معرفی و دانلود کتاب تاثیر علم بر اجتماع

معرفی کتاب تاثیر علم بر اجتماع

کتاب تاثیر علم بر اجتماع تألیف برتراند راسل اثری تحلیلی و فلسفه‌بنیان در عرصه‌ی جامعه‌شناسی به شمار می‌آید. این کتاب سیر تاریخی علم را دنبال و تأثیر آن را بر نظام‌های سیاسی، دموکراسی، جنگ و ارزش‌های جامعه بررسی می‌کند. درنهایت راسل راهکارهایی برای ایجاد یک جامعه‌ی پایدار علمی ارائه می‌دهد.

درباره‌ی کتاب تاثیر علم بر اجتماع

در زمانه‌ی کنونی، تأثیرات انقلابی علم و تکنولوژی بر کسی پوشیده نیست، تأثیراتی که اغلب اوقات ارزنده و مثبت بوده‌اند و برخی مواقع روی تاریک علم را به بشریت نشان داده‌اند. برتراند راسل (Bertrand Russell)، اندیشمند و فیلسوف برجسته‌ی اهل بریتانیا در دهه‌ی شصت میلادی نگاه تازه‌ی خود را نسبت به علم عیان ساخت و بر این یافته تأکید ورزید که نوآوری‌های علمی به هیچ وجه عاری از جنبه‌های منفی نیستند. او با این حال انکار نمی‌کند که علم در محوریت زندگی انسان معاصر قرار دارد. از این رو در کتاب تاثیر علم بر اجتماع (The Impact of Science on Society) به بررسی اثرات علم بر زندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی انسان‌ می‌پردازد و با گوشزد کردن این مهم که حقایق علمی باید عاری از هرگونه تعصب باشند، برای تقویت امید و شجاعت در روح بشر تلاش می‌کند.

رابطه‌ی علم و بشریت از نگاه برتراند راسل

برتراند راسل در این کتاب فلسفی با نگاه ژرف خود پا به میدان مسئله‌ای چالش‌برانگیز می‌گذارد و استدلال می‌کند که علم و نوآوری‌های آن، این پتانسیل را دارد که به‌زیستی و رفاه بی‌بدیلی را به بشریت عرضه کند. قابل انکار نیست که این اثرات تا قبل از ظهور پرقدرت علم، میسر نبوده است. هرچند برای تحقق این ظرفیت شروطی لازم است، ازجمله اینکه شکوفایی‌های علمی و منافع آن به شکل عادلانه در دنیا توزیع شود و جنگ‌ها و مخاصمات برچیده شوند. اگرچه راسل بر این حقیقت واقف است که شروط او بسیار متعالی و بزرگ‌اند، با این حال دست از خوش‌بینی نمی‌کشد. او بشر را در میان مسابقه‌ای می‌بیند که رقابتی تنگاتنگ میان مهارت‌های انسانی و ابزارها و حماقت‌های انسانی برقرار است. با تمام این‌ها، راسل در کتاب تاثیر علم بر اجتماع باور دارد که جامعه‌ی انسانی در نهایت عقلانیت را انتخاب خواهد کرد.

علم به مثابه‌ی فلسفه و تکنیک

راسل در کتاب طی هفت فصل از تأثیر علم بر جامعه سخن می‌گوید و این مسئله‌ی مهم را از زوایای مختلفی می‌کاود. او در فصل اول کتاب که تحت عنوان «علم و سنن باستانی» ارائه شده، علم را به‌عنوان یک مفهوم و مسئله‌ی فلسفی مورد بررسی قرار می‌دهد و از تأثیرات فکری علم و رد عقاید سنتی سخن به میان می‌آورد. فصل دوم کتاب تاثیر علم بر اجتماع درباره‌ی نتایج عمومی و کلی علم به مثابه‌ی تکنیک بحث می‌کند. زیرا نمی‌توان انکار کرد که تکنیک‌های جدیدی که از دستاوردهای علم محسوب می‌شوند، می‌توانند باعث بروز تحولاتی ژرف در سازمان‌های اجتماعی شوند و به تدریج تغییرات سیاسی مؤثری را رقم بزنند.

برتراند راسل در فصل سوم به تشریح و تبیین حکومت‌های مختلف به ویژه حکومت اقلیت بانفوذ می‌پردازد و بر این نکته تأکید می‌کند که اگر چنین حکومتی از تکنیک علمی نیز بهره‌مند باشد، عدالت و آزادی‌های انسانی تنها در طبقه‌ی ممتاز نمود پیدا می‌کند و اکثریت از آن محروم می‌مانند. او راه جلوگیری از بروز این مفاسد را در برقراری دموکراسی می‌بیند و ازاین‌رو در فصل «دموکراسی و تکنیک علمی» به این مبحث می‌پردازد. نویسنده‌ی کتاب در فصل پنجم، تأثیر علم بر جنگ‌افروزی را بررسی می‌کند و در بخش بعدی رابطه‌ی علم با ارزش‌ها را می‌کاود.

در نهایت و در آخرین فصل کتاب جامعه‌شناسانه‌ی تاثیر علم بر اجتماع راسل می‌کوشد پاسخی برای این پرسش بیاید که «آیا یک جامعه‌ی علمی می‌تواند پایدار بماند؟». او فراموش نمی‌کند که برای پاسخ به این سؤال اساسی در ابتدا تعریفی از جامعه‌ی علمی ارائه دهد. پس از آن دلایل مادی، زیستی و روانشناسی‌ای را که باعث ناپایداری جامعه‌ی علمی می‌شود، برمی‌شمرد و راهکارهایی نیز ارائه می‌دهد. راهکارهایی که از نگاه برتراند راسل می‌توانند نویدبخش آینده‌ای عاری از جنگ و فقر باشد.

