معرفی و دانلود کتاب شناخت اجتماعی: چگونه خود، دیگران و جهان را درک کنیم؟

معرفی کتاب شناخت اجتماعی: چگونه خود، دیگران و جهان را درک کنیم؟

ذهن و واقعیت در رفتارهای اجتماعی انسان چگونه با یکدیگر پیوند برقرار می‌کنند؟ زیوا کاندا، روان‌شناس اجتماعی کارکشته، در کتاب شناخت اجتماعی می‌کوشد سه شاهراه اصلی برای نزدیک شدن به این موضوع تعریف کند و بدین ترتیب به پرسش‌های اساسی درباره‌ی آن پاسخ دهد. این کتاب برنده‌ی لوح تقدیر کتاب سال 1385 از بیست‌وچهارمین دوره‌ی انتخاب کتاب سال بوده است.

درباره‌ی کتاب شناخت اجتماعی

اصطلاح شناخت اجتماعی به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن افراد اطلاعات مربوط به خود و دیگران را در موقعیت‌های اجتماعی گوناگون درک و تفسیر می‌کنند. این مسئله یکی از اساسی‌ترین جنبه‌های رفتار انسان است، زیرا افراد را قادر می‌سازد تا در محیط‌های اجتماعی پیچیده حضور یابند و روابط معناداری را با دیگران ایجاد کنند. شناخت اجتماعی طیف وسیعی از فرآیندهای شناختی از جمله ادراک، توجه، حافظه، استدلال و تصمیم‌گیری را در بر می‌گیرد که همگی برای رقم زدن یک تعامل اجتماعی مؤثر ضروری هستند. زیوا کاندا در کتاب شناخت اجتماعی (Social Cognition: Making Sense of People) بررسی جامع و دسترسی‌پذیری را از تحقیقات و نظریه‌های مختلف حول محور این موضوع ارائه می‌دهد.

ما در مورد افرادی که در زندگی روزمره با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم، و نیز درباره‌ی موقعیت‌های اجتماعی گوناگونی که در آن‌ها قرار می‌گیریم، چه می‌دانیم و چگونه از این دانش در راستای درک، پیش‌بینی و یا تحلیل رفتار دیگران استفاده می‌کنیم؟ آیا قضاوت‌های اجتماعی ما به طور کامل توسط دانش و آگاهی اجتماعی ما شکل می‌گیرند یا احساسات و تمایلات ما نیز در آن دخیل هستند؟ این‌ها پرسش‌هایی هستند که محققان در حوزه‌ی شناخت اجتماعی می‌کوشند به آن پاسخ دهند. در اثر پیش رو نیز زیوا کاندا کوشیده است به تکیه بر دانش تجربی و نظری خود در این زمینه، مخاطب را به پاسخ این پرسش‌ها رهنمون سازد.

در بخش اول کتاب شناخت اجتماعی، نویسنده به بررسی فرآیندهای اساسی این موضوع می‌پردازد و به این منظور به سراغ پدیده‌هایی همچون بازنمایی مفاهیم اجتماعی، قواعد استنتاجی، حافظه، شناخت ناشی از انگیزه یا عاطفه و پردازش خودکار می‌رود. این بخش دربرگیرنده‌ی فصل‌های متفاوت و مجزایی با محوریت هریک از این مفاهیم است. نویسنده همچنین در این فصل به تبیین و تشریح نگرش‌های گوناگون نسبت به مسئله می‌پردازد که از این میان می‌توان به دیدگاه کلاسیک، دیدگاه احتمال‌گرا و دیدگاه مبتنی بر نظریه اشاره کرد. زیوا کاندا پس از معرفی هریک از این دیدگاه‌ها به بررسی نقدهای وارد بر آنان نیز می‌پردازد تا از این طریق دست مخاطب را برای تحلیل موضوعات باز بگذارد.

بخش دوم به بررسی سه موضوع اساسی و مفهوم پایه‌ای در شناخت اجتماعی اختصاص دارد. این موضوع‌ها به ترتیب شامل کلیشه‌های گروهی، شناخت افراد دیگر و شناخت خود هستند. زیوا کاندا در بخش سوم کتاب شناخت اجتماعی بسیاری از موضوعات مورد بحث را از منظر میان‌فرهنگی بازبینی می‌کند.

انتشارات مهر کاویان ترجمه‌ی حسین کاویانی را از این اثر انتخاب و آن را منتشر کرده است.

