معرفی و دانلود کتاب علیه لیبرالیسم

معرفی کتاب علیه لیبرالیسم

جان کیکس در کتاب علیه لیبرالیسم با رویکردی انتقادی به سراغ مکتب لیبرالیسم می‌رود و با کنکاش در مبانی و اصول آن، به آشکارسازی تناقضات، ناسازگاری‌ها و اشکالات این نظریه می‌پردازد. او در این کتاب درمورد مفاهیم اساسی لیبرالیسم استدلال‌هایی ارائه می‌دهد تا از این رهگذر، خودویرانگر بودن این فلسفه‌ی سیاسی را به اثبات برساند.

درباره‌ی کتاب علیه لیبرالیسم

لیبرالیسم یکی از مهم‌ترین مکاتب سیاسی پرطرفدار به شمار می‌آید که بر پایه‌ی آزادی فردی بنا شده است. در طی تاریخ اندیشه‌ی سیاسی، متفکران و نظریه‌پردازان بسیاری از جان لاک، بنیان‌گذار این مکتب گرفته تا ولتر و روسو در این باب نظریاتی ارائه داده‌ و از جنبه‌های مختلفی به آن پرداخته‌اند. با این حال، جان کیکس (John Kekes)، استاد سابق فلسفه در دانشگاه آلبانی در کتاب علیه لیبرالیسم (Against Liberalism) موارد ناسازگارِ نهفته در این نظریات را مورد کاوش قرار داده است تا ضعف‌ها و کاستی‌های آن را عیان سازد.

از نگاه جان کیکس، نظریه‌ی لیبرالیسم به دلیل دربرداشتن تناقض‌های بسیار، محکوم به شکست است. او اذعان می‌کند با وجود اینکه لیبرال‌ها اختیار فردی، تکثرگرایی و برابری در حقوق و منابع را لازمه‌ی سعادت بشری می‌دانند و از خودخواهی، سبوعیت و طمع با عنوان شر یاد می‌کنند، اما از این نکته غافل‌اند که افزایش اختیارات فردی، برابری و تکثر، باعث گستردگیِ بیشترِ شر می‌شود.

جان کیکس استدلال دیگری نیز ارائه می‌کند؛ در نظر او این موضوع که لیبرال‌ها معتقدند با افراد درستکار و شرور باید به شکلی یکسان رفتار شود و یا اینکه باید بدون در نظر گرفتن شایستگی، توزیع منابع در جامعه صورت پذیرد، همگی با امکان دسترسی به زندگی خوب و سعادتمند بشری در تضادند. کیکس با همین روند در مسیر نقد مفاهیم لیبرالیسم پیش می‌رود و فصل به فصل دلایلی را که به باور او ناتوانی این مکتب را در کسب نتیجه رقم می‌زند، برمی‌شمرد.

نویسنده در اولین فصل کتاب علیه لیبرالیسم، از چیستی و ماهیت لیبرال و ارزش‌های اساسی آن سخن می‌گوید و پس از آن به مباحث گستردگی شر، مسئولیت فردی، مسئولیت جمعی، ایرادات برابری‌خواهی و عدالت و استحقاق می‌پردازد. سپس تکثرگرایی را به عنوان موردی تحلیل می‌کند که در عین اینکه پایه‌ی لیبرالیسم محسوب می‌شود، می‌تواند علیه‌ آن عمل کند. در آخر نیز پس از شرح مفهوم احساس‌گرایی خیرخواهی، مشکل لیبرالیسم را از دیدگاه خود به تفصیل بیان می‌کند.

گفتنی‌ست که این کتاب با تلاش محمدرضا طاهری به فارسی ترجمه شده و انتشارات علمی و فرهنگی آن را روانه‌ی بازار کتاب کرده است.

نکوداشت‌های کتاب علیه لیبرالیسم

• جان کیکس کار مفید و شایسته‌ای را با شناسایی ناهمسازی‌های لیبرالیسم انجام داده است. (The University Bookman)
• کتاب علیه‌ لیبرالیسم، اثری چالش‌برانگیز و درگیرکننده است. در بهترین حالت می‌توان گفت که این کتاب یک یادآوری مهم است مبنی بر اینکه لیبرال‌ها نیز بهتر است موضوع شر را جدی بگیرند. (Ethical Theory and Moral Practice)
• کتاب جان کیکس خیلی خوب است؛ آکنده از استدلال‌های زنده، عمیق و پیچیده. (Toronto Globe and Mail)
• علیه لیبرالیسم، به شکلی پی‌درپی فرضیه‌های معمول فلسفه‌ی سیاسی معاصر را نقد و رد می‌کند. او برخلاف بسیاری از منتقدین لیبرالیسم، برای درک مبانی لیبرالیسم تلاش می‌کند. کتابی تأمل‌برانگیز برای دانشجویان فلسفه‌ی سیاسی. (Ethics)

کتاب علیه لیبرالیسم برای چه کسانی مناسب است؟

دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه‌ی سیاسی و تمامی افراد علاقه‌مند به این عرصه که قصد دارند با نگاه انتقادی به مفاهیم لیبرالیسم نظر بیندازند، می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.

