معرفی و دانلود کتاب آشنایی با مرمت ابنیه

معرفی کتاب آشنایی با مرمت ابنیه

الهام فاطمی کتاب آشنایی با مرمت ابنیه را در راستای آشنایی هر چه بیشتر دانشجویان و دوستداران بناهای ارزشمند با روند تئوری مرمت آن‌ها نوشته است.

کتاب آشنایی با مرمت ابنیه (Aquaintance with restoration of monuments)، بر اساس سرفصل‌های این درس مصوب وزارت علوم تحقیقات و فناوری به موضوعات زیر پرداخته است: مرمت، نظریه‌ها و دیدگاه‌ها، قطعنامه‌ها، مؤسسات و سبک‌ها در قرون مختلف، سابقه‌ی مرمت و حفاظت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی در ایران، نگرش فرهنگی مرمت و جایگاه آن در جوامع بین‌المللی، آسیب‌شناسی، واژه‌ها و اصطلاحات متداول در معماری سنتی.

شناخت میراث مادی و معنوی و ارزش‌های مربوط به آن‌ها، نخستین گام برای حفاظت این آثار می‌باشد؛ حتی قبل از شروع مداخلات مرمتی و احیاء در یک بنا یا محله‌ی قدیمی، باید ویژگی‌های فنی، معماری و اجتماعی اثر ارزشمند، در زمان گذشته و وضع موجود بررسی شود؛ تا بتوانیم مؤثرترین مداخله را با حداقل تغییرات ارائه دهیم.

آگاه نبودن مردم از ارزش مجموعه‌های تاریخی و عدم مشارکت آن‌ها در شناسایی و حفاظت این مجموعه‌ها، در کنار آسیب‌های طبیعی و مدیریت‌های ناهماهنگ با اصول بافت تاریخی، به مرور زمان آن را به مکانی متروک و آسیب‌ دیده، تبدیل خواهد کرد. در اغلب موارد طرح‌های نوسازی و ساختمان‌سازی‌های غیر اصولی و ناآگاهانه جایگزین طرح‌های حفاظتی - مرمتی و احیای محله‌های قدیمی می‌شود و هویت اولیه را خدشه‌دار می‌سازد و چه بسا در بعضی مواقع جبران خسارت‌ها امکان‌پذیر نیست.

در الگوهای خارجی موفق، به ویژه در بافت‌های تاریخی اروپا، علاوه بر طرح‌های توسعه‌ی شهرنشینی و گردشگری و حفظ میراث فرهنگی، ضمن توجه به نیازهای اقشار ساکن در این مجموعه‌ها، طرح اعیان‌سازی ارائه می‌شود؛ به طوری که ساکنان اولیه یا افرادی در طبقات اجتماعی هماهنگ را به این بناها بازمی‌گردانند و آن‌ها احساس تعلق خاطر خود را با داشتن امکانات رفاهی حفظ خواهند کرد و این احساس آرامش و امنیت به بازدید کننده نیز القا خواهد شد و در نهایت مردم از زندگی در این محله‌ها گریزان نخواهند بود و با بالا رفتن تعاملات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مشکلات و آسیب‌های موجود را به حداقل خواهند رساند.

در بخشی از کتاب آشنایی با مرمت ابنیه می‌خوانیم:

سازه بناهای قدیمی به نحوی است که بیشتر عناصر و اجزای ساختمان به صورت فشاری عمل می‌‌‌‌کنند و باعث تعادل در بارگذاری می‌‌‌‌شود. این تعادل تمام نیروهای رانشی و فشاری و کششی را خنثی و بار ساختمان را به صورت صحیح از مرکز ثقل پایه‌‌‌‌ها و دیوارها به زمین منتقل می‌‌‌‌کند.

الوارها و تیرهای چوبی معمولاً در برابر فشار و کشش مقاومند و اتصالات مربوطه کشش را تحمل می‌‌‌‌کنند و مقاومت کل سازه به اتصالات بستگی دارد. اما در سازه سنگی مقاومت فشاری مصالح مهم است. میزان و نوع ترک در تاق‌‌‌‌ها و قوس‌ها به نوع قوس و ارتفاع (افراز) آن بستگی دارد. مثلاً قوس‌های با ارتفاع بیشتر، از قوس‌های تخت مقاوم‌ترند و تنش جانبی کمتری تولید می‌‌‌‌کنند. در نهایت می‌توان گفت: مقاومت قوس به پایداری تکیه‌‌‌‌گاه‌هایش و نوع مصالح و میزان بار وارده بستگی دارد.

طی بازرسی‌های مداوم، وضعیت طبیعی مصالح و ملات‌ها، درجه و تغییر شکل نسبت به محور اصلی قوس، طول دهانه و خیز، طول و موقعیت هر ترک و دیاگرام تنش ترسیم می‌شود و جهت رفع ترک اقدام می‌‌‌‌گردد. ایجاد و برقراری تعادل و تقارن در بارگذاری عناصر اصلی ساختمان بسیار مهم است مثلاً اگر حجمی از بنا تخریب شود، (از بین رفتن یکی از مناره‌ها در ایوان مسجد) در اصل نیروی فشاری حذف می‌‌‌‌شود و ممکن است نیروهای جانبی پدید آید و این نیروهای جانبی، خصوصاً اگر در مقطع تاق باشد باعث ترک می‌‌‌‌شود.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
فصل اول: کلیات و واژه‌نامه
فصل دوم: مروری بر مرمت/ نظریه‌ها/ قطعنامه‌ها/ مؤسسات/ سبک‌ها
فصل سوم: سابقه مرمت و حفاظت بناها و بافت‌ها در ایران/ مؤسسات ملی
فصل چهارم: نگرش فرهنگی مرمت و جایگاه آن در جوامع بین‌المللی
فصل پنجم: آشنایی با واژه‌ها و اصطلاحات متداول در معماری سنتی
فصل ششم: آشنایی با مراحل شناخت یک بنای با ارزش
فصل هفتم: آسیب‌شناسی
فصل هشتم: اتخاذ روش درمان و ارائه طرح
فصل نهم: ضمائم و منابع