلویزیونی را نگاه می‌کنید، چه زنده و چه ضبط‌شده، بی‌درنگ متوجه می‌شوید که دارید یک برنامه‌ی تلویزیونی می‌بینید. چرا؟ البته این را بگویم که وقتی یک فیلم سینمایی را در تلویزیون می‌بینید، باز هم حس فیلم سینمایی به‌تان دست می‌دهد. منظورم این است که مسئله وسیله‌ای نیست که با آن چیزی را تماشا می‌کنیم. این موضوع دلایل متعددی دارد. اول این‌که در برنامه‌های زنده‌ی تلویزیونی از چند دوربین، آن هم با لنزهای بزرگِ زوم (تله‌فتو) استفاده می‌شود. این نوع لنز اجازه نمی‌دهد دوربین‌های دیگر در قاب دیده شوند و پوشش تصویری در تلویزیون از این طریق به دست می‌آید، خواه از این سریال‌های آبکی باشد یا یک برنامه‌ی موزیکال. این لنزهای بزرگ از تعداد زیادی لایه‌های شیشه‌ای تشکیل شده‌اند، بنابراین محیط باید بسیار روشن و نورانی باشد و لازم است در نورپردازی از صفحه‌های نوری استفاده شود. و وقتی نور صحنه خیلی زیاد است، همه‌ی اجزای صحنه خیلی خوب دیده می‌شوند و همه‌جا روشن است.

نورپردازی در سینما با نورپردازی در تلویزیون بسیار متفاوت است، از این نظر که نماها جداجدا گرفته می‌شوند. می‌شود دوربین را برد نزدیک سوژه و اصلاً هم نگران دیده‌ شدن دوربین در قاب دوربین‌های دیگر نبود. در سینما معمولاً از لنزهای تخت (بدون زوم) استفاده می‌شود که به نور حساس‌ترند، به همین دلیل، صحنه به نورِ بیش‌ازحد نیاز ندارد و می‌شود نور را از زمین داد، نه از صفحه‌های سقفی. و این یعنی یک لامپ زمینی یا وسایل معمولی نورپردازی هم برای ایجاد نورِ کافی در صحنه مناسب‌اند؛ یا می‌توان از نور پنجره‌ها استفاده کرد و تعادل زیبایی را بین نور و سایه ایجاد کرد. همین نورپردازی و چیدمان دقیقِ نماهاست که به یک اثر رنگ‌وبوی سینمایی می‌دهد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه ی مترجم
مقدمه
چرا این کتاب؟
معرفی اجمالی خودم
فصل یک. کارگاه های تجربی
فصل دو. تاریخچه ی سینما و تلویزیون
فصل سه. بازیگران، بازیگری و تمرین
فصل چهار. تجهیزات و جزئیات تکنیکی
فصل پنج. صحنه و لوکیشن
فصل شش. شرم از اوضاع آینده
فصل هفت. تجربیاتم از فیلم چیزی از صمیم قلب
فصل هشت. ریپ فان وینکل
فصل نُه. سبک در سینما
فصل ده. تمرین‌های رفع اشکال، تمرین‌های تکنیکی. و تمرین نهایی
فصل یازده. علامت‌ها و مشکلات کوچک دیگری. که حل‌نشده باقی ماندند
فصل دوازده. دشواری‌های سینمای زنده. و نظرات متفرقه درباره‌ی آن
فصل سیزده. تجهیزات امروزی و تجهیزات. در آینده‌ای نه‌چندان دور
کلام آخر. اصلا چرا دارم این کار را می کنم؟
ضمیمه. خاطرات کارگاه اوکلاهاما
واژه ‌نامه
نمایه