معرفی و دانلود کتاب نظریه‌ی حرکت جوهری

معرفی کتاب نظریه‌ی حرکت جوهری

کتاب نظریه‌ی حرکت جوهری نوشته صادق نیک پور، جهت آشنایی دانشجویان علاقه‌مند به مبانی یکی از بزرگ‌ترین نظریات هستی‌شناسی جمع‌آوری شده است.

ابتکار بزرگ فلسفی ملاصدرا در ارائه نظریه حرکت جوهری در فلسفه اسلامی نقطه عطف بزرگی در ارائه نگرش فلسفی گردید، و فلسفه وزین اسلامی را بر استدلال‌های مستحکم جانی تازه داد که قدرت بی‌همتای آن و نور درخشان‌اش هنوز پرفروغ در بین اندیشمندان روشنایی بخش است.

فلسفه حرکت جوهری ملاصدرای کبیر می‌گوید که تحول دائم و شدن‌ها اضطرابی ناآرام در نهاد هستی جای داده و تمام وجود غیر واجب را دربر گرفته است و حرکت بنیادی اساسی و زمان زیبا نهفته‌ای در آن است که سلسله‌وار فهم‌اش تا معراج عرش پیش می‌رود.

ملاصدرا در چهار قرن پیش زمان را بعدی از ابعاد جسم معرفی کرد و در کنار سه بعد دیگر شناخته شده عموم نشاند و امروز با مروری بر نظریات علامه طباطبایی، شهید مطهری، ملا هادی سبزواری بر حکمت متعالیه صدرایی و شرح و تفسیر آرای آن فیلسوف بزرگ اسلامی عظمت بنیانی را که ملاصدرا پی افکنده است بر ما بیشتر روشن می‌گردد.

در فلسفه حرکت جوهری، آن گونه که ملاصدرا در اسفار می‌فرماید که «شی دارای دو امتداد است یکی امتداد ابعاد سه گانه و امتداد دیگر زمان» و در این تقسیم‌بندی، زمان به تنهایی برابری با سه بعد دیگر می‌کند یعنی آن سه بعد طول و عرض و ارتفاع را در یک جایگاه قرار داده و زمان را هم وزن آن‌ها در جایگاه دیگر و ملاصدرا نگفت که جسم دارای چهار امتداد است.

تصویر حرکت و زمان در میان اندیشمندان غرب و اسلامی، ‌تصویر پرفراز و نشیبی بوده است. از مقام‌ الوهیت و خدایی گرفته تا توهم صرف را به دست آورده و نزد برخی کم و از نظر گروهی دیگر کیف و حالتی تلقی شده است. آنچه مسلم است در میان این دیدگاه‌های متعدد برخی درست و برخی نادرست‌اند. ولی علی رغم تعدد و تنوع دیدگاه‌ها، مشابهت‌ها و هماهنگی‌های قابل توجهی نیز در میان آن‌ها وجود دارد.

در بخشی از کتاب نظریه‌ی حرکت جوهری (Doctrine of substantial motion) می‌خوانید:

بنابراین زمان یک واقعیت عینی جدا از ذات اشیا نیست بلکه امر انتزاعی است که به وجود منشا انتزاع خود در خارج مربوط است بنابراین همه موجودات زمانی با زمان یکی می‌شوند و زمان به عنوان بعد چهارم برای آن‌ها محسوب می‌شود که بدون آن قابل تصور نخواهند بود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
نظریه‌ی حرکت جوهری
فصل اول: کشف بزرگ صدرایی
ملاصدرا کاشف اضطراب در وجود
شناخت و چیستی «حکمت متعالیه» صدرالدین شیرازی
بنای فلسفی ملاصدرا
شناخت حقایق موجودات
اشراق، استدلال و وحی
تفاوت حکمت متعالیه با حکمت اشراق
حدوث و قدم عالم
فصل دوم: کشف اضطراب در هستی
حرکت
چیستی حرکت
سخنان ملاصدرا در مورد حرکت و زمان
متحرک و بستر حرکت
گم شدن متحرک
خلاصه نتایج حرکت جوهری
ماهیت و وجود
بِعد چهارم در نظر ملاصدرا
خدا در فلسفه حرکت جوهری
فصل سوم: حرکت و زمان صدرایی
مفهوم حرکت از نظر فلسفی
تحلیل ملاصدرا در اثبات حرکت قطعیه
حرکت در کم و پاسخ ملاصدرا بر اشکالات وارده
دیدگاه علامه طباطبایی
پیشینه تاریخی حرکت در جوهر یا حرکت جوهری
فلسفه حرکت در نظر فلاسفه یونان باستان
الف) هراکلیتوس
ب) افلاطون
ج) فلوطین
د) داماسکیوس
حرکت جوهری درتاریخ فلسفه اسلامی
مفهوم فلسفی حرکت جوهری
مفهوم فلسفی ذات و جوهر
مفهوم فلسفی زمان و سرعت
مفهوم فلسفی مسافت حرکت
فصل چهارم: براهین صدرایی حرکت جوهری
براهین حرکت جوهری ملاصدرا و اتباع وی
1) برهان اول
2) برهان دوم
3) برهان سوم
4) برهان چهارم
5) برهان پنجم
6) برهان ششم
7) برهان هفتم
8) برهان هشتم
9) برهان نهم
10) برهان دهم
11) برهان یازدهم
12) برهان دوازدهم
13) برهان سیزدهم
فصل پنجم: شبهات وارده بر حرکت جوهری
اشکالات بر براهین حرکت جوهری ملاصدرا
پاسخ‌ها به اشکالات وارده به حرکت جوهری ملاصدرا
1) پاسخ اشکال اول
پاسخ اشکال دوم
پاسخ اشکال سوم
ربط متغیر به ثابت
حدوث و قدم زمان
الف) حادث و قدیم ذاتی
ب) حادث و قدیم زمانی
1 دیدگاه متکلمان
2- دیدگاه غزالی
3 دیدگاه حکما و فلاسفه
4 دیدگاه ملاصدرا
زمان بعد چهارم ماده
فاعل زمان
خلاصه ونتیجه
پیوست نظریه‌ی حرکت جوهری ملاصدرا در دانشنامه فلسفه استفورد
فهرست منابع مورد استفاده