در نکوداشت کتاب شناخت اجتماعی

• مروری روشنگر و معتبر بر حوزه‌ای که به‌سرعت در حال گسترش است. (نیل روز، استاد گروه روان‌شناسی دانشگاه نورث وسترن)

کتاب شناخت اجتماعی برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به مطالعات اجتماعی و روان‌شناسی علاقه دارید، مطالعه‌ی این کتاب را به شما توصیه می‌کنیم.

با زیوا کاندا بیشتر آشنا شویم

زیوا کاندا (Ziva Kunda) زاده‌ی سال 1955 در تل‌آویو، روان‌شناس اجتماعی و استاد دانشگاه واترلو بود که به‌خاطر فعالیت‌هایش در زمینه‌ی شناخت اجتماعی و استدلال انگیزشی شهرت داشت. او در سال 1978، مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی روان‌شناسی در دانشگاه عبری دریافت کرد و پس از آن برای مقطع فوق لیسانس و دکترا در دانشگاه میشیگان مشغول تحصیل شد. کاندا بلافاصله پس از اتمام دوره‌ی دکترای خود، استادیار دانشگاه پرینستون در گروه روان‌شناسی شد. پس از مرگ زیوا کاندا جایزه‌ی انجمن روان‌شناسی اجتماعی تجربی بابت مقاله‌ای که در سال 1990 نوشته بود، به او تعلق گرفت.

در بخشی از کتاب شناخت اجتماعی: چگونه خود، دیگران و جهان را درک کنیم؟ می‌خوانیم

رخدادهایی که ناقض انتظارات ما است، ممکن است به‌خصوص بسیار خوب به یاد بماند، نه فقط به این دلیل که توجه ما را به خود جلب می‌کند، بلکه نیز از این‌رو که ما برای هماهنگ کردن چنین رخدادهای ناسازگار با انتظارات خود، تلاش زیادی به خرج می‌دهیم؛ برای مثال، ممکن است ما بکوشیم که بفهمیم چرا مهشیدِ همیشه گرم و صمیمی، امروز چنین رفتار سردی داشته است و ممکن است فکر کنیم که این رفتار او چه ارتباطی می‌تواند با دیگر چیزهایی که از او می‌دانیم، مثلاً‌ روابط شکراب او با والدین خود، داشته باشد. این فعالیت شناختی، در کلیت خود، رفتار سرد مهشید را بسیار به‌یادماندنی می‌کند، چرا که اکنون رفتار او به مجموعه‌ای غنی از دیگر اطلاعات ما درباره او پیوند خورده است. در حقیقت، هنگامی که ما زیر فشار اطلاعات زیاد، عمل می‌کنیم و منابع شناختی کافی برای درگیر شدن در تلاش‌هایی به‌منظور هماهنگ کردن اطلاعات ناسازگار با انتظارات خود نداریم، مزیت به‌یادماندگی اطلاعات ناسازگار نیز از بین می‌رود. دلیل دیگر برای این که چرا رخدادهای غیرمنتظره ممکن است به‌خوبی به یاد بماند، این است که ساختارهای شناختی یکسانی که به رفتارهای سازگار با انتظارهای ما انسجام می‌بخشد، می‌تواند هم‌چنین برای گردآوردن و معنا بخشیدن به رفتارهای ناهم‌خوان به کار آید و در نتیجه بر میزان به‌یادماندگی آن‌ها بیفزاید.

تحقیقات بسیار زیادی بر این موضوع متمرکز شده است که دریابد که بخش‌هایی از اطلاعات بهتر یادآوری می‌شود، بخش‌هایی که با انتظارهای ما سازگار یا بخش‌هایی که با انتظارهای ما ناسازگار است. این موضوع بحث و جدل‌های بسیاری را برانگیخت، چرا که برخی تحقیقات حاکی از آن بود که اطلاعات سازگار به‌یادماندنی‌تر هستند درحالی‌که تحقیقات دیگر گویای آن بود که اطلاعات ناسازگار، به‌یادماندنی‌ترند. استنگور و مک‌میلان (1992) پس از مطالعه منابع بسیار، این جدل و مناقشه را چنین حل کردند که زمانی که انگیزه افراد، رسیدن به برداشت دقیقی است که تمام اطلاعات مرتبط را در برمی‌گیرد، اطلاعات ناسازگار، به‌نسبت، بهتر یادآوری می‌شود.