گفتنی‌ست که کتاب فلسفی تاثیر علم بر اجتماع، این اثر ارزنده و قابل تأمل را محمود حیدریان به فارسی برگردانده و انتشارات جامی آن را روانه‌ی بازار کتاب کرده است.

نکوداشت‌های کتاب تاثیر علم بر اجتماع

• اثری خواندنی و لذت‌بخش. (دیلی تلگراف)
• یک اثر پژوهشی مکتوب بی‌نهایت زیبا که اوج توانمندی راسل را به منصه‌ی ظهور می‌گذارد. (لیورپول دیلی پست)

کتاب تاثیر علم بر اجتماع برای شما مناسب است اگر

• به حوزه‌ی جامعه‌شناسی و فلسفه علاقه دارید.
• می‌خواهید بدانید وجود یا عدم وجود علم چه سرنوشتی را برای یک جامعه رقم می‌زند.
• قصد دارید با اندیشه‌های برتراند راسل بیشتر آشنا شوید.

در بخشی از کتاب تاثیر علم بر اجتماع می‌خوانیم

علم در نظر ما نسبت به موقعیت انسان در کائنات در آن واحد دو اثر متضاد داشته است. بدین معنى که از نقطه نظر تفکر، مقام او را پایین آورده و از نقطه نظر عمل و کار مقام وى را بالا برده است. تأثیر دومى تدریجاً بیش از اولى مى‌شود، ولى هر دو شکل این تأثیر، مهم بوده است. ابتدا بحث اثر فکرى را شروع مى‌کنیم:

براى اینکه تأثیر فکرى با اثر عمیقش بر شما معلوم شود، لازم است. «کمدى انسانى» دانته و قلمرو سحابى‌ها تألیف هابل را در یک وهله مطالعه کنید، این هر دو اثر را باید با تجسم فعال و با حالت پذیرش دو جهانى که آن‌ها مى‌پرورند مطالعه کرد. در کمدى انسانى دانته زمین مرکز کائنات است. ده کره دیگر هم که داراى مرکز حرکت واحدى یعنى زمین هستند دور آن مى‌گردند، محل تصفیه عبارت از کوهى به نام کوه برزخ مقابل اورشلیم است. اشخاص خوب پس از تصفیه روح بر حسب لیاقت خود از برکات دائمى در یکى از کرات برخوردار مى‌شوند. کائناتى که دانته مجسم کرده است کوچک و جمع و جور است. دانته در ظرف بیست و چهار ساعت تمام کرات را بازدید مى‌کند، هر چیز از نظر ارتباط با انسان در نظر گرفته شده است؛ یعنى هر چیز براى آن است که مکافات اعمال بد و پاداش اعمال خوب را بدهد. در جهان دانته هیچ نوع راز و هاویه‌اى وجود ندارد، تمام آن مثل یک عروسک‌فروشى است، اگرچه در این جهان انسان‌ها عروسک‌هایى هستند، ولى این عروسک‌ها مهم و بزرگ مى‌باشند، زیرا صاحب مغازه به آن‌ها علاقه دارد.

دنیاى جدید کاملا با دنیاى دانته فرق دارد. از وقتى که سیستم کوپرنیک پیروزى یافت، ما فهمیدیم که زمین مرکز کائنات نیست. پس از مدتى خورشید جانشین آن شد، بعداً معلوم شد که خورشید هم به هیچ‌وجه پادشاه ستارگان نیست، حتى در حقیقت جزو ستارگان متوسط نیز نیست، وسعت بیکرانى از فضاى خالى در کائنات وجود دارد.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل اول: علم و سُنَن باستانى
1- محاکمه جادوگران
2- نظریه مکانیستیک
3- مشاهده
4- استقلال جهان مادى
5- رد عقیده علت غایى
6- مقام انسان در کائنات
7- جرم ستارگان
8- نظریه طبیعون
فصل دوم: نتایج عمومى و کلّى تکنیک علمى
1- عصر بخار و انقلاب صنعتى
2- الکتریسیته و تلگراف
3- مسأله جمعیت
4- روانشناسى توده
5- آثار تکنیک علمى در سازمان‌هاى اجتماعى
6- ازدیاد قدرت مأمورین
7- فایده تکنیک علمى
فصل سوم: تأثیر تکنیک علمى در حکومت متنفذین و اشراف
1- تفتیش عقاید
2- دیکتاتورى نظامى
3- حکومت اشرافى علمى
4- تئورى حکومت مطلقه و دیکتاتورى علمى
فصل چهارم: دموکراسى و تکنیک علمى
1- فلسفه سیاسى درباره فرد
2- سیستم فدرال
3- هنر و ادبیات
4- دولت‌هاى خیالى
5- مشخصات یک اجتماع خوب
فصل پنجم: علم و جنگ
1- اختراعات ارشمیدس
2- نقش سلاح‌هاى علمى
3- بمب اتمى
4- اطاعت از قانون
فصل ششم: علم و ارزش‌ها
1- ابدیت
2- ارزش علم از نظر مارکس
3- ارزش علم از نظر جان دیوئى
4- علم و خوشبختى
5- تعصب
6- اما جلوگیرى از جنگ
فصل هفتم: آیا یک جامعه علمى مى‌تواند پایدار بماند؟
1- علل بى‌ثباتى
الف: علل مادى
ب: علل زیست‌شناسى
2- افزایش جمعیت
3- علل ناپایدارى از نظر روانشناسى
4- مکتب تجلیل روحى
5- شرط ثبات یک جامعه علمى آن است که
نتیجه