معرفی و دانلود کتاب فلسفه رمان

معرفی کتاب فلسفه رمان

کتاب فلسفه رمان شرحی بر تاریخ پیدایش رمان و امتزاجِ آن با فلسفه است. بری استاکر در این اثر، تحلیلی زیبایی‌شناسانه از رمان به دست می‌دهد که مبتنی بر فلسفه‌ی قاره‌ای است. این نوع رویکردِ تحلیلی از مفهوم رمان به‌مثابه‌ی ژانر فراتر می‌رود و جنبه‌های فرهنگی و انسانی آن را در بر می‌گیرد.

درباره‌ی کتاب فلسفه‌ی رمان

تاریخ رمان و تاریخ فلسفه، دو حوزه‌ی مهم و گسترده‌ای هستند که هم‌پوشانی‌های زیادی با یکدیگر دارند. فلاسفه‌ی زیادی وجود داشتند که شرح آراء و نظریاتشان به قالب داستان نزدیک می‌شده و بالعکس، رمان‌نویسانی می‌زیستند که داستان خود را مبتنی بر مفاهیم فلسفی عمیق نوشته‌اند. در تحلیلِ رمان لازم است بدانیم کدام جنبه از این نوع ادبی را مدنظر قرار می‌دهیم. کتاب فلسفه‌ی رمان (Philosophy of the Novel) فلسفه‌ی قاره‌ای را برای تحلیل فلسفی رمان اتخاذ کرده است. بری استاکر (Barry Stocker) در این رویکرد، کمتر به رمان به‌مثابه‌ی ژانر می‌پردازد و بیشتر به زیبایی‌شناسی، داستان و روایت توجه نشان می‌دهد.

مقدمه‌ی کتاب به زیبایی‌شناسی تحلیلی و فلسفه‌ی ادبیات اشاره می‌کند و رابطه‌ی کلی میان رمان و فلسفه را به بحث می‌گذارد. استاکر سپس، در تاریخ حماسه‌ها کنکاش می‌کند تا به سرمنشأ رمان برسد. او فلسفه‌ی حماسه را که پیش‌نیازی برای فلسفه‌ی رمان است، از منظر ارسطو و ویکو معرفی می‌کند. نویسنده ریشه‌ی رمان را در حماسه می‌یابد، اما آن را صرفاً محصول حماسه نمی‌داند. در فصل سه از کتابِ فلسفه‌ی رمان، زیبایی‌شناسی ادبی قرن هجدهم بررسی می‌شود و مهم‌ترین جنبش‌های ادبیِ آن سده، یعنی ایدئالیسم و رمانتیسم معرفی می‌شوند. در این بخش نگاه نقادانه‌ی هگل به رمانتیسم آلمانی را شاهد خواهیم بود.

نویسنده در فصل چهارم اختصاصاً فلسفه‌ی کی‌یرکگارد را به رمان و مفهوم آیرونی و سوبژکتیویته پیوند می‌دهد. فصل پنجِ کتاب، لوکاچ و نیچه را به مخاطب می‌شناساند و نخستین نوشته‌های لوکاچ را با محوریت رمان بررسی می‌کند. مطالعه‌ی نظریات نیچه از این جهت اهمیت دارد که سخنان او درباره‌ی پیوند میان ظهور رمان و مرگ تراژدی، درهای جدیدی را به سوی خواننده می‌گشاید. فصل ششم، تعریف باختین از رمان را در چارچوب مفهوم چندصدایی (polyphonic) عنوان می‌کند. فصل هفت محلِ بحث درباره‌ی رهیافت‌های اریش آورباخ، نگاهش به اومانیسم و بازنمایی در تاریخ و تأثیر او بر مارکسیسم است.

