معرفی و دانلود کتاب مهارت تفکر انتقادی

معرفی کتاب مهارت تفکر انتقادی

کتاب مهارت تفکر انتقادی نوشته‌ی هریسون والتون، مفهوم تفکر انتقادی را تعریف کرده، دلایلی را که به آن نیاز داریم شرح می‌دهد و به مهم‌ترین الگوهای ذهنی که در این زمینه وجود دارد، اشاره می‌کند. این کتاب راهنما، از سوگیری‌های شناختی و مغالطه‌های رایج درباره‌ی تفکر نقادانه می‌گوید و تکنیک‌ها و دستورالعمل‌هایی پیشنهاد می‌دهد که کمک می‌کنند بتوانیم مسائل را بهتر تحلیل و نقد کنیم و تصمیم‌های درست‌تری در زندگی بگیریم.

درباره‌ی کتاب مهارت تفکر انتقادی

مغز انسان در تمام کنش‌ها و واکنش‌های او نقش دارد و آن‌ها را کنترل می‌کند. از حرکت اندام‌ها تا فکر و اندیشه، همگی به مغز ارتباط پیدا می‌کنند و توسط آن اداره می‌شوند. این حقیقت باعث شده تا ما دچار تصوری اشتباه درباره‌ی خودمان شویم؛ اینکه همه‌ی رفتارها و تصمیمات ما منطقی است. درست است که مغز در رفتارها و تصمیم‌گیری‌ها نقش دارد، ولی این بدان معنا نیست که با دقت این کنش‌ها را تجزیه‌وتحلیل و اداره می‌کند. به عبارت بهتر، مغز برای تسهیل کارهایش، از میانبرهایی استفاده می‌کند تا با دردسر کمتری مواجه شود. دانشمندان مدت‌هاست به این نکته پی برده‌اند که این عضو بدن انسان، برخلاف تصور رایج، همیشه آگاهانه و هوشیار عمل نمی‌کند. در خیلی از موقیعت‌ها، به‌جای استدلال کردن و تحلیل فاکتورهای مختلف، از موضوع گذر می‌کند و در موردش دستور می‌دهد. همین باعث می‌شود که ما گاهی دست به رفتارهایی غیرارادی و غریزی بزنیم. مثلاً دنبال‌روی کسی می‌شویم. یا عقیده‌ی خاصی را به‌سرعت می‌پذیریم و برای دفاع از آن هر کاری می‌کنیم. این رفتارها دقیقاً ناشی از همین کارکردهای مغز است.

محققان معتقدند برای کنترل این وضع باید نوعی مهارت انتقادی را در خود رشد دهیم. مهارتی که کمک می‌کند مغزمان همیشه هوشیار و آماده‌ی تحلیل باشد. این مسأله چند سالی است که وارد ادبیات عامه شده و خیلی‌ها درباره‌ی آن صحبت می‌کنند. ولی عموماً درک چندان درستی از آن وجود ندارد. کتاب مهارت تفکر انتقادی (Critical Thinking) نوشته‌ی هریسون والتون (Harrison Walton) می‌کوشد این مهارت و اصول و مبانی آن را شرح دهد. این کتاب، تفکر نقادانه را تعریف می‌کند و می‌گوید که چرا در زندگی به آن احتیاج مبرم داریم.

