معرفی و دانلود کتاب نقش خیال: اندیشه‌های ابن عربی در باب خیال

معرفی کتاب نقش خیال: اندیشه‌های ابن عربی در باب خیال

ابن عربی، یکی از بزرگ‌ترین عرفای نظری تمدن اسلامی، در کتاب نقش خیال به بررسی جایگاه خیال در مراتب وجود می‌پردازد. این اثر با گردآوری محمود محمود الغراب از نوشته‌های محیی الدین بن عربی، نگاهی عمیق به عالم مثال، برزخ و نقش خیال به‌عنوان واسطه‌ای میان عقل و حس دارد و دریچه‌ای نو به مفاهیم معرفتی و سلوک عرفانی برای علاقه‌مندان به عرفان اسلامی و اندیشه‌های ابن عربی می‌گشاید.

درباره‌ی کتاب نقش خیال

کتاب نقش خیال: اندیشه‌های ابن عربی در باب خیال به یکی از مهم‌ترین مفاهیم عرفان، یعنی خیال، از منظر یکی از بزرگترین عرفای تمدن اسلامی یعنی ابن عربی می‌پردازد. در این کتاب محمود محمود الغراب و محیی الدین بن عربی نقش خیال را به‌عنوان پلی میان عقل و احساس بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این قوه، در شناخت، درک حقیقت و رسیدن به کمال انسان، جایگاهی کلیدی دارد. از نگاه ابن عربی، خیال نه یک نیروی خیالی یا توهمی، بلکه یکی از مهم‌ترین راه‌های شناخت است. او باور دارد که خیال، جایی است که حقایق معنوی و محسوسات مادی به هم می‌رسند. در این میان، انسان می‌تواند با شناخت درست از خیال، از عالم محسوس فراتر رود و به مراتب بالاتر وجودی برسد.

کتاب نقش خیال: اندیشه‌های ابن عربی در باب خیال در بخش‌های مختلف، مفاهیم بنیادینی مانند عالم برزخ، عالم مثال، حقیقت خیال و نقش آن در آفرینش را توضیح می‌دهد. در ادامه، محمود محمود الغراب نشان می‌دهد که چگونه قوه خیال با حس، عقل، حافظه و حتی خواب و رویا ارتباط دارد. موضوع‌هایی مثل ریاضت، معراج، اثر عشق بر خیال، و تفاوت خیال الهی و بشری نیز در فصل‌های بعدی کتاب بررسی شده‌اند. همه این مطالب به ما کمک می‌کنند تا درک بهتری از جایگاه خیال در عرفان اسلامی به‌ویژه در اندیشه ابن عربی داشته باشیم.

درواقع در نگاه ابن عربی، خیال تنها یک تصور ذهنی یا رویاپردازی نیست، بلکه وسیله‌ای برای کشف حقیقت و نشانه‌ای از قدرت الهی است. این کتاب با گردآوری دقیق دیدگاه‌های او توسط محمود محمود الغراب، نشان می‌دهد که چگونه خیال می‌تواند راهی به سوی شناخت عمیق‌تر از انسان، هستی و خداوند باشد. کتاب نقش خیال: اندیشه‌های ابن عربی در باب خیال ما را با یکی از اساسی‌ترین ستون‌های عرفان اسلامی آشنا می‌کند؛ ستونی که اغلب از نگاه‌ها پنهان مانده است. این کتاب که توسط انتشارات جامی با ترجمه‌ی محمد فرهمند منتشر شده، نثر و مفاهیمی سنگین دارد که خواندن آن را دشوار می‌کند و به نظر می‌رسد برای افراد عادی یا ناآشنا با مفاهیم عرفانی انتخاب مناسبی نباشد.

کتاب نقش خیال برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای کسانی که به عرفان اسلامی، اندیشه‌های ابن عربی و نقش خیال در شناخت حقیقت علاقه‌مند هستند مناسب است. همچنین پژوهشگران فلسفه و عرفان می‌توانند آن را منبعی ارزشمند برای درک مفاهیم پیچیده اما بنیادین هستی بدانند.