کتاب فلسفه‌ی رمان تمرکز زیادی بر روایت و ساختار کلی رمان دارد و از آراء متفکرانی همچون ژیرار، باتای، بلانکو، فوکو و دریدا در شکل‌گیری پیوند میان ادبیات و فلسفه بهره می‌گیرد. برخی رمان را تا سرحد جلوه‌ی والاترین امکان‌های خلاقیت بشری بالا می‌برند و برخی دیگر، رمان را برای درک جنبه‌های فرهنگی و اخلاقی الزامی می‌دانند. این مباحثی است که در فصل هشتمِ کتاب فلسفه‌ی رمان مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد.

فصل نُهم با نگاهی به کتاب «در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته»، به فلسفه‌ی رمان از طریق مارسل پروست نزدیک می‌شود. رمانِ در جست‌وجوی زمان ازدست‌رفته نوشته‌ی مارسل پروست، یکی از مهم‌ترین رمان‌های قرن بیستم و کل تاریخ رمان‌نویسی به شمار می‌آید. در نهایت، فصل دهم مروری است بر فصول قبل و دوباره به بحث رمان فلسفی بازمی‌گردد.

این کتاب با ترجمه‌ی یاسر پوراسماعیل، توسط انتشارات لگا منتشر شده است.

کتاب فلسفه‌ی رمان برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به نقد ادبی، رمان و فلسفه، تجربه‌ای لذت‌بخش از مطالعه‌ی این کتاب خواهند داشت.

در بخشی از کتاب فلسفه رمان می‌خوانیم

هنر طبق توصیف شلینگ برداشتن نقاب از چهره‌ی طبیعت است تا ایدئال‌ترین وجودش را بیابد، بتواند به‌شکل متافیزیکی زیبایی‌شناسانه در نظر آید، که باز هم حاکی از آن است که زیبایی‌شناسی رمانتیک به نقطه‌ی ساختار ابدی ایدئال‌شده‌ای می‌رسد که نمی‌تواند رمان را در خود جای دهد؛ اندیشه‌ای که با سخن کوتاه شلینگ درباره‌ی رمان در فلسفه‌ی هنر تأیید می‌شود، اینکه نمی‌توان رمان را خارج از دون کیشوت موجود دانست و اساساً رمان واکنشی است به ادبیات شکست‌خورده‌ی رُمانس.

می‌توانیم ببینیم که شلینگ اندیشه‌هایی درباره‌ی شیمی دارد که با نُوالیس و شوپنهاور ربط و نسبتی دارند. فهم شیمی به این شکل که واجد پویایی، کل‌گرایی و جنبه‌ای تعاملی است که در فیزیک مطابق با تلقی مکانیکی و فروکاهشی و متمرکز بر تأثیرات بیرونی غائب است، بخشی از تکامل اندیشه‌ای است که زیبایی‌شناسی ادبی پویا، کل‌گرا و تعاملی را دربرمی‌گیرد و رمان را به‌مثابه‌ی ژانری متعالی می‌پذیرد یا باید بپذیرد. جنبه‌های دیگری نیز از اندیشه‌های شیمیایی و حتی زیستی کانت و هگل در کارند که این نکته را تأیید می‌کنند اما مجالی برای اشاره به آن‌ها وجود ندارد. شاهدی واقعاً قابل‌توجه رمان خویشاوندی‌های انتخابی گوته است که عنوانش قطعاً علایق زیبایی‌شناسانه به شیمی را که در بالا در موردشان بحث شد انعکاس می‌دهد، همانند تعاملات میان شخصیت‌ها که البته بحث دشوارتری است.

فهرست مطالب کتاب

1. مقدمه: از تحلیل تا فُرم
2. حماسه در ارسطو و ویکو
3. ایدئالیسم و رمانتیسم
4. کی‌یرکگارد، آیرونی و سوبژکتیویته
5. لوکاچ در باب سوبژکتیویته و تاریخ (معرفی او از طریق نیچه)
6. باختین، اخلاق‌شناسی و زمان
7. تقلید، انسان‌گرایی و تاریخ
8. محدودیت‌های محاکاتی: میل، مرگ و امر مقدس
9. رمان مطلق: پروست در باب زمان ازدست‌رفته
10. رمان فلسفی
نمایه‌ی واژگان
نمایه‌ی اشخاص