معرفی و دانلود کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله

معرفی کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله

کریس دارک در کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله داستان یکی از مشهورترین و مهم‌ترین فیلم‌های کوتاه جهان، به نامِ اسکله را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. فیلم نامبرده الهام‌بخش بسیاری از آثار بزرگ سینمایی، از جمله فیلم 12 میمون، مجموعه‌ی بازگشت به آینده، فیلم‌های نابودگر، آغازگر و لوپر بوده و این امر از جمله دلایلی‌ست است که به مطالعه‌ی کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله ضرورت می‌بخشد. کتاب حاضر مجلد سی‌ام از مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهانِ‌ انتشارات خوب است.

درباره‌ی کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله

اثر حاضر که با نام کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله (La Jetée) منتشر شده، کتابی سینمایی به قلم کریس دارک (Chris Marker) است. او در این کتاب به نقد، تفسیر و بررسی فیلم کوتاه اسکله به کارگردانی کریس مارکر (Chris Marker)، عکاس، نویسنده و کارگردان فرانسوی می‌پردازد و تصویری جامع از این فیلم را پیش چشمان مخاطبان علاقه‌مند به سینما و به طور ویژه، سینمای فرانسه قرار می‌دهد.

اسکله، کمتر از سی دقیقه دارد و سیاه و سفید است؛ از تصاویری ثابت تشکیل شده و هم‌زمان مجموعه‌ی متونی روی تصویر نمایش داده می‌شوند. این فیلم روایتگر داستان زندگی سربازی به نام داوس هانیک است که در اردوگاه زیرزمینیِ زندانیان سیاسی، در فرانسه‌ی پساآخرالزمانی گرفتار آمده و از او همچون موشی آزمایشگاهی برای آزمایش‌های سفر در زمان استفاده می‌کنند. آنچه از دوران کودکی بر ذهن سرباز نقش بسته، یکی تصویری از چهره‌ی یک زن به نام هلن شتلن است و دیگری تصویری ذهنی از مرگ مردی است که سرباز در اسکله‌ی فرودگاه ارلی پاریس شاهد آن بوده. زندان‌بان‌ها داوس هانیک را به گذشته باز می‌گردانند -جایی که هلن شتلن را بار دیگر ملاقات می‌کند- و به آینده می‌فرستند تا از سرنوشت بازماندگان کنونی بشریت حفاظت کند.

فیلم اسکله نخستین بار در سال 1962 ساخته شده و به نمایش درآمده است، اما توگویی از تاخت و تاز زمان جانِ سالم به در برده و و هنوز که هنوز است از او در مقام یک شاهکار سینمایی بی‌همتا یاد می‌کنند. بد نیست بدانید که اسکله تنها فیلم داستانیِ کارگردان خویش است و آن را می‌توان نخستین فیلم فرانسوی‌ای دانست که در ژانر علمی‌ ‌- تخیلی ساخته شده است.

فیلم اسکله جوایز متعددی را دریافت کرده؛ از جایزه‌های معتبر گرفته تا جایزه‌های کمتر شناخته‌شده. در این میان، می‌توان به جایزه‌ی ژان ویگو اشاره کرد که در سال 1963 به مارکر اهدا شد. این جایزه تقدیر نهاد سینمایی فرانسه از فیلم‌سازان و کارگردانان جوان و مستقل بود. جایزه‌ی دیگر، گیف‌ویف نام داشت که از دل چپ فرهنگی بیرون می‌آمد و مهم‌ترین جایزه‌ای بود که انجمن کارتون‌استریپ اهدا می‌کرد.

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، این فیلم مشتمل بر تصاویری ثابت است. از این روست که مدت‌هاست منتقدان سینما تلاش کرده‌اند تصاویر اسکله را دسته‌بندی و وضعیت دوگانه‌ی میان عکاسی و فیلم (سکون و حرکت) را توصیف کنند. آن‌ها اسکله را ذیل «فوتوگرام»، «سینماتوگرام»، و «پیکتوگرام» دسته‌بندی می‌کنند. کریس دارک، نویسنده‌ی کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله به شکل کامل و مفصل به این موضوع می‌پردازد و تصاویر این فیلم را بررسی و دسته‌بندی می‌کند.

