معرفی و دانلود کتاب فلسفه دین

معرفی کتاب فلسفه دین

کتاب فلسفه دین نوشته‌ی چارلز تالیافرو یکی از مقاله‌های خواندنی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است. اثری که افزون‌ بر بررسی گسترده‌‌ی اهمیت فلسفه‌ی دین، به بررسی معناداری زبان دین نیز می‌پردازد و از واکاوی در موضوعاتی مثل اَشکال زندگی دینی، مفهوم خدا، وجود خدا و تکثرگرایی دینی غافل نمی‌ماند. اثری کم‌حجم و در عین حال جامع و جذاب که از زوایای مختلف، این مقوله‌ی فلسفی پرچالش را از نظر می‌گذراند.

درباره‌ی کتاب فلسفه دین

فلسفه‌ی دین ازجمله مباحث گسترده در حوزه‌ی فلسفه به شمار می‌آید که به بررسی مفاهیم و موضوعات طرح‌شده در سنت‌های دینی می‌پردازد. این عرصه‌ی وسیع و مناقشه‌برانگیز، مباحث پرشماری مثل ماهیت دین، مفهوم خدا و خداباوری، اهمیت دینی وقایع طبیعی و یا رخدادها تاریخی را شامل می‌شود. چارلز تالیافرو (Charles Taliaferro) در کتاب فلسفه دین (Philosophy of Religion) در تلاش است تا از جنبه‌های مختلف به این شاخه از فلسفه بپردازد.

چارلز تالیافرو در بخش اول از کتاب فلسفه دین گستره‌ی موضوعی فلسفه‌ی دین و اهمیت آن را مطرح می‌کند و با اشاره به اینکه کنکاش فلسفی در باورها و آیین‌های دینی در سراسر دنیا امری پرقدمت است، از فیلسوفانِ ابتدای دوران مدرن مثل توماس هابز و جان لاک نام می‌برد که آثارشان با موضوعات دینی به هم آمیخته شده است.

چارلز تالیافرو این نکته را یادآور می‌شود که اصطلاح فلسفه‌ی دین اولین بار در قرن هفدهم میلادی و در اثری که رالف کادورث به نگارش درآورده بود، استفاده شد. بنابراین می‌توان نقطه‌ی آغازین پژوهش اختصاصی در این حوزه را به میانه‌ی این قرن نسبت داد. تالیافرو پس از آن مقوله‌ی معناداری زبان دین را مورد بررسی قرار می‌دهد و از اندیشمندان تأثیرگذار نام می‌برد. همچنین با توجه به اینکه جریان پوزیتیویسم منطقی و واپسین آثار ویتگنشتاین سهم بسزایی در پرداختن به زبان دین در دوران مدرن داشته‌اند، در ادامه با تمرکز بیشتری به بسط این دو جنبش می‌پردازد.

چارلز تالیافرو در بخش بعدی، اَشکال زندگی دینی و آیینی را با تمرکز بر نظریات ویتگنشتاین بررسی می‌کند. وی سپس به سراغ مفهوم خدا می‌رود و در باب صفات الهی به تأملی فلسفی می‌پردازد. نگارنده، این نکته را یادآور می‌شود که فلسفه‌ی غرب همواره بر انواع خداباوری متمرکز بوده و این رویه از دوران باستان تا مدرن ادامه داشته است. از این‌رو در این بخش، مسیر فلسفی تبیین خداباوری و فلسفه‌ی صفات الهی را واکاوی می‌کند.

مولف درنهایت کثرت‌گرایی دینی را می‌پژوهد و اقرار می‌کند که در میان جریان‌های تازه‌ی پژوهش‌های مرتبط با سنت‌های دینی، سنت‌های غیرتوحیدی نیز پررنگ شده‌اند و فلسفه‌ی دین همواره با نگرش‌ها و ترجمه‌های نوینی از متون دینی و فلسفی چین، هند، آسیای شرقی و آفریقا گسترش یافته است. او در ادامه دیدگاه‌های چهره‌های سرآمد سنت‌های غیرغربی را نیز شرح می‌دهد و بر این نکته صحه می‌گذارد که تکثرگرایی دینی به تأملات گسترده‌ای در باب هم‌زیستی مسالمت‌آمیز، سازگاری و حتی تلفیق ادیان منجر می‌شود.

