معرفی و دانلود کتاب تدریس پژوهی یا درس پژوهی: روش بهسازی فرهنگ آموزش و تدریس

معرفی کتاب تدریس پژوهی یا درس پژوهی: روش بهسازی فرهنگ آموزش و تدریس

کتاب تدریس پژوهی یا درس پژوهی: روش بهسازی فرهنگ آموزش و تدریس نوشته‌ی ابوالفضل بختیاری و کبری مصدقی نیک، مواردی از قبیل کلیات تدریس پژوهی، تفاوت اقدام پژوهی با درس پژوهی، مدل‌های درس پژوهی و اجرای بحث بعد از درس را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

تدریس مؤثر باعث بهبود یادگیری می‌شود. فرهنگ تدریس و آموزش در چند دهه‌ی گذشته مورد توجه بیشتر معلمان، مربیان و صاحب نظران علوم تربیتی قرار گرفته و می‌توان گفت تدریس یکی از فعالیت‌های مهم هر معلمی است. تدریس اثربخش، در نظام‌های آموزشی جهان مورد توجه برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران آموزشی می‌باشد. بازاندیشی در برنامه‌ریزی‌های آموزشی و درسی و شیوه آموزش و تدریس، همچنین تغییر و تحول در رویکردهای آموزشی در جهان، معلمان را بر آن داشته که خود به تفکر و تأمل در عمل تدریس بپردازند، از طرفی یکی از چالش‌های نظام آموزشی عدم یادگیری معنادار فراگیران، ترس از یادگیری، هراس از اصلاح، عدم تسلط معلمان، مدرسان در تدریس و علاقمندی کلیه کارگزاران آموزشی به تغییر و تحول درنظام آموزش - یادگیری و تدریس است، اگر تلاش‌های سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان آموزشی منجر به بهبود فرایند آمورزش - یادگیری (تدریس) نشود می‌توان گفت نظام آموزشی با مشکلی جدی روبه‌روست و باید درباره‌ی این مسئله به تفکر و تامل پرداخت.

در تدریس پژوهی، مسئله تدریس یک مبحث و بهسازی مستمر آموزش و تدریس است که ممکن است همکار/همکاران (همتایان) هم در تدریس این مبحث با مسئله‌ای مواجه باشند که همه درباره‌ی آن مبحث درسی به گفت‌وگو، تدوین طرح درس، ارزیابی، بازنگری و بازاندیشی می‌پردازند، در این فرایند همه از هم یاد می‌گیرند و باعث رشد حرفه‌ای آن‌ها می‌شود.

درس پژوهی الگوی عملی بازبینی مداوم الگوهای ذهنی و بازاندیشی مشارکتی عمل کارگزاران آموزشی است. این الگو مبتنی بر پژوهش مشارکتی معلمان در کلاس درس است و الگویی مؤثر برای بهبود مستمر آموزش [و تدریس] محسوب می‌شود. درس پژوهی به مثابه روش نوین پژوهش در عمل و هسته‌های کوچک تحول در آموزش، به گسترش پژوهش و تولید دانش حرفه‌ای در مدرسه کمک می‌کند. به علاوه بر فرایند یادگیری گروهی و بهسازی مستمر مبتنی است و فرصتی برای سهیم شدن کارگزاران آموزشی در تجربه‌های یکدیگر فراهم می‌آورد.

در بخشی از تدریس پژوهی یا درس‌پژوهی (Lesson study: researcher-teacher) می‌خوانیم:

عنصر دیگری که می‌تواند تاثیر بسزایی در "درس پژوهی" داشته باشد، آوردن یک کارشناس بیرونی مثلاً یک معلم یا محقق است که با اطلاعات قابل توجهی از موضوع تحت مطالعه و نحوه‌ی تدریس آن و یا هر دو داشته باشد. کارشناس بیرونی می‌تواند نقش مهم و حیاتی در درون و بیرون از مدرسه ایفا نماید، نقش کارشناس بیرونی در درس پژوهی این‌ست که سوال‌هایی در اذهان بیافریند، دیدگاه‌های جدیدی اضافه کند و یک کمک – محقق باشد نه اینکه به دیگران بگوید که چه کار کنند. یک کارشناس موضوع درس می‌تواند در بیرون کشیدن مطالب مفید از میان حجم عظیمی از منابع ظاهراً سودمند اینترنتی و چاپی، کمک شایانی به معلمان بکند.

