معرفی و دانلود کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه

معرفی کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه

وی. اف. پرکینز، منتقد برجسته‌ی بریتانیایی، در کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه، به نقد و بررسی یکی از مشهورترین ساخته‌های سینمایی اورسن ولز، نابغه‌ی سینمای کلاسیک آمریکا، پرداخته است.

درباره کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه

اورسن ولز (Orson Welles)، کارگردانِ مؤلف آمریکایی، یکی از نوابغ مسلم سینمای کلاسیک هالیوود بود؛ فیلمسازی برجسته و نوگرا که با ساخته‌های درخشان خویش، از جمله دو فیلم سینمایی «محاکمه» و «همشهری کین»، دست به ابداعات تکنیکی و فرمی جسورانه‌ای در مدیوم سینما زد و این‌چنین، تاریخ هنر هفتم را به پیش و پس از خود، تقسیم نمود.

فیلم سینمایی امبرسون‌های باشکوه یکی از آثار بحث‌برانگیزِ کارنامه‌ی اورسن ولز به شمار می‌رود. داستانِ خلق و اکران این فیلم، حدیثِ غریب و مفصلی دارد که به طور کامل در کتاب پیش رو شرح داده شده است. در این باره، تنها ذکر این نکته کافی به نظر می‌رسد که نسخه‌ی نهایی و اکران‌شده‌ی فیلم امبرسون‌های باشکوه، تفاوت‌های عمده‌ای با نسخه‌ی اولیه‌ای داشت که ولز در مقام کارگردان اثر خلق نموده بود. چنان‌که گفتیم، علت این امر به طور مفصل در کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه (The Magnificent Ambersons)، اثر وی. اف. پرکینز (V. F. Perkins)، مورد واکاوی قرار گرفته است.

فیلم سینمایی امبرسون‌های باشکوه در سال 1942 به اکران عمومی رسید. جوزف کاتن، دولارس کاستلو و آن بکستر، از جمله بازیگران مطرحی‌ بودند که در این فیلم بلند به ایفای نقش پرداختند. در این درام رمانتیک با اعضای خانواده‌ی اصیل و مرفهِ «امبرسون‌ها» آشنا شده و ماجرای عاشقانه‌ی جذاب و پرفرازونشیبِ یکی از افراد جوانِ این خانواده را پی می‌گیریم.

امبرسون‌های باشکوه، هنوز که هنوز است اثری دوست‌داشتنی، سرگرم‌کننده و تماشایی به نظر می‌رسد. در این فیلم سادگی و طراوتی وجود دارد که سبب تمایزِ آن با دیگر ساخته‌های عمدتاً پیچیده و دشوارِ اورسن ولز می‌شود. با این حال، این سادگیِ ظاهری اندکی گمراه‌کننده است. زیرا، چنان‌که وی. اف. پرکینز در کتاب حاضر توضیح داده، از قضا بسیاری از جسورانه‌ترین نوآوری‌های اورسن ولز، خصوصاً در سبک و فرم، برای نخستین بار در همین فیلم به ظاهر ساده مجال بروز و ظهور یافتند.

نقد وی. اف. پرکینز در کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه، توأمان معطوف به جنبه‌های تکنیکی، روایی، و محتواییِ اثر اورسن ولز بوده است. پرکینز همچنین کوشیده تا ضمن بررسی کامل و همه‌جانبه‌ی فیلمِ امبرسون‌های باشکوه، پرتوی نیز بر رابطه‌ی این اثر با سایر ساخته‌های ولز بیفکند، و به طور کلی، جایگاه امبرسون‌های باشکوه را در فرایند اوج‌گیریِ خلاقیت هنریِ سازنده‌اش، روشن سازد.

کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه به قلم قاسم مؤمنی به زبان فارسی ترجمه شده و از سوی انتشارات «خوب» روانه‌ی بازار کتاب گشته است. گفتنی‌ست که نسخه‌ی زبان اصلی این اثر، ذیل مجموعه‌ی BFI Modern Classics به انتشار رسیده است.

درباره مجموعه یک فیلم، یک جهان

نه فقط هر اثر سینمایی، بلکه اصولاً هر اثر راستین هنری، برای خود جهانی قائم‌به‌ذات است که در آن منطقی خاص و یکّه حکمفرمایی می‌کند. اصلی‌ترین کار مخاطب اثر هنری، فهمِ دقیقِ این منطق منحصربه‌فرد است.