تعصب، خرافات، نفرت‌پراکنی، بیگانه‌هراسی، قوم‌ستیزی، زن‌ستیزی و ایمان کورکورانه همگی دال بر کارکرد نادرست مغز هستند. مغز هم مثل دیگر اعضای بدن نیاز به آموزش و حتی تمرین دارد و اگر رها شود، چابکی و سرعتش را از دست می‌دهد. همان‌طور که اگر مدت‌های مدیدی ورزش نکنیم، فرم بدن از بین می‌رود و تمام تکنیک‌هایی که یادگرفته بودیم هم فراموش می‌شود. این مسأله دقیقاً در مورد مغز هم صادق است. خیلی از مهارت‌های زندگی غریزی نیستند، بلکه اکتسابی هستند. یعنی باید آن‌ها را به نحوی یاد بگیریم. همدلی، همدردی، حل مسأله و تفکر نقادانه همگی مهارت‌هایی اکتسابی هستند که باید به افراد آموزش داده شوند. اما برای موفقیت، آموزش صرف هم کافی نیست. مغز برای اینکه افت نکند و مهارت‌هایش را از دست ندهد، باید دائماً تمرین داشته باشد. متخصصینی مثل هریسون والتون، تکنیک‌ها و استراتژی‌هایی پیشنهاد می‌دهند که کمک می‌کنند مغز انسان همیشه در فعالیت باشد و لحظه‌ای هوشیاری‌اش را از دست ندهد.

والتون در کتاب مهارت تفکر انتقادی، نکات زیادی را یادآور می‌شود که به بالا رفتن چابکی مغز و به دنبال آن، رشد تفکر نقادانه کمک می‌کنند. او به الگوهای ذهنی‌ای که در مورد این مهارت وجود دارد اشاره می‌کند و پس‌ازآن به مغالطه‌های رایج در این زمینه می‌پردازد. به‌زعم او، این نوع سوگیری‌های شناختی باعث می‌شوند الگوهای ذهنی مرتبط با تفکر نقادانه تضعیف گردند. والتون در ادامه‌ی کتابش، مهارت حل مسأله را پیش می‌کشد که رابطه‌ی تنگاتنگی با تفکر انتقادی دارد و به‌نوعی مکمل آن محسوب می‌شود. او شیوه‌ی تقویت این مهارت را هم می‌آموزد تا درنهایت خواننده بتواند به‌خوبی مسائل را تجزیه‌وتحلیل و نقد کند و تصمیمات بهتری در زندگی‌اش بگیرد.

کتاب مهارت تفکر انتقادی را سید صابر اکبرموسوی برای انتشارات برگ و باد ترجمه کرده است.

کتاب مهارت تفکر انتقادی برای چه کسانی مناسب است؟

اگر می‌خواهید مهارت‌های تفکر نقادانه و حل مسأله را در خود تقویت کنید و توسعه دهید، این کتاب به شما پیشنهاد می‌شود.

در بخشی از کتاب مهارت تفکر انتقادی می‌خوانیم

تفکر انتقادی واقعاً می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد زیرا غالباً تصمیمات درست و نظام‌مند می‌گیرید. البته نمی‌توانیم انکار کنیم که انتخاب‌های ما بر زندگی‌مان تاثیر دارند. زمانی که تصمیمات درستی می‌گیریم، تاثیر خودش را روی اتفاقاتی که در زندگی ما رخ می‌دهد، می‌گذارد. به عنوان مثال، تصمیم‌گیری در مورد ازدواج یا عدم ازدواج می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی شما داشته باشد. به همین ترتیب، تصمیم‌گیری درست در مورد شروع یک کسب و کار می‌تواند زندگی شما را کاملاً متحول کند. در کمال تعجب، فعالیت‌هایی که هر روز انجام می‌دهیم، زندگی ما را مشخص می‌کند. اگر خواب را به جای کار انتخاب می‌کنید، می‌توانید مطمئن باشید که به هیچ یک از اهداف خود نخواهید رسید. با این حال، ساعات کار بیشتر در روز تضمین نمی‌کند که بهره‌وری بیشتری خواهید داشت. ویلفردو پارتو در اصل پارتو استدلال کرد که با کار کمتر می‌توان بازدهی‌های بیشتری کسب نمود.