نقش کارشناس بیرونی در درس پژوهی ژاپن: پروفسور کنجو، یک مربی معلم با تجربه‌ی ریاضی در دانشگاه ملی است که در آموزش پیش از خدمت معلمان شهرت دارد و به عنوان مفسر بیرونی در درس پژوهشی از او دعوت به عمل می‌آید. گاهی اوقات، یک مفسر بیرونی، ارتباط نزدیک‌تری با مدرسه یا گروهی از معلمان برقرار می‌کند.

همانطور که مشاهده می‌کنید یک کارشناس بیرونی، به تناسب شرایط مختلف، می‌تواند نقش‌های متفاوتی را ایفا کند. یک کارشناس بیرونی درست مثل یک معلم در کلاس درس است، همان‌طور که یک معلم باید ارزیابی و عمل خود را بر اساس نیاز دانش‌آموزان انجام دهد، مفسر بیرونی نیز باید همان کار را با معلمانی که در درس پژوهی شرکت دارند، بکند.

درس پژوهی، بر یادگیری و پیشرفت دانش آموز متمرکز است. در واقع، یادگیری دانش‌آموزان محور اصلی تدریس پژوهی است، درس پژوهی، فرصت نادر و ارزشمندی برای معلمان ایجاد می‌کند که در کلاس حضور داشته باشند، تا فقط یادگیری دانش‌آموز را بررسی کنند، بی‌آنکه مقید به مدیریت یا آموزش دانش‌آموزان باشند.

فهرست مطالب کتاب

پیشگفتار
فصل 1: کلیات تدریس پژوهی
مقدمه
تدریس پژوهی
چیستی درس پژوهی
ویژگی‌های درس پژوهی
هدف‌های درس پژوهی
طراحی
اجرا
ارزیابی
بازبینی و باز‌اندیشی
چرخه‌های درس پژوهی
ویژگی‌های توسعه حرفه‌ای کارآمد
اثرات درس پژوهی
راهکارهای رسیدن به مسائل درسی خوب
مشخصات همکاری و یادگیری مشارکتی تدریس پژوهی
تعداد اعضای گروه درس پژوهی
تعیین بهترین اندازه و ترکیب برای گروه
نکاتی در ارتباط با مدیران معلمان و کارکنان آموزشی مدارس
درس پژوهی چیست؟
تفاوت اقدام پژوهی با درس پژوهی
اقدام پژوهی
درس پژوهی: الگوی ژاپنی برای رشد حرفه‌ای معلمان در کلاس درس
شباهت‌های درس پژوهی و اقدام پژوهی
درس پژوهی: رویکرد نو در پژوهش مشارکتی معلمان
مراحل فرایند تدریس پژوهی
چرخه درس پژوهی
پرسش و پاسخ درباره درس پژوهی
چگونه باید آغاز کنیم؟
چه نوع پشتیبانی و حمایت‌هایی لازم است؟
نکات کلیدی که گروه درس پژوهی باید در ذهن داشته باشد چیست؟
معلمان از "درس پژوهش" چه چیزی عایدشان می‌شود؟
گروه درس پژوهی "تفکر ریاضی" فدراسیون آمریکایی معلمان
توصیه‌های معلمان شرکت کننده در فدراسیون آمریکایی معلمان درباره درس پژوهی
فصل 2: پیشینه‌ی درس پژوهی
مقدمه
بررسی ادبیات و پیشینه درس پژوهی
فرایند درس پژوهی معلمان
پژوهش مشارکتی معلمان در کلاس درس
منطق درس پژوهی
فصل 3: مراحل درس پژوهی
مقدمه
نوشتن گزارش درس پژوهی
نکاتی در مورد تدوین گزارش کتبی
محتوای گزارش تدریس پژوهی
راهبردهایی برای ترویج درس پژوهی
درس پژوهی در ایران
فصل 4: مدل‌های درس پژوهی
مقدمه
الگوهای تدریس پژوهی
مدل سرکارآرانی
مدل فرناندز – یوشیدا
مدل ریچاردسون
مدل لوئیس
مدل ایوبیان
مدل اکتفایی‌نژاد
پژوهش حبیبزاده
فصل 5: جلسات درس پژوهی
مقدمه
انتخاب یک عنوان
اجرای بحث بعد ازدرس
آموخته‌هایتان رابه اشتراک بگذارید
محتوای جلسات درس پژوهی
درس‌های پژوهشی در فرایند درس پژوهی
ناظران بیرونی در فرایند تدریس پژوهی
نقش فناوری در فرایند درس پژوهی
فصل 6: چالش‌های درس پژوهی
مقدمه
چالش‌های تدریس پژوهی
دشواری‌های اجرا و استمرار درس پژوهی
منابع
کتابنامه