معرفی و دانلود کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر

معرفی کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر

این کتاب راهنمایی برای ورود به دنیای ناخودآگاه نویسنده‌ای‌ست که آثارش بارها از رویکردهای گوناگون ادبی و روان‌شناختی مورد بررسی قرار گرفته است. در کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر، مارتین برگمن شصت‌وپنج سال تجربه‌ی روان‌کاوی خود را در بررسی آثار شکسپیر به کار گرفته است. این اثر می‌تواند به خوانندگان حرفه‌ای آثار شکسپیر کمک کند خوانشی متفاوت از نمایشنامه‌های او داشته باشند.

درباره‌ی کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر

ایده‌ی اولیه‌ی این اثر زمانی شکل گرفت که مارتین برگمن (Martin S Bergmann) روزانه سمیناری درباره‌ی تئوری و تمرینات روان‌کاوی برای روان‌درمانگران جوان خود برگزار می‌کرد. او در بخشی از این کلاس‌ها بر نقش ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر تمرکز داشت که بعدها از دانشجویانش بازخوردهای خوبی برای مطالب آموزشی این نشست‌ها دریافت کرد. آن‌ها معتقد بودند بررسی‌های برگمن در شکل‌گیری درک عمیق‌ترشان نسبت به ذهنیات بیماران تأثیرگذار بوده است. تا آنکه نویسنده سرانجام در روزگار کهنسالی خود نگارش این کتاب را به پایان رساند. در کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر (The Unconscious in Shakespeare's Plays) با جزئیات آموزه‌های مارتین برگمن درباره‌ی تأثیر خودآگاه و ناخودآگاه بر عواطف و اعمال شخصیت‌های نمایشنامه‌های شکسپیر آشنا خواهید شد.

اساس بررسی‌های این کتاب به اعتقاد فروید و بسیاری از روان‌کاوان درباره‌ی انعکاس ناخودآگاه نویسنده در آثارش بازمی‌گردد. نکته‌ی جالب توجه این است که گفته می‌شود فروید به شخصیت لئوناردو داوینچی، موسی و شکسپیر بیشترین علاقه را داشته و تاحدی با آن‌ها همذات‌پنداری می‌کرده است. البته نویسنده‌ی کتاب به این مسئله واقف است که بسیاری از مخاطبان به این جنبه‌ها علاقه‌ای ندارند و شاید نخواهند مطالعات تخصصی روان‌کاوانه را در جریان خواندن خود دخیل کنند. اما او این اثر را برای خوانندگانی نوشته که مایل‌اند فهم دقیق‌تری از آثار ادبی برجسته داشته باشند. او معتقد است جنبه‌های نادیده‌ای در آثار فروید وجود دارد که کمک می‌کند بتوانیم خوانش‌های متفاوتی از متن او داشته باشیم و این مسئله فهم ما را نسبت به زوایای مختلف آثار ادبی غنی‌تر خواهد کرد.

همان‌طور که اشاره شد، نویسندگانِ خلاق کشمکش‌های درونی‌شان را به‌شکل پنهان و آشکار در آثار خود بیان می‌کنند و دریافتن این نشانه‌ها در ضمن متن، هنری‌ست که وجوه ناخودآگاه اثر را بر ما روشن خواهد کرد. برگمن معتقد است تفاوت‌ها و شباهت‌های بارزی میان رد ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر و محتویات یک جلسه‌ی روانکاوی وجود دارد که راز آن را با خوانندگان کنجکاو کتاب خود در میان خواهد گذاشت.

در پایان باید گفت در نگارش این کتاب به برخی مطالعات روان‌کاوانه‌ در زمینه‌ی نمایشنامه‌های شکسپیر ارجاع داده شده. توجه به چند نمایشنامه‌ی شکسپیر در بررسی‌ها سرنخ‌هایی را به دست داده است که قطعاً با تکیه بر گزاره‌های موجود در یک اثر به‌تنهایی امکان‌پذیر نبود.

کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر با ترجمه‌ی زهرا شکوهی فر از سوی موسسه انتشاراتی فلسفه منتشر شده و علاقمندان به حوزه‌ی نقد ادبی می‌توانند از رهنمودهای این کتاب بهره ببرند.

نکوداشت‌های کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر

• سهم من ادای احترامی به اثر تاریخی مارتین برگمن است که هیچ دوستدار شکسپیر از این پس نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد. (آندره گرین)

• مارتین برگمان با سبکی روشن و ساده و درعین‌حال عمیق، اطلاعاتی اساسی و تأملات بدیعی درباره روانکاوی و شکسپیر به دست آورده است. کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر، بعد جدیدی به درک و لذت خوانندگان از تراژدی‌های شکسپیر خواهد بخشید. (اتو اف. کرنبرگ)

• اگر نمایشنامه‌های شکسپیر منحصراً به‌عنوان تجلی ذهن ناخودآگاه قهرمانان مختلف در نظر گرفته شوند، حوزه‌ای غنی از روان‌شناسی آشکار می‌شود. این چیزی‌ست که مارتین برگمن در کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر به دست آورده است. (یوجین جی. ماهون)

کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر مناسب چه کسانی است؟

علاقمندان به آثار شکسپیر که می‌خواهند پی به رازهای ناخودآگاه این نویسنده ببرند، این کتاب را از دست نخواهند داد. همچنین دانشجویان رشته‌های روان‌شناسی و نظریه و نقد ادبی از دیگر مخاطبان اصلی این اثر هستند.

با مارتین برگمن بیشتر آشنا شویم

پروفسور مارتین اس. برگمن مدرس مقطع فوق دکتری در رشته‌ی روان‌کاوی و روان‌درمانی در دانشگاه نیویورک است. او عضو افتخاری مرکز تحصیلات تکمیلی بهداشت روان و عضو انجمن بین‌المللی روانکاوی به‌شمار می‌رود و کتاب‌های او عبارتند از «تکامل تکنیک روانکاوی» (1976)، «نسل‌های هولوکاست» (1982)، «آناتومی عشق» (1987)، «در سایه مولوخ» (1992)، «عصر هارتمن در روانکاوی» (2000)، «و آنچه عشق خاموش نوشته است: کاوش روانکاوانه غزل‌های شکسپیر» (2008، با مایکل برگمان).

پروفسور مارتین برگمن ویراستار کتاب «درک اختلاف و مناقشه در تاریخچه روانکاوی» (2004) است. او جایزه‌ی گردیوا را از انجمن ملی دریافت نمود و در سال 1997 جایزه‌ی سیگورنی از سوی انجمن روان کاوی آمریکا به او اهدا شد. از دیگر جوایز او باید به جایزه‌ی مربی برجسته روان‌کاوی از فدراسیون بین‌المللی آموزش روانکاوی در سال 1998 اشاره کرد. او در سال 2000 به مناسبت سالگرد فروید درمؤسسه روان‌کاوی‌ سخنرانی‌ کرده است.

در بخشی از کتاب ناخودآگاه در نمایشنامه‌های شکسپیر می‌خوانیم

در اولین ظهور شبح در آغاز نمایشنامه، همه حاضران قادر به دیدن او بودند و بدین صورت شکسپیر مخاطب را مطمئن ساخت که شبح واقعی است؛ دومین ظهور شبح، یک توهم است. تنها برای هملت ظاهر می‌شود، نه ملکه و این‌بار هیچ اطلاعاتی نمی‌دهد بلکه تنها می‌آید تا هملت را برای گرفتن انتقام قتلش، برانگیزاند. شکسپیر به عنوان یک شخصیت متعلق به دوره رنسانس، می‌توانست به دو روش از شبح استفاده کند: به عنوان امکانی واقعی، یا محصول تصورات. شکسپیر به طرز ماهرانه‌ای، اطمینان حاصل می‌کند که ما متوجه توهمی که توسط سوپرایگوی هملت اتفاق می‌افتد، می‌شویم.