در بخشی از کتاب نقش خیال: اندیشه‌های ابن عربی در باب خیال می‌خوانیم

هرگاه برزخ امر فاصل بین معلوم و غیرمعلوم، معدوم و غیرمعدوم، منفى و مثبت و معقول و غیرمعقول باشد، اصطلاحا «برزخ» نامیده مى‌شود. پس مَنزلى از مَنازل و مُنازله‌اى از مُنازلات و مقامى از مقامات و حالى از احوال و حضرتى از حضرات و جنسى از اجناس نیست، مگر این که بین آن‌ها برزخى است مانند «نخلة» که برزخ بین «نبات» و «حیوان» است و «کَمأة» که برزخ بین «جماد» و «نبات» است و «ممکن» که برزخ بین «وجود» و «عدم» است و برزخى که در معنى بین «حق» و «خلق» است؛ و در آن برزخ، ممکن به «عالم» و «قادر» و جمیع اسماى الهى که در اختیار ماست، متّصف مى‌شود و حق به تعجّب، بشاشت، خنده، شادى، معیّت و بیش‌تر صفات کونى اتّصاف پیدا مى‌کند. و حق «انسان کامل» را برزخ بین «حق» و «عالم» قرار داد و از آن در صورت مظهریّت اسماى الهى، به «حق» و در صورت مظهریّت و ظهور حقیقت امکان، به «خلق» تعبیر مى‌گردد. (ف ح/ 304، 41 ح 2 / 391)

پس برزخ آن چیزى است که به ذات خود قبول دو طرف مى‌کند و براى صاحب دو چشم (بصیرت) از شگفتى‌ها و آیات و نشانه‌هایش آشکار مى‌کند آنچه را که بر قوّتش دلالت مى‌کند و بدان بر کرم و فتوّت آن عالم استدلال مى‌شود. پس برزخ، قلبِ حُوّل (گرداننده) است که بر هر صورتى متحوّل مى‌شود؛ آن هنگام که افراد کوچک نسبت به مقام برزخ جهالت دارند، بزرگان متکفّل شناخت آن مى‌گردند. پس برزخ نفوذ در حکم را داراست و بر آن در کیف و کمّ، گام استوارى است؛ دگرگونى‌اش سریع است و عارفان حال آن را در مى‌یابند؛ کلید کارها به دست اوست و مسندهاى غرور و بزرگى بدو منتهى مى‌گردد؛ بر او نسبت شریف و منصب کیانى عالى است؛ در عین انباشتگى و تراکمش، تلطیف‌پذیر و در عین لطافتش، متراکم و انباشته است؛ عقل با برهانش آن را جرح مى‌دهد و شرع به واسطه نیروى سلطه و غلبه‌اش تعدیلش مى‌کند؛ در هر موجودى حاکمیّت دارد و آنچه که شهود بدو مى‌دهد بر درستى حکمش دلالت دارد و لذا جاهل و عالم به قدر خود بدان معترفند و هیچ حاکمى بر ردّ حکمش قادر نیست. (ف ح 328/4)

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار مترجم
دیباچه
تعریف برزخ
شناخت برزخ
حقایق
حقیقت کونیه
معلومات
حقیقت خیال مطلق
عالم خیال همان عالم جبروت و مجمع البحرین است
خیال حاکم جمیع مراتب وجودى
عنایت اسم الهى «القوىّ» برای ایجاد خیال
خلق خیال
خیال سزاوارترین موجودات به اسم انسان کامل
تجلّى حق در مرتبه خیال
وسعت و تنگى خیال
اجسام و اجساد
اثر خیال در علم
ادراک خیال با چشم حس و چشم خیال
ارتباط قواى انسان با خیال
حسّ
قوّه مصوّره
قواى حافظه
قوّه ذاکره
فکر
عقل
وهم
قوّه متخیّله
تأثیر خیال در حسّ
احتلام
اشتیاق و ویار
فرزند رویا
وارد کردن کبیر بر صغیر
تمکّن شیطان از مرتبه خیال
حروف و سیمیا
سحر و تفاوت بین عصاى موسى و عصاى ساحران
خیال متصّل و خیال منفصل
اثر حبّ در خیال
خواب
داخل شدن به عالم خیال حقیقى
ریاضت و مجاهده
سلوک عقلى و سلوک شرعى
اسرا و عروج
معراج اولیاى الهى و وارثان رسولان
تفاوت بین عروج صاحب نظر و صاحب شریعت
معراج معنوى
تلبیس در این مرتبه
معراج شیخ اکبر رضى اللّه عنه
عروج دوم (رضى اللّه عنه مى‌گوید)
آسمان اوّل
آسمان پنجم
آسمان دوم
آسمان ششم
آسمان سوم
آسمان هفتم
تمثّل بهشت و دوزخ براى شیخ
در عالم مثال در معراج دوم
اهل منابر
خطیب اهل سعادت
خطیب اهل شقاوت
اهل سریرها
خطیب اهل سعادت
خطیب اهل شقاوت
اهل کرسى‌ها
خطیب اهل سعادت
خطیب اهل شقاوت
اهل مراتب
خطیب اهل سعادت
خطیب اهل شقاوت
معراج سوم
عروج چهارم
عروج پنجم
فهرست منابع و مآخذ