ژان نگرونی راوی فیلم اسکله بوده و بازیگرانی همچون هلین چتلین، داووس هانیچ، ژاک لدو و لیگیا بوروفچیک در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند. ترور دانکن ساخت موسیقی این فیلم را برعهده داشته و شرکت آرگوس فیلمز توزیع‌کننده‌ی آن بوده است. فیلم کوتاه اسکله با نویسندگی کریس مارک و تهیه‌کنندگی آناتولی دامن ساخته و اکران شده است. این فیلم نخستین بار به تاریخ شانزدهم فوریه‌ی 1962 در فرانسه به نمایش درآمده است و در سایت IMDb نمره‌ی 8. 2/10 را به دست آورده است.

کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله را شایان کریمی به زبان فارسی ترجمه کرده و انتشارات خوب آن را در دسترس علاقه‌مندان به سینما قرار داده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان

مجموعه‌ای که پیش روی شماست، با نام «یک فیلم، یک جهان» تک‌نگاری‌هایی را درباره‌ی اثرگذارترین فیلم‌های تاریخ سینما در بر می‌گیرد. آنچه در انتخاب کتاب‌های این مجموعه مدّ نظر قرار داده شده، اهمیت فیلم‌ها است. به عبارت دیگر، از میان چنین مجموعه‌ی انگلیسی و فرانسوی، کتاب‌هایی انتخاب شده‌اند که تا جای ممکن با تاریخ کتاب‌های سینمایی منتشرشده در ایران ارتباطی داشته باشند و جای خالی آن‌ها در میان آثاری از این دست، احساس شود. بابک کریمی، دبیر مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان در توضیح مجموعه‌ی نامبرده چنین می‌گوید: «هر کتابی در مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان درصدد است فیلم مورد مطالعه‌اش را به وسعت یک جهان ببیند.» آنچه در ادامه مطالعه می‌کنید، نام برخی از مجلدهای منتشرشده ذیل مجموعه‌ی حاضر است:

• یک فیلم، یک جهان: اسکله
• یک فیلم، یک جهان: بانی و کلاید
• یک فیلم، یک جهان: بودو از غرق شدن نجات یافت
• یک فیلم، یک جهان: آینه
• یک فیلم، یک جهان: سوسپیریا
• یک فیلم، یک جهان: حالا نگاه نکن
• یک فیلم، یک جهان: در حال و هوای عشق
• یک فیلم، یک جهان: درخت زندگی
• یک فیلم، یک جهان: آن‌ها زندگی می‌کنند
• یک فیلم، یک جهان: شب مردگان زنده
• یک فیلم، یک جهان: هیروشیما عشق من
• یک فیلم، یک جهان: خون آشام
• و ...

کتاب‌های مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان به همت انتشارات خوب منتشر شده‌اند و شما می‌توانید نسخه‌ی الکترونیکی همه‌ی عناوینی را که بالاتر ذکر کردیم، از وب‌سایت یا اپلیکیشن کتابراه دریافت کنید.

اقتباس‌های فرهنگی از فیلم اسکله

• تری گیلیام، کارگردان، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر بریتانیایی، فیلم 12 میمون (12 Monkeys) را در سال 1995 با اقتباس از فیلم کوتاه اسکله ساخت.
• مارک رومَنِک، کارگردان فیلم‌های بلند و نماهنگ، آهنگِ «می‌گن بپرِ» (Jump They Say) دیوید بویی (David Bowie) را با الهام از فیلم اسکله و در سال 1993 کارگردانی کرد.
• مجموعه‌ی بازگشت به آینده (1990-1985)، فیلم‌های نابودگر (-1984)، آغازگر (2004) و لوپر (2012) فیلم‌هایی هستند که از روایت سفردرزمانی و مارپیچ اسکله بهره‌ برده‌اند.
• در سال 2014، سریالی آمریکایی با نام 12 میمون با الهام از اسکله ساخته شد. اگر ادعای مارکر مبنی بر این‌که اسکله بازسازی فیلم سرگیجه بوده را بپذیریم، می‌توان گفت سریال 12 میمون، بازسازیِ بازسازی است.

کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله برای علاقه‌مندان به هنر هفتم مناسب است. همچنین اگر به فیلم اسکله علاقه‌مند هستید، مطالعه‌ی این نقد خالی از لطف نخواهد بود.

در بخشی از کتاب یک فیلم، یک جهان: اسکله می‌خوانیم

در بی‌همتایی اسکله شکی نیست، اما یادمان باشد که فیلمی کوتاه است. بدین ترتیب، محصول و آبشخور فرهنگ پررونق فیلم کوتاه‌سازی فرانسه و نیز حلقه‌ی تأثیرگذار سینه‌کلوب آن، سایر شبکه‌های غیررسمی ژانر علمی‌تخیلی، مشتاقان کارتون‌استریپ و انیمیشن است. همه‌ی این‌ها بر اقبالش در جشنواره‌ها و بازخورد منتقدان هنگام اکرانش تأثیرگذار بودند.

جوایزی که فیلم کسب کرده، از جوایز معتبر گرفته تا کم‌تر شناخته‌شده، بر بی‌همتایی‌اش مُهر تأیید می‌زنند. جایزه‌ی ژان ویگو، که مارکر در سال 1963 کسب کرد، تقدیر نهاد سینمایی فرانسه از فیلم‌سازان جوان و خودبسنده بود. در عین حال، جایزه‌ی گیف‌ویف از دل چپ‌ فرهنگی بیرون می‌آمد؛ مهم‌ترین جایزه‌ای بود که انجمن کارتون‌استریپ، که فرانسیس لاکاسنِ منتقد در سال 1962 بنیان نهاد و رنه رئیس افتخاری هیئت داورانش بود، اهدا می‌کرد. این جایزه که نامش از مخلوقی خیالی، نیمه‌ماهی و نیمه‌گربه، در داستان آمریکایی مصوری در ابتدای قرن بیستم به نام کودکان کاتزنجامر برگرفته شده بودبرای تقدیر از «تخیل فرمال فیلم، جسارت تکنیکی و نوآوری‌اش در هنر کارتون‌استریپ» به اسکله اهدا شد.

مارکر از جایزه‌ی جشنواره‌ها یکی را رد می‌کرد و دیگری هم به نحو مرموزی گم‌وگور می‌شد. دلیل او برای رد جایزه‌ی داکت طلایی، اهدایی جشنواره‌ی فیلم منهایم در سال 1963، تغییرات غیرمنتظره و مبهم پخش بین‌المللی فیلم در اوایل دهه‌ی 1960 بود. تماشاگری آلمانی که در جشنواره حضور داشته به آرگوس فیلمز نامه نوشت و خبردارشان کرد که اسکله، در ترتیب اشتباه حلقه‌های فیلم، سه‌بار اکران شده. او شرح می‌دهد که حلقه‌های فیلم در ترتیب «1، 3، 2» نمایش داده شده‌اند، این بازآمیزی تأسف‌بار فقط بخشی از «سرگذشت عجیب‌وغریب» پخش فیلم در آلمان بود.

فهرست مطالب کتاب

سپاسگزاری
1. اسکله... تصویر پایدار
2. در آغاز
3. ویترین‌گردی در سال 1962
4. کریس مارکر از پله‌ها می‌رود
5. داستان این است...
6. زندگی و مرگ تصاویر
پی‌نوشت‌ها
کتاب‌شناسی گزیده