عناوینی که ذیل مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان از نشر خوب به انتشار می‌رسند، هر یک نوشتاری کوتاه، اما ارزنده و تأمل‌برانگیز در باب یک فیلم سینمایی خاص‌اند. تمام فیلم‌هایی که در عناوین متعلق به مجموعه‌ی یک فیلم، یک جهان، مورد بحث قرار گرفته‌اند، در نوع خود جزو آثار کلاسیک تاریخ سینما به شمار می‌روند. در انتخاب این تک‌نگاری‌های انتقادی برای ترجمه به زبان فارسی، شناخته‌شده بودن آثارِ مورد نقد و بررسی نزد مخاطبین ایرانی، نخستین نکته‌ی مدنظرِ ناشر بوده است.

نکوداشت‌های کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه

• اثری فوق‌العاده پرشور. (Sight and Sound)
• وی. اف. پرکینز در این کتاب خواندنی بینش عمیق خود را در باب فیلم امبرسون‌های باشکوه با ما در میان گذاشته است. (Amazon)

کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به سینمای کلاسیک هالیوود و مخاطبین آثار نظری حوزه‌ی سینما، بی‌گمان مطالب موجود در کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه را آموزنده و قابل تأمل خواهند یافت.

با وی. اف. پرکینز بیشتر آشنا شویم

وی. اف. پرکینزِ بریتانیایی یکی از برجسته‌ترین منتقدان و نظریه‌پردازان سینما در جهان انگلیسی‌زبان بود. او به سال 1936، در دوونِ انگلستان دیده به جهان گشود و در سال 2016 از دنیا رفت. پرکینز در تمام طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود به عنوان منتقد، همزمان در کسوت استاد دانشگاه نیز فعالیت داشت. عمده‌ی شهرت این تئوریسین برجسته‌ی سینما، مرهون آرای بدیعش در باب نقش کارگردان در فرایند خلق فیلم است.

«یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه» و «فیلم به عنوان فیلم: درک و داوری فیلم‌ها»، عناوینِ دو اثر ترجمه‌شده از وی. اف. پرکینز به زبان فارسی‌اند.

در بخشی از کتاب یک فیلم، یک جهان: امبرسون‌های باشکوه می‌خوانیم

با ورود ایزابل امبرسون و صحنۀ اختلافش با یوجین مورگان، اولین بخش روایت کامل می‌شود. این بخش از نظر بصری با حرکتی تدریجی از تئاتر به سینما کامل شد. دوربین ثابت جای خود را به دوربین متحرک داد و بلافاصه شاهد اولین کات بودیم. کات به کلوزآپ چهرۀ ناراحت دولورس کاستلو از پشت پنجره‌ای با پرده‌های توری. از موهای آشفته‌اش معلوم می‌شود سروصدای مردان جوان و ترانه‌ای که هرگز نمی‌خوانند او را از رختخواب بیرون کشیده است. او را از پایین و بیرون خانه می‌بینیم. دیدن دختر در کلوزآپ و از نقطهٔ دید یوجین‌گرچه نامنطبق با منظر واقعی یوجین کمک می‌کند تماشاگر دلیل دلواپسی مرد جوان نسبت به واکنش دختر و روگردانی او را دریابد. همین که دیگر نمای معکوس به چهرۀ یوجین نداریم، نشان می‌دهد این اتفاق به‌معنای قهر و نومیدی دختر و جدایی میان آن دو است.

همۀ آن‌چه گفتیم در نسخه‌ای از فیلم است که امروز در اختیار داریم، هرچند طراحی آن در بازتدوین خراب شده است. اولین معرفی شهر (صحنۀ ورود تراموا) از صحنۀ فصل‌های پی‌درپی و «مردم آن روزگار برای همه‌چیز فرصت داشتند» جدا شده است. RKO سیلان نماهای ولز را کوتاه کرد تا زودتر به صحنۀ تلاش یوجین برای آشتی با ایزابل برسد. احتمالاً ‌هدف این بوده که مطابق با عرف آن روز سینما، اول معرفی فضا و زمان تمام شود و بعد وارد کنش روایت شویم. ولز روش متفاوتی در پیش گرفته بود تا مرز میان شخصیت‌ها و طرح داستان و زمینۀ وقایع را از میان بردارد و شخصیت‌ها همزمان با معرفی زمان و مکان وارد صحنۀ روایت شوند. تغییرات استودیو هم روند بن‌مایۀ موسیقی هرمان و واریاسیون‌های آن را مختل می‌کند و‌از آن بدترهم سیر گفته‌های راوی را.

فهرست مطالب کتاب

تولید و تخریب
شکوه - صبح ژاله‌خیز
گذار
فروپاشی
خسران
پی‌نوشت‌ها
کتاب‌شناسی