شبح تنها چند کلمه می‌گوید: «فراموش مکن. این دیدار برای این است که اراده کندت تیز شود.» (پرده سوم، صحنه چهارم) ملکه به اصرار هملت بر حضور شبح، پاسخ می‌دهد: «این تصویر ساخته مغز تو است: دیوانگی مهارتی در ایجاد ارواح بی‌جسم دارد» (پرده سوم، صحنه چهارم) اصطلاح «ساخته مغز تو» به این اشاره دارد که ملکه می‌داند وهم، ساخته‌ی مغز است، درحالی‌که عبارت «دیوانگی مهارتی در ایجاد ارواح بی‌جسم دارد» این را می‌رساند که دیوانگی هملت جسمی (شبح) را ساخته است که در واقع آن‌جا نیست.

شکسپیر در این لحظات متشنج، به ملکه ظرفیت ادراک شگفت‌انگیزی می‌بخشد. گرترود شاید اسرارآمیزترین شخصیت نمایشنامه باشد. ایسلر (1971) و اورملند (2005) هر دو، فصلی را به او و ارتباطش با سه مردی که بیشترین اهمیت را دارند (شاه هملت، کلادیوس و شاهزاده هملت) اختصاص داده‌اند. حدس و گمان‌های زیادی در این‌باره بوده است که آیا او پیش از مرگ شوهرش با کلادیوس رابطه نامشروع داشته است یا نه و آیا در قتل شوهرش دست داشته است یا نه. اورملند، گرترود را شخصیت «انگار که» می‌داند.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی ناشر: مختصر درباره بخش مبانی روانشناختی تحلیلی این کتاب
قدردانی
درباره‌ی نویسنده
پیش‌گفتار: چرا این کتاب نوشته شده است؟
شکسپیر و فروید
بخش اول: موقعیت محوری هملت
معماهای هملت: آندره گرین
فصل اول: هملت: ناتوانی در سوگواری و عشق ورزیدن
بخش دوم: شاعر و رسالتش
فصل دوم: رؤیای یک شب نیمه‌ی تابستان: چطور شکسپیر حق نوشتن نمایشنامه را به‌دست آورد؟
فصل سوم: طوفان: کنار گذاشتن خلاقیت
فصل چهارم: تیمون آتنی: از دست دادن خلاقیت
بخش سوم: عقده ادیپ
فصل پنجم: ریچارد سوم: عقده ادیپ و انسان شرور
فصل ششم: ژولیوس سزار و توتم و تابوی فروید
فصل هفتم: مکبث: گونه‌ای متهورانه از مضمون ادیپی
فصل هشت: آنتونی و کلئوپاترا: عشقی احمقانه و خطرناک
فصل نهم: کوریولانوس: توصیفی حیرت‌آور از رابطه‌ی مخرب مادر و فرزند
فصل دهم: لیرشاه: دختر جایگزینی برای مادر
فصل یازدهم: ریچارد دوم: کناره‌گیری به‌عنوان واکنش یک پدر به عقده‌ی ادیپ
بخش چهارم: تعارض درون‌روانی
فصل دوازدهم: قیاس برای قیاس: ازهم‌پاشیدگی سوپرایگویی (فراخود) سرسخت
بخش پنجم: نبردی علیه پارانویا
فصل سیزدهم: اتللو: شرارت بی‌غرض یا همگون‌خواهی پنهان؟
فصل چهاردهم: داستان زمستان: همگون‌خواهی پنهان و پارانویا
بخش ششم: سازش همگون‌خواهانه
فصل پانزدهم: تاجر ونیزی: تصویری از همگون‌خواهانه مازوخیستی
فصل شانزدهم: شب دوازدهم: والایش دو _ گون‌خواهی در همگون‌خواهی