در بخشی از کتاب علیه لیبرالیسم می‌خوانیم

معضل تکثرگرایی، که لیبرال‌ها با آن مواجه‌اند، معضل همه اخلاق‌های سیاسی است که به فهرست کوتاهی از ارزش‌ها به‌عنوان ارزش‌های اساسی متعهدند.

باتوجه به چنین تعهدی، سؤالی که باید پاسخ داده شود آن است که چرا آن ارزش‌های معین، هرچه که باشد، اساسی تلقی می‌شوند؟ یا پاسخی برای این سؤال وجود دارد یا پاسخی وجود ندارد. اگر پاسخی وجود ندارد، پس تعهد بنیادی اخلاق سیاسی مزبور، تعهدی بلاضابطه است. اگر پاسخی وجود دارد، باید به برخی ارزش‌ها، اصول، یا رویه‌های تصمیم‌گیری اساسی‌تری متوسل شود تا اساسی دانستن آن ارزش‌ها را موجه سازد. اما این پاسخ با تکثرگرایی ناسازگار است، زیرا توجیه موردنیاز بر هر چیزی که مبتنی باشد، آن چیز باید دارای ارزش حاکم تلقی شود. از آنجا که تکثرگرایی نفی وجود ارزش حاکم است، هر اخلاق سیاسی، که به فهرست کوتاهی از ارزش‌های اساسی متعهد باشد، نمی‌تواند تکثرگرا باشد.

لیبرال‌ها نمی‌توانند به‌شکلی همساز به ارزش‌های اساسی حاکم بیشتری متوسل شوند و هم‌زمان، همان‌طور که تعهد آن‌ها به تکثرگرایی ایجاب می‌کند، منکر وجود ارزش حاکم شوند. باتوجه به اینکه لیبرال‌ها متعهد به اساسی دانستن برخی ارزش‌ها هستند، تعهد آن‌ها یا بلاضابطه است، زیرا فاقد توجیه است، و یا با تعهد آن‌ها به تکثرگرایی ناسازگار است.

یکی از نکات قوت تکثرگرایی اجتناب آن از این معضل است. تکثرگرایی به هیچ ارزشی به‌عنوان ارزش اساسی متعهد نیست، لذا نیازی هم به یک ارزش حاکم برای توجیه آن تعهد ندارد. تکثرگرایان می‌توانند فهرستی بسیار طولانی از ارزش‌هایی که احتمالاً مهم‌اند را شناسایی کنند و چنین نیز می‌کنند. آن‌ها تشخیص می‌دهند که این ارزش‌ها با یکدیگر تعارض پیدا می‌کنند و این تعارض‌ها باید حل‌وفصل شوند. اما تکثرگرایان بر این عقیده‌اند که خرد در زمینه‌های مختلف راه‌حل‌های مختلفی عرضه می‌کند.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
مقدمه نویسنده
فصل نخست: لیبرالیسم چیست؟
چرا لیبرالیسم خوشایند است؟
برنامه‌های سیاسی
ارزش‌های اساسی
برخی اختلاف‌های درونی لیبرالیسم
هسته مرکزی لیبرالیسم
فصل دوم: گستردگی شر
گستردگی شر
فهم گستردگی شر
گستردگی شر به سبب اعمال اختیاری
گستردگی شر به سبب اعمال غیراختیاری
مخمصۀ لیبرالی
فصل سوم: مسئولیت فردی
راهبرد لیبرالی
خوداطلاقی شر
اصل: «باید» مستلزم «می‌تواند» است
دو قرائت از اصل
برخی دلالت‌ها
فصل چهارم: مسئولیت جمعی
استدلال شهودی
استدلال تحلیلی
پاسخ‌های لیبرالی
پذیرش مسئولیت جمعی
مسئولیت جمعی و برنامه‌های سیاسی لیبرالی
فصل پنجم: اشتباهات برابری‌خواهی
ماهیت برابری‌خواهی
توجیه برابری‌خواهی
نقد نخست: تشخیص نادرست
نقد دوم: نتایج پوچ
نقد سوم: ناهمسازی
نقد چهارم: نابرابری اخلاقی
فصل ششم: عدالت و استحقاق
مفهوم عدالت
ماهیت استحقاق
عدالت و استحقاق
تلقی رالز از عدالت
فصل هفتم: عدالت بدون ایمان لیبرالی
نقدهای درونی
نقدهای بیرونی
ایمان لیبرالی
برخی از معضلات ایمان لیبرالی
فصل هشتم: تکثرگرایی علیه لیبرالیسم
چارچوبی برای تکثرگرایی
ارزش‌های ناسازگار، قیاس‌ناپذیر، و متعارض
ناهمسازی تکثرگرایی و لیبرالیسم
پاسخ‌های لیبرالی
فصل نهم: احساس‌گرایی خیرخواهی‌
خیرخواهی
مخالفت با بی‌رحمی به عنوان توجیهی برای لیبرالیسم
آیا بی‌رحمی بدترین چیز است؟
خیرخواهی عام به‌عنوان توجیهی برای لیبرالیسم
خیرخواهی محدود به‌عنوان توجیهی برای لیبرالیسم
فصل دهم