فهرست مطالب کتاب

دیباچه
فصل اول: چگونه خود، دیگران و جهان را درک کنیم
مقدمه
پیش‌زمینه
مرور گذرا
چکیده
فرآیندهای پایه
موضوع‌های پایه
فرهنگ
بخش اول - فرایندهای پایه
فصل دوم - مفاهیم:‌ بازنمایی دانش اجتماعی
مفاهیم چیستند؟
کارکردهای مفاهیم
طبقه‌بندی
اندریافت ویژگی‌های اسنادی دیگر
هدایت توجه و تعبیر
برقراری ارتباط
دلیل‌یابی (استدلال)
فعال کردن مفاهیم
ویژگی‌های محرک
برجستگی (وضوح)
راه‌اندازی
دسترسی‌پذیری دیرپا (وابسته به عادت)
اهداف
ساختار مفهوم
دیدگاه کلاسیک
انتقادات وارد به دیدگاه کلاسیک
مدین (1989) جدی‌ترین مسئله‌های مربوط به دیدگاه کلاسیک را چنین خلاصه کرد:
دیدگاه احتمال‌گرا
پشتوانه‌های دیدگاه احتمال‌گرا
انتقادها نسبت به دیدگاه احتمال‌گرا
مفهوم‌ها بر مبنای نظریه
پشتوانه‌های دیدگاه مبتنی بر نظریه
انتقادهای وارد بر دیدگاه مبتنی بر نظریه
سازمان‌بندی میان‌مفهومی
مقوله‌های سطح پایه
الگوهای بازنمایی
مدل‌های شبکه هم‌پیوند
مدل‌های اجبار - ارضاء موازی
خلاصه
فصل سوم - روش یافتاری: قوانین سرانگشتی
تاریخچه استدلال‌های احتمال‌گر
یافتار نمایانندگی
غفلت از احتمالات بنیادی نتایج (نسبت‌های پایه)
غفلت از حجم نمونه
درک نادرست از مفهوم قرعه (شانس)
ناتوانی از درک مفهوم برگشت (رگرسیون)
سفسطه عطف
یافتارهای آماری
دانش حوزه‌ای
نشانه‌های بافتی
آموزش آماری
یافتار دسترسی‌پذیری
نادیده گرفتن سوگیری‌های موجود در نمونه‌های در دسترس
غفلت از سوگیری‌ها در شناختارهای قابل دسترس
تکیه‌گاه‌یابی و میزان کردن
تکیه‌گاه‌یابی و قضاوت‌ اجتماعی
آیا می‌توانیم بر سوگیری‌های ناشی از یافتار دسترسی‌پذیری و تکیه‌گاه‌یابی غلبه کنیم؟
تفکر سنجیده و کاربرد یافتارها
خلاصه
فصل چهارم - درک ما از آن‌چه هست، آن‌چه بود و آن‌چه می‌توانست باشد؛ فرضیه‌آزمایی، کاوش در تغییر همگام، و تفکر واقعیت‌گریز
فرضیه آزمایی
راهبرد آزمون مثبت
تأیید فرضیه هنگام ارزیابی دیگران
تأیید فرضیه هنگام ارزیابی خویشتن
گزینش در مقابل کنارگذاری
تحلیل دلایل برای پیش‌بینی‌ها
کاوش در تغییرات همگام
ارزیابی تغییرهای همگام در جداول 2×2
همبستگی‌های پنداری (واهی)
شکل‌گیری کلیشه‌ها از راه همبستگی پنداری
ناتوانی در شناسایی همبستگی‌های واقعی
دقت در شناسایی تغییر همگام
قضاوت مبتنی بر تبیین (توضیح)
الگوهای داستانی در تصمیم‌گیری‌های هیئت‌منصفه
هماهنگی تبیین‌ها (توضیح‌ها)
تفکر خلاف‌واقع (واقعیت‌گریز)
بهنجاری رخداد
کارکردهای افکار غیرواقعی
خلاصه
فصل پنجم - حافظه: بازسازی گذشته
وضعیت ذهن به هنگام رمزگذاری رخدادها
انتظارات و تعبیرها
انتظارات و توجه
اهداف
اهمیت رخدادها
وضعیت‌ ذهنی‌ به‌ هنگام‌ به‌ یاد آوردن‌ خاطرات‌
انتظارات‌ و بازخوانی از حافظه
دیدگاه ما درباره ثبات و تغییرپذیری
سوگیری واپس‌نگری
اهداف
خلق (روحیه)
منبع حافظه
تمایز بین واقعیت و تخیل
پایش منبع بیرونی
خلاصه