چگونه باید این مدل ذهنی را در فعالیت‌های روزانه خود به کار ببرید تا به طور انتقادی در مورد آن‌ها فکر کنید؟ عمدتاً مردم با این چالش مواجه می‌شوند که تنها وسیله مورد نیازشان را خریداری کنند. آیا تا به حال ناچار به خریدهای احساسی و ناگهانی شده‌اید؟ همه ما چنین خرید‌هایی را انجام داده‌ایم. در حال قدم زدن در خیابان هستید که وسیله‌ای را می‌بینید و توجه شما را جلب می‌کند؛ بدون تردید تصمیم به خرید آن می‌گیرید. بعد از یکی دو روز متوجه می‌شوید که کالای خریداری کرده شما؛ وسیله‌ای غیرضروری در زندگی‌تان بوده و در نتیجه آن را دور می‌اندازید.

کمد لباس شما گواه این موضوع است که وسایل‌هایی را خریداری کرده‌اید که فقط فضای خانه‌تان را اشغال کرده‌اند. اصل پارتو بیان می‌کند که 20 درصد از کمد لباس شما، تشکیل دهنده 80 درصد از لباس‌هایی است که به طور منظم می‌پوشید. این بدان معنی است که اکثر اقلام موجود در کمد شما صرفاً برای اشغال فضا هستند. می‌توانید همین اصل را در روابط شخصی خود اعمال کنید. شاید بخواهید باور کنید که گاهی اوقات تعداد زیادی را دوست دارید. با این حال، شما فقط با تعداد کمی از آن‌ها تعامل دارید. این موضوع به وضوح در گزارش تماس موبایلتان قابل مشاهده است. برخی از افراد را با وجود اینکه به ندرت با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید، دوست می‌نامید.

اصل پارتو بر این ایده استوار است که شما منابع محدودی برای کار دارید. در نتیجه، باید یاد بگیرید که مسائل خود را اولویت بندی کنید. وقتی در نظر می‌گیرید که در فعالیت‌های خاصی شرکت کنید یا نه، یک قدم به عقب بردارید و در نظر بگیرید که آیا آن‌ها برای شما مهم هستند یا خیر؟ باید زمان بیشتری را به کارهایی اختصاص دهید که مهمتر هستند. اتخاذ یک طرز فکر 20 به 80 به شما کمک می‌کند برای وقت خود ارزش قائل شوید و آن را اولویت‌بندی کنید. در نهایت می‌توان گفت که پیگیری اولویت‌های خارج از چارچوب و فرعی‌تان برابر با اتلاف وقت خواهد بود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
1. درک تفکر انتقادی
تفکر انتقادی چیست؟
چرا به تفکر انتقادی نیاز دارید؟
منطق تشکیل یک استدلال
آیا تفکر نقادانه بر خلاف باورها و احساسات شخصی است؟
آیا تفکر انتقادی مانعی برای تفکر خلاق است؟
ساختار یک متفکر انتقادی
نقش یک متفکر غیرمنتقد
2. الگوهای ذهنی تفکر انتقادی
درک ادعاها، مسائل و استدلال‌ها
سایر الگوهای ذهنی
کاربرد الگوهای ذهنی
3. سوگیری شناختی و مغالطه
- سوگیری‌های شناختی و تضعیف الگوهای ذهنی
- بهبود ساختارهای ذهنی
- مغالطه‌های شناختی
4. تشکر صمیمانه
5. مهارت حل مساله
تکنیک‌ها
- مزایای مهارت حل مساله
- بهبود مهارت حل مساله و تصمیم‌گیری
- اولویت‌بندی
- شناخت مشکل اصلی
- چگونگی به کارگیری استدلال، قضاوت، تجزیه و تحلیل و یادگیری به نفع خود
6. چگونگی تصمیم‌گیری درست و بهینه
1- اولین قدم
2- بینش تخصصی کسب کنید
3- به چالش کشیدن ایده‌ها و اطلاعات
4- برای بدترین اتفاقات آماده باشید
5- پیامدهای تصمیم‌گیری و حل نادرست مساله
7. کلام پایانی