معرفی و دانلود کتاب سناریو الگوی خلع سلاح هسته‌ای لیبی در ایران و ارائه راهکارهای مقابله

معرفی کتاب سناریو الگوی خلع سلاح هسته‌ای لیبی در ایران و ارائه راهکارهای مقابله

حسین سوری در کتاب سناریو الگوی خلع سلاح هسته‌ای لیبی در ایران و ارائه راهکارهای مقابله، به بررسی رژیم‌های بین‌المللی خلع سلاح هسته‌ای، الگوی خلع سلاح هسته‌ای لیبی توسط غرب، استراتژی غرب در مواجهه با ایران بر اساس الگوی لیبی و راهکارهای ایران در مدیریت برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز می‌پردازد.

امروزه برخورداری کشورها از فناوری هسته‌ای یکی از قابلیت‌ها و توانمندی‌های آن‌ها در عرصه بین الملل به شمار می‌رود. طی 60 سال گذشته این تکنولوژی به ویژه با کاربرد نظامی یکی از مؤلفه‌های تولید قدرت بوده و تاکنون آمریکا و شوروی سابق و دیگر کشورهای صنعتی به آن دست یافتند. صاحبان این فناوری عمدتاً با گرایش تسلیحاتی آن از این ابزار سخت افزاری در جهت پیشبرد اهداف سیاسی خود در عرصه روابط بین الملل از آن بهره جسته و از این طریق هژمون خود را در سطح منطقه و جهان گسترانیدند.

در این راستا کشورهای مخالف سیاست‌های غرب چاره‌ای جزء تلاش در جهت تجهیز و تسلیح خود به سلاح‌های متعارف و غیر متعارف، با هدف بازدارندگی نداشته و عملاً تعدادی از کشورهای جهان با هدف تنازع بقاء وارد عرصه مسابقات تسلیحاتی در بلوک‌بندی‌های مختلف می‌گردند.

مقوله امنیت در خاورمیانه به لحاظ ارزش ژئوپلتیکی و حضور رژیم صهیونیستی در قلب این منطقه بعنوان بازوان اجرایی سیاست‌های سلطه طلبانه غرب و آمریکا، برای کشورهای خاورمیانه صبغه و ارزش حیاتی خاصی به خود گرفته، تا جایی که این کشورها رقم قابل توجهی از درآمد ملی خود را به این موضوع تخصیص داده تا از این طریق امنیت نسبی خود را تأمین نمایند. در منطقه خاورمیانه کشور لیبی با روی کار آمدن سرهنگ قذافی در سال 1969 به جرگه کشورهای مخالف هژمون غرب و آمریکا پیوست که اوج تقابل میان این دو کشور در دوران ریاست جمهوری ریگان بوده که می‌توان به برخوردهایی از جمله بمباران شهرهای طرابلس و بنغازی لیبی توسط هواپیماهای آمریکایی و نیز حادثه لاکربی، حادثه یوتا و کاباره دیسکوتک اشاره کرد. پس از این حوادث و فراز و فرودها بود که لیبی تصمیم گرفت از پوشش فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز به سلاح اتمی دست یابد تا از این طریق امنیت خود را تحقق بخشد.

از این به بعد آمریکا با بهره‌گیری از قوانین و مقررات بین المللی لیبی را در انزوا و محکوم به تحریم بین المللی نموده است. در نهایت بعد از گذشت حدود 2 دهه آمریکا توانست از طریق دیپلماسی زور لیبی را وادار به کنار گذاشتن سلاح کشتار جمعی (WMD) نماید و این کشور را از گردونه دشمن خود خارج نماید. در این راستا و به دنبال فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران، غرب و آمریکا قصد دارند از شبیه‌سازی الگوی رفتاری خود در خلع سلاح لیبی علیه کشورمان بهره گیرند.

هر چند قیاس دو کشور ایران و لیبی به لحاظ افتراقات ماهوی کاملاً قابل انطباق نمی‌باشد اما می‌توان با بررسی موشکافانه از نقاط ضعف و قوت این الگوی رفتاری آمریکا در جهت تولید فرصت و کاهش تهدید و ارتقاء ظرفیت‌های دیپلماسی در مدیریت بحران هسته‌ای کشورمان بهره جست.