فصل ششم - شناخت داغ: تأثیر انگیزش و عاطفه بر قضاوت
انگیزش
اهداف‌ جهت‌دهنده‌
جنبه‌های انگیزشی سوگیری در مقابل جنبه‌های شناختی آن
وابستگی به نتیجه
نقش بنیادی برانگیختگی
تأیید خویشتن
سازوکارهای استدلال انگیزه‌مند
بازنگری انگیزش در مقابل شناخت
بررسی‌های هنجاری
اهداف مربوط به دقت
دستگاه ذهنی آگاهی‌جو و عمل‌نگر
اهداف پایان‌بخش
عاطفه
قضاوت همساز با خلق
خلق چونان عامل تعیین‌کننده راهبردهای شناختی
خلاصه
فصل هفتم - فرآیندهای خودکار: قضاوت و رفتار ناآگاه، قصد، یا تلاش
فرآیندهای خودکار در مقابل فرآیندهای کنترل‌شده (برنامه‌ریزی‌شده)
نبود آگاهی
ناکامی در درون‌نگری
حافظه نهان
فرایندهای آگاه در مقابل فرآیندهای ناآگاه
ادراک زیرآستانه‌ای
تفاوت‌های فردی در واکنش‌های خودکار
کارآیی (بازده)
وقت ناکافی
منابع ناکافی
شکل‌گیری واکنش‌های خودکار
خلاصه
بخش دوم: فرآیندهای پایه
فصل هشتم - کلیشه‌های ذهنی
کلیشه‌ چیست؟
دیدگاه ناظر
فعال‌سازی کلیشه
ممکن است کلیشه‌ها به‌طور خودکار فعال شوند
تفاوت‌های فردی در فعال‌شدگی خودکار کلیشه‌ها
کلیشه‌ها را با تلاش می‌توان فعال ساخت
فعال‌شدگی کلیشه‌ها را می‌توان بازداری کرد
کلیشه‌های واپس‌رانده ممکن است بازگردد
کاربرد کلیشه‌ها
کلیشه‌ها معنای اطلاعات مربوط به یک فرد را تغییر می‌دهد
استفاده از کلیشه در حضور اطلاعات فردی
چشم‌انداز فردِ هدف
ابهام اِسنادی
تهدید کلیشه‌ها
پایندگی و تغییر کلیشه‌ها
فرضیه تماس
مستثنا دانستن افراد ضدکلیشه
خلاصه
فصل نهم - آگاهی پیرامون نگرش‌، رفتار و شخصیت دیگران
دانش ما پیرامون گستردگی و توزیع اسنادها در جمعیت
هم‌رأیی کاذب
بی‌خبری جمع‌نگر
هم‌رأیی کاذب در مقابل بی‌خبری جمع‌نگر
اطلاعات پیرامون توزیع اجتماعی
اطلاعات درباره هم‌خوانی خصلت‌ها
هم‌خوانی واقعی ویژگی‌ها
باور به هم‌خوانی خصلت‌ها
بازتعریف خصلت‌ها
خلاصه
فصل دهم - خویشتن
ابعاد دانش خویشتن
خود – طرحواره‌ها
مفهوم خویشتن (خود-پنداره)‌ فعال و جاری
عزت نفس
سازمان‌بندی دانش خویشتن
پیچیدگی خویشتن (خود- پیچیدگی)
خود-رهنمونی‌ها
ما در جستجوی چه نوع ”دانش خویشتن“ هستیم؟
تقویت خویشتن
تأیید خویشتن
رابطه خویشتن با دیگران
به‌کارگیری خویشتن برای قضاوت دربارۀ دیگران
به‌کارگیری دیگران برای قضاوت دربارۀ خویشتن
خود- نظم‌بخشی (تنظیم خویشتن)
خود- نظم‌بخشی جنبه سازگاری دارد
خود- نظم‌بخشی تلاشگرانه است
خلاصه
بخش سوم: چشم انداز میان‌فرهنگی
فصل یازدهم - فرهنگ
تفاوت‌های شرق- غرب
پنداشت‌های ناوابسته و به‌هم‌وابسته از خویشتن
ساختار و محتوای دانش خویشتن
اِسنادهای سرشتی در مقابل اِسنادهای موقعیتی
انتخاب و ناهماهنگی ‌
تقویت خویشتن در مقابل انتقاد از خویشتن
تفاوت‌های شمال-جنوب در ایالات متحده
فرهنگ سرافرازی (نیک نامی)
رهنمودهایی برای شناخت اجتماعی
خلاصه
واژه‌نامه انگلیسی به فارسی
واژه‌نامه فارسی به انگلیسی
نمایه موضوعی
نمایه نام‌ها