معرفی و دانلود کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی

معرفی کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی

هیچ‌گاه قرار نبود گادفری چشایر حاصل مصاحبت چندین‌ساله‌ی خود با کارگردان شناخته‌شده‌ی ایرانی را در قالب کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی چاپ کند؛ اما پس از مرگ کیارستمی، دو شرکت فرانسوی و آمریکایی تصمیم گرفتند نسخه‌های ترمیم‌شده‌ی فیلم‌های این هنرمند را اکران کنند. اینجا بود که چشایر پیش خود فکر کرد: برای درک بهتر فیلم‌هایی چون «خانه‌ی دوست کجاست؟»، «طعم گیلاس»، «کلوزآپ» و...، چه منبعی بهتر از حرف‌های خود عباس کیارستمی؟

درباره‌ی کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی

«من اولین بار زمانی او را دیدم که برای نمایش فیلم زیر درختان زیتون به جشنواره‌ی فیلم نیویورک آمده بود و از همان اولین ملاقات احساس کردم که ارتباطی صمیمانه بینمان برقرار شد. او بسیار اصیل، مهربان و سخاوتمند بود و صحبت کردن با او حسی لذت‌بخش به من می‌داد... او بیش از هر فیلم‌ساز دیگری که می‌شناسم به کار مشغول بود؛ یعنی وقتی فیلمی نمی‌ساخت، به شعر گفتن، عکاسی و دیگر کارهای هنری روی می‌آورد. او فردی بسیار خلاق بود و می‌‌توانست درونیاتش را به هنر تبدیل کند.»

این‌ سخنان گادفردی چشایر (Ahmad Kiarostami)، نویسنده‌ی کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی (Conversations with Kiarostami)، درباره‌ی یکی از برجسته‌ترین کارگردانان سینمای ایران است که فیلم‌هایش به آثاری بین‌المللی بدل شده‌اند. از دیدگاه پسر این کارگردان، احمد کیارستمی، چشایر یکی از آن کسانی بود که سینمای ایران را به مردم آمریکا شناساند. او در دیباچه‌ی کتاب درباره‌ی رابطه‌ی میان چشایر و کیارستمی می‌نویسد و دلیل جذابیت کتاب را بیشتر روشن می‌کند.

گادفری چشایر کارگردان، نویسنده و منتقد آمریکایی است که زمانی ریاست حلقه‌ی منتقدان نیویورک را بر عهده داشت. چشایر یکی از کارشناسان برجسته‌ی سینمای ایران محسوب می‌شود. او در این سال‌ها در دو مستند مرتبط با کیارستمی حضور پیدا کرده و مقالات زیادی درباره‌ی سینمای ایران به نگارش در‌آورده است. وی برای اولین بار در سال 1992 جذب فیلم «کلوزآپ» عباس کیارستمی شد و همواره‌ از آن به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های عمرش یاد می‌کند. او بعد از ملاقات با کیارستمی در جشنواره‌ی فیلم نیویورک، به ایران آمد و راجع به تک‌تک فیلم‌های این کارگردان ایرانی با او گفت‌وگو کرد. حاصل این سفر به ایران، کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی است.

گادفری چشایر در این گفت‌وگوها درباره‌ی آثار ساخته‌شده بین سال 1349 تا سال 1379 و فیلم باد ما را خواهد برد از کیارستمی سؤالاتی می‌کند. چشایر بعد از اینکه کیارستمی نخل طلای کن را از آن خود کرد، راهی ایران شد و با عباس کیارستمی مصاحبه‌ کرد. بیشتر محتوای کتاب گفت‌ و گوهایی با عباس کیارستمی، متعلق به این دوره هستند. کیارستمی در میانه‌ی کار پیشنهاد می‌دهد که همراه چشایر به شمال ایران و کوکر بروند و درباره‌ی سه‌گانه‌ی کوکر، فیلم «طعم گیلاس» و فیلم «کلوزآپ» صحبت کنند. آن‌ها به جایی می‌روند که فیلم «خانه‌ی دوست کجاست» در آن ساخته شده بود؛ روستایی که زلزله، فقط بقایایی ویران را از آن به جا گذاشته بود.

از دیدگاه چشایر آثار کیارستمی را می‌توان به سه دوره تقسیم کرد: دوره‌ی اول، دوره‌ی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که عباس کیارستمی بیشتر به ساخت فیلم‌های کوتاه اشتغال داشت. فیلم‌هایی که مخاطبان کمتری آن‌ها را دیده‌اند. مرحله‌ی دوم با عنوان «شاهکارها» با مستند «مشق شب» شروع می‌شود و با فیلم «باد ما را خواهد برد» پایان می‌یابد. فیلم‌هایی چون «شیرین»، «کپی برابر اصل» و «24 فریم» را می‌شود حاصل مرحله‌ی سوم او دانست که گادفری چشایر به آن‌ دوره‌ی تجربی می‌گوید. در کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی، درباره‌ی دوره‌ی اول و دوم بحث می‌شود.