کتاب خواندنی فلسفه دین یکی از مدخل‌های دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد است. دانشنامه‌ی ارزنده‌ای که ادوارد ن. زالتا در سال 1995 برای شکل‌گیری آن اولین گام را برداشت و به مرور به مجموعه‌ای جامع بدل شد. در ایران نشر ققنوس با دبیری مسعود علیا ترجمه‌ی مدخل‌های این مجموعه و نشر آن‌ها در قالب کتاب‌ را بر عهده گرفت تا دریچه‌های تازه‌ای را به روی مخاطبان فارسی‌زبان اهل فلسفه بگشاید. کتاب فلسفه دین نیز ازجمله‌ی این آثار است که با ترجمه‌ی یاسر میردامادی و با تلاش این نشر جای خود را در بازار کتاب باز کرده است.

کتاب فلسفه دین برای چه کسانی مناسب است؟

اهالی دنیای فلسفه، به ویژه دین‌پژوهانی که علاقه دارند از نگاه فلسفه به این حوزه نظر بیندازند، با خواندن کتاب فلسفه دین به دانش و اطلاعات جالب توجهی دست خواهند یافت.

در بخشی از کتاب فلسفه دین می‌خوانیم

در میانه کارهاى جدید در باب سنت‌هاى دینى، سنت‌هاى غیرتوحیدى بازنمود استوار و رو به رشدى داشته‌اند. از نخستین مدافعان این شکل و شمایلِ بسط‌یافته [از فلسفه دین] نینیان اسمارت بود. او از رهگذر آثار محققانه و عمومى متعددِ خود، براى فلسفه‌هاى آیین هندو و آیین بودا جایگاه مطمئنى به عنوان جزئى از فهرست پذیرفته‌شده آثار و موضوعات فلسفه دین در جهان انگلیسى‌زبان دست و پا کرد.

اسمارت از این ایده جانبدارى مى‌کرد که تفاوت‌هایى واقعى میان سنت‌هاى دینى برقرار است. از این رو، او با نگریستن به تجربه‌اى محورى به چشم امرى که مبین هویت ذاتى تدین است مخالف بود. تحت سرپرستى اسمارت، رشد شایان توجهى در فلسفه میان‌فرهنگىِ دین پدید آمده است. ویلفرد کَنتوِل اسمیت نیز زحمات بسیارى براى بهبود بازنمود ادیان و تأمل غیرغربى به خرج داد.

گسترش فلسفه دین شامل ترجمه‌هاى تازه‌اى از متون فلسفى و دینىِ هند، چین، جنوب شرق آسیا و آفریقا بوده است. چهره‌هاى استثنایى سنت‌هاى غیرغربى نقش فزاینده‌اى در فلسفه میان‌فرهنگىِ دین و گفتگوى ادیان ایفا کرده‌اند. مرحوم بیمال کریشنا متلال نقش برجسته‌اى در غنا بخشیدن به معرفى فلسفه هندىِ دین براى غریبان ایفا کرد. در میان فیلسوفان آسیایى نیمه قرن بیستم، دو نمونه برجسته عبارت‌اند از ت. ر. و. مورتى (Murti 1995) و س. ن. داسگوپتا (Dasgupta 1922). هر دوى این فیلسوفان ملاک‌هاى والاى فلسفى را همراه با زبان‌شناسى تاریخىِ ضرورى براى آموزش متفکران غربى به میان آوردند. براى یافتن نمونه‌اى از ثمربخشى [سنت‌هاى] غیرغربى در جهان انگلیسى‌زبان بنگرید به Sharma 1990 & 1995. اکنون پژوهش‌هاى دامنه‌دارى در باب وحدت وجود صورت پذیرفته است و راهنماهاى دانشجویى بسیارى در باب تلقى‌هاى دینى متنوع از جهان در دسترس است.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار دبیر مجموعه
درآمد
1: شاخه فلسفه دین و اهمیت آن
2: معنادارى زبان دین
3: کنش‌ها و سبک‌هاى دینى زیست
4: مفهوم خدا
5: کثرت‌انگارى دینى
کتابنامه
سپاسگزارى
واژه‌نامه انگلیسى به فارسى
نمایه