در بخشی از کتاب سناریو الگوی خلع سلاح هسته‌ای لیبی در ایران و ارائه راهکارهای مقابله می‌خوانیم:

لیبی در اغلب سال‌های دهه 1980، با شدت تمام درصدد دستیابی به توانایی هسته‌ای بود. این کشور در جست‌وجوی مواد و فناوری لازم از جمله فناوری سانتریفیوژ گازی، تأسیسات تبدیل اورانیوم جداشدنی و دو اسپکترومتر (طیف‌سنج) برای بهبود روند توسعه سانتریفیوژها بود. این کشور حتی آزمایش‌هایی را برای تبدیل اورانیوم در مقیاس کوچک انجام داد. به طور مشخص در زمینه سلاح‌های شیمیایی پیشرفت‌هایی حاصل شد، از جمله تکمیل کارخانه ربطا در سال 1988 که طی دوسال صد تن گاز عصبی و مواد تاول‌زا تولید کرد. گزارش‌هایی بود مبنی بر اینکه لیبی در سال 1987 از سلاح‌های شیمیایی علیه چاد استفاده کرد.

در همین دوره لیبی درگیر انجام حملات تروریستی متعدد نظیر سرقت کشتی تفریحی آشیل لارو در 1985 که طی آن یک آمریکایی پیر نشسته بر ویلچر از کشتی به بیرون پرت شد و حملات انجام شده در فرودگاه‌های رُم و وین در دسامبر 1985 بود. در هفدهم آوریل 1984 و در جریان اعتراض تعداد اندکی از ناراضیان لیبیایی به قذافی، از محل مأموریت دیپلماتیک لیبی در لندن گلوله‌هایی شلیک شد که بر اثر آن ده تن زخمی و یک افسر پلیس بریتانیایی به نام فلچر که از جمله افسرانی بود که برای تحت نظر داشتن اعتراض فراخوانده شده بودند، کشته شد. رهگیری‌های اطلاعاتی، نقش لیبی در بمب‌گذاری دیسکوتِک لابل در برلین در ۵ آوریل 1986 که منجر به کشته شدن سه نفر از جمله دو سرباز آمریکایی و مجروح شدن بیش از دویست تن از جمله بیش از 70 سرباز آمریکایی گردید را فاش نمود.

فهرست مطالب کتاب

فصل اول: رژیم‌های بین المللی خلع سلاح هسته‌ای
مبحث اول: سلاح‌های کشتار جمعی
1-تعریف سلاح‌های اتمی
2- تعریف سلاح‌های بیولوژیک
3-تعریف سلاح‌های شیمیایی
4- سلاح‌های مخرب محیط زیست
مبحث دوم: خلع سلاح و نظریات مربوط به آن
1- مفهوم خلع سلاح
2- نظریه خلع سلاح
3- چهار تمایز بنیادین در خلع سلاح
مبحث سوم: کنترل تسلیحات
1- مفهوم کنترل تسلیحات
5- نظریه کنترل تسلیحات
3- کنترل تسلیحات در عصر هسته‌ای
مبحث چهارم: بازدارندگی
1- ماهیت بازدارندگی
2- مبانی نظری بازدارندگی
3- بازدارندگی و خلع سلاح
4- بازدارندگی و مسابقه تسلیحاتی
5- دکترین بازدارندگی و امنیت و صلح پایدار
مبحث پنجم: روند تکاملی رژیم جهانی عدم تکثیر سلاح‌های هسته‌ای
اصول کلی معاهده NPT
2- کنفرانس‌های بازنگری معاهده
3- نظام‌های بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص معاهده
4 - معاهدات محدود کننده جنگ‌افزارهای هسته‌ای
امضا کنندگان: ایالات متحده، اتحاد جماهیر شوروی
اعضای معاهده‌ی منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای
فصل دوم: الگوی خلع سلاح هسته‌ای‌ لیبی توسط غرب
مقدمه
مبحث اول: چارچوب تحلیلی، شکست‌ها و موفقیت‌های دیپلماسی زور
1- استراتژی مجبور کننده
2- سیاست و اقتصاد دولت هدف
مبحث دوم: الگوی رفتاری آمریکا در خلع سلاح لیبی از طریق اجرای سه مرحله دیپلماسی زور
فصل سوم: استراتژی غرب در مواجهه با ایران بر اساس الگوی لیبی
مقدمه
مبحث اول: تاریخچه فعالیت‌های هسته‌ای ایران
مبحث دوم: تغییر محیط امنیتی ایران
مبحث سوم: رویکردهای قدرت‌های اصلی پیرامون پرونده هسته‌ای ج. ا. ایران
مبحث چهارم: مقایسه فعالیت‌های هسته‌ای ایران با مورد لیبی
مبحث پنجم: راهکارهای اجبارکننده غرب در توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران
مبحث ششم: تبعات تحریم‌های بین المللی
فصل چهارم: راهکارهای ایران در مدیریت برنامه هسته‌ای صلح آمیز
مبحث اول: فرآیند هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران
اهداف آمریکا
مبحث دوم: راه کارهای عبور از بحران و مدیریت آن
الف- راهکار علمی
ب- راهکار حقوقی
ج- راهکار دیپلماتیکی
د- راهکار امنیتی
ه- راهکار سیاسی و اقتصادی
نتیجه‌گیری
منابع