صالح نجفی در یادداشت آغازین کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی، از حکایت غریب ترجمه‌ی این کتاب می‌گوید. کیارستمی در زمان صحبت کردن با گادفری چشایر، پاسخ سؤالات او را به زبان فارسی می‌داده و در واقع ایرانی دیگری نقش مترجم میان این دو را بازی می‌کرده است. سال‌ها بعد حرف‌های کیارستمی دوباره از فارسی به انگلیسی ترجمه و تحویل چشایر داده می‌شوند. و نجفی این بار سخنان کارگردان سینمای ایران را از زبان انگلیسی به فارسی برگردانده. گفتنی است که نشر لگا این کتاب را منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی

• از بسیاری جهات بهترین کتابی است که درباره‌ی کیارستمی منتشر شده است. (Cineaste)
• اگر می‌خواهید نظرات خود کیارستمی را درباره‌ی اوایل زندگی حرفه‌ای‌اش بدانید، من کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی را پیشنهاد می‌کنم. (ریچارد برودی، نیویورکر)

کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی برای چه کسانی مناسب است؟

اگر از تماشای فیلم‌های کیارستمی لذت می‌برید، قطعاً مطالعه‌ی کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی برای شما جذاب خواهد بود.

در بخشی از کتاب گفت و گوهایی با عباس کیارستمی می‌خوانیم

بگذارید آن ماجرای شخصی را به اختصار برایتان تعریف کنم: قصه به پسرم بهمن مربوط می‌شود وقتی‌که دانش‌آموز سال دوم ابتدایی بود. خانمی که دوست خانوادگی‌مان بود به دیدن‌مان آمده بود. از وقتی بهمن کوچولو بود این خانم همیشه باهاش مهربان بود. هروقت می‌آمد و گرم صحبت می‌شدیم بهمن می‌رفت روی پاهایش می‌نشست. ولی این‌بار که به دیدن‌مان آمد تازه کارش را از دست داده بود. اصلاً اعصاب نداشت. بهمن ایستاده بود و تماشایمان می‌کرد. خیلی کوچک بود، دوروبر شش سال. همین‌طور نگاه‌مان می‌کرد و به زبان بی‌زبانی می‌پرسید چرا روی پاهای دوست‌مان ننشسته. دوست‌مان میان حرف‌هایش از من سیگار خواست و من گفتم در خانه سیگار نداریم. اما بهمن یکدفعه میان حرفم پرید که چرا، سیگار داریم. می‌دانستم بهمن دروغ می‌گوید، چون سیگاری در خانه نبود.

ولی بهمن گفت چند‌تایی در یخچال داریم و رفت که نگاه کند. برگشت و گفت سیگاری نداریم و بعد رفت تا بقیۀ جاهای خانه را بگردد، یعنی ادای گشتن را دربیاورد. می‌دانستم که قصدش فقط این است که توجه دوست‌مان را به خودش جلب کند، و این قضیه بهانه‌ای برای ارتباط با او به دستش داده بود. پس وقتی معلوم شد سیگاری در خانه نیست گفت: «اگر بخواهید، می‌روم برایتان می‌خرم.» آن‌وقت پسر دیگرم احمد گفت: «من می‌روم.» احمد بزرگ‌تر بود ولی من که می‌دانستم بهمن واقعاً دلش می‌خواهد این کار را بکند به بهمن گفتم برود سیگار بخرد. بهمن رفت. به احمد گفتم بدو ببین لباس گرم تنِ بهمن باشد، آخر زمستان بود، ولی بهمن دیگر رفته بود. زمان زیادی گذشت و بهمن برنگشت. دیگر نگران شدیم و از خانه بیرون زدیم تا دنبالش بگردیم. آن‌وقت بود که متوجه شدیم جمعه‌شب است. همه‌جا تاریک و تعطیل بود. یک ساعت و نیمی گشتیم و اثری از بهمن نیافتیم. ناگهان دیدیم در تاریکی ظاهر شد، با یک پاکت سیگار در دستش. ازش پرسیدیم چطور توانستی سیگار بخری، چون همه‌جا تعطیل بود. گفت رفتم اختیاریه و خریدم.

فهرست مطالب کتاب

«یادداشت مترجم»
«دیباچۀ احمد کیارستمی»
مقدمه
گفت‌وگوهایی با کیارستمی
نان و کوچه
زنگ تفریح
تجربه
مسافر
منم میتونم
دو راه‌حل برای یک مسأله
لباسی برای عروسی
رنگ‌ها
بزرگداشت معلم‌ها
گزارش
راه‌حل یک
کاخ جهان‌نما
قضیۀ شکل اول، شکل دوم
دندان‌درد
به ترتیب یا بدون ترتیب؟
همسرایان
همشهری
اولی‌ها
خانۀ دوست کجاست؟
کلوزآپ یا نمای نزدیک
زندگی و دیگر هیچ
زیر درختان زیتون
طعم گیلاس
باد ما را خواهد برد
پیوست
ایرانیی که چشم جهان را خیره کرد
گفت‌وگوی صالح نجفی با کیارستمی
چرخش دیجیتالیِ عباس کیارستمی
پی‌نوشت
در رثای عباس کیارستمی (1940-2016)