معرفی و دانلود کتاب شوخی با نظامی‌ها

معرفی کتاب شوخی با نظامی‌ها

چهارده داستانِ کتاب شوخی با نظامی‌ها مجموعه‌ای از سرگشتگی، خشونت و طنز سیاه هستند که واقعیت و خیال در آن‌ها به هم آمیخته‌اند. مازن معروف، نویسنده‌ا‌ی فلسطینی است که در کودکی ساکن بیروت بوده و بعداً به کشور ایسلند مهاجرت می‌کند. او در این کتابِ نامزد جایزه‌ی بوکر و برنده‌ی جایزه‌ی الملتقی، مرگ و زندگی، جنگ و صلح، واقعیت و رؤیا را در هم می‌آمیزد و فضایی سورئال را پدید می‌آورد.

درباره‌ی کتاب شوخی با نظامی‌ها

در دنیای واقعی، جنگ برای ما حقیقتی عریان است که حق شوخی با آن را نداریم؛ به‌خصوص اگر در میانه‌ی منطقه‌ی جنگی قرار گرفته باشیم. اما پس از پایان جنگ، ما می‌مانیم و تجربه‌ای که آیندگان آن را تلخ خواهند نامید. ادبیات داستانی مانند آینه، زمانه‌ای را که در آن زندگی می‌کنیم منعکس می‌کند. بعضی از داستان‌ها واقعیت را با دقتی بی‌نظیر به تصویر می‌کشند؛ درحالی‌که بعضی از داستان‌های تخیلی، واقعیت را تحریف می‌کنند و با استفاده از عناصر عجیب، آن طرح آشنایی را که زمانی همه‌ی افراد درگیر در جنگ می‌شناخته‌اند، تغییر می‌دهند. کتاب شوخی با نظامی‌ها (Jokes for the Gunmen) در دسته‌ی دوم قرار می‌گیرد.

داستان‌های کتاب مازن معروف (Mazen Maarouf) مکان و زمان مشخصی ندارند؛ در عوض شخصیت‌های هر داستان به‌قدری ملموس هستند که می‌توانیم با آن‌ها ارتباط برقرار کنیم و همدلی خود را نشان دهیم. فضای سورئال و طنز تاریک بر تمام داستان‌های کتاب شوخی با نظامی‌ها حکمفرماست و تراژدی‌ها، پوچی‌ها و بی‌معنایی زندگی مدرن در آن‌ها نشان داده شده است. مازن معروف که در بیروت به دنیا آمده، فرزند پدر و مادری فلسطینی است که از جنگ فرار کرده بودند. او به ریکیاویک، پایتخت کشور ایسلند رفت و به یکی از برترین مترجمان زبان ایسلندی به عربی تبدیل شد. می‌توان گفت داستان‌های این کتاب ملهم از تجربه‌های این نویسنده‌ی ادبیات عرب در بیروت است.

داستان اول کتاب از ده بخش تشکیل شده و درباره‌ی پسری است که با خانواده‌اش در یک منطقه‌ی جنگی زندگی می‌کند. داستان اول از زبان این پسر روایت می‌شود که به دنیای اطرافش نگاه جالبی دارد. شرایط پسرک و خانواده‌اش دائماً در حال تغییر است و او تمام تلاشش را می‌کند تا خود را با اوضاع پیش‌آمده وفق دهد. او اغلب با داستان‌سرایی و شوخی کردن سعی می‌کند مسیر خود را در یک محیط جنگ‌زده پیدا کند.

داستان‌های بعدی کتاب شوخی با نظامی‌ها در سبک رئالیسم جادویی هستند. برای مثال یکی از داستان‌ها، داستان دایی یک پسر است که آرزو دارد گاوباز شود؛ برای همین لباس یک گاوباز معروف را می‌خرد و در کشتارگاه با یک گاو نر تمرین می‌کند. او سه بار می‌میرد، زنده می‌شود و طوری زندگی می‌کند که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. راوی این داستان نیز پسربچه‌ای است که تلاش دارد دنیای عجیب اطرافش را معنا کند. لحن مازن معروف در این داستان‌ به‌قدری عادی است که خواننده تصور می‌کند سه بار مردن و زنده شدن یک فرد هیچ تعجبی ندارد!

داستان‌های سورئال مجموعه داستان شوخی با نظامی‌ها، درباره‌ی بزرگ شدن و رشد کردن در یک محیط خشونت‌آمیز است. راویان داستان‌ها مراحل مختلفی از زندگی یک مرد را از دوران کودکی تا بزرگسالی نشان می‌دهند. مشخص است که این شخصیت‌ها زندگی سختی داشته‌اند؛ اما سعی دارند با نگاهی طنزآمیز به جهان اطرافشان، معنایی برای زندگی پوچشان پیدا کنند. مازن معروف این کتاب را نوشته تا ثابت کند تنها راه برای درک موقعیت‌هایی نظیر جنگ و دیگر تروماها و طاقت آوردن در چنین شرایطی، این است که به هنر و طنز پناه ببریم.

انتشارات ققنوس ناشر اختصاصی کتاب شوخی با نظامی‌ها در ایران به‌شمار می‌رود. منصوره احمدی جعفری این کتاب مازن معروف را از زبان اصلی آن یعنی عربی، به فارسی برگردانده است.

جوایز و افتخارات کتاب شوخی با نظامی‌ها

• نامزد جایزه‌ی من بوکر در سال 2019
• برنده‌ی جایزه‌ی الملتقی در سال 2016
• نامزد جایزه‌ی ادبی بانیپال
• نامزد جایزه‌ی جشنواره‌ی کتاب ادینبرا

نکوداشت‌های کتاب شوخی با نظامی‌ها

• مجموعه‌ای از داستا‌ن‌های کوتاه با موضوع طنز تلخ که شخصیت‌های آن تلاش می‌کنند معنایی برای زندگی خود در مناطق جنگی پیدا کنند. مازن معروف در کتابش نگاهی سورئال به تأثیر جنگ بر زندگی مردم دارد. (روزنامه‌ی آیریش تایمز)
• پر از تصاویر عجیب‌. کتابی شگفت‌انگیز و اغلب خنده‌دار. (آبزِروِر)
• داستان‌های کتاب شوخی با نظامی‌ها جامعه‌ای را توصیف می‌کنند که در اثر جنگ تغییر شکل داده‌ است. آن‌ها ناراحت‌کننده و درعین‌حال خنده‌دار، جادویی، سورئال و وحشتناک هستند و چیزهایی را نمایان می‌کنند که هیچ‌وقت فراموششان نخواهید کرد. (کریس پاور، منتقد ادبی)
• کتاب کوچک با قدرتی باورنکردنی. (مجله‌ی اسپکتیتور)
• کتابی خنده‌دار و عجیب. (دینا نیری، نویسنده‌ی کتاب‌های «پناهنده» و «یک قاشق چای از زمین و دریا»)

کتاب شوخی با نظامی‌ها برای چه کسانی مناسب است؟

خواندن کتاب شوخی با نظامی‌ها را به علاقه‌مندان داستان‌های کوتاه سورئال پیشنهاد می‌کنیم.

در بخشی از کتاب شوخی با نظامی‌ها می‌خوانیم

دایى‌ام در یک هفته سه بار مُرد. مرگش از ماراتون روز سه‌شنبه شروع شد. بعد از این‌که از کشتارگاه برگشت گفت: «گول خوردم.» بعد به‌پشت روى پوست پشمى دراز کشید و مرد. وقتى همه این اتفاق‌ها افتاد، من آن‌جا نبودم، ولى مادرم به من خبر داد. لباس دایى‌ام که لباس گاوبازهاى اسپانیایى بود با آب دهان سفیدرنگِ یک ماده‌گاو کثیف شده بود. به نظر مى‌رسید توى کشتارگاه مسخره‌اش کرده و به او خندیده‌اند. قبل از این‌که روى پوست پشمى دراز بکشد و بمیرد لباسش را درآورد و توى کمد آویزان کرد.

آن اولین بارى بود که دایى‌ام توى آن لباس مى‌مرد. ما هم با او مثل جنازه رفتار کردیم. تا زمان رسیدن نوبت دفنش او را توى هال گذاشتیم. از خوش‌اقبالى، به ما گفتند که بیش از دو روز طول نمى‌کشد. هال کوچک‌ترین اتاق خانه و تنها جایى بود که کولر داشت. وقتى کولر را روى دور تند مى‌زنى، احساس مى‌کنى مورچه‌اى هستى که سنجاقى را بلعیده و نمى‌تواند حرکت کند.

من دوست داشتم کولر روشن باشد، اما فقط توى مناسبت‌ها روشنش مى‌کردیم. آن‌وقت من لباس پنبه‌اى کلاهدارم را مى‌پوشیدم و شروع مى‌کردم به مشت زدن توى هوا، انگار که به جرثقیلى بزرگ مشت مى‌زنم. این را از فیلم راکى الهام گرفته بودم. با جنازه دایى‌ام هم همین کار را کردم، مشت زدم به کف پاهایش. انگار خون از پاهایش به قلبش جریان پیدا کرد و بیدار شد. این عمیق‌ترین تحلیلى بود که به آن رسیدم، ولى به کسى نگفتم. انتظار دارید به مادرم مى‌گفتم که به پاهاى دایى مرده‌ام مشت زده‌ام؟ حتى دایى‌ام هم از این موضوع خبر نداشت. صبح روز پنج‌شنبه، بعد از بیدار شدن، پاهایش را خاراند و یک خار از آن درآورد. گفت که خار روحش را به درد آورده و نتوانسته با آرامش بمیرد. جنازه‌اش شسته نشده و ناخن‌هایش کوتاه نشده بود. دوش گرفت و ناخن‌هایش را کوتاه کرد.

فهرست مطالب کتاب

شوخى با نظامى‌ها
گاوباز
گرامافون
جوک
سینما
بیسکویت
حمّال
سندرم خواب‌هاى دیگران
آکواریوم
شخصیت دیگر
ساعت زنگدار
قوطى مربا
پرده
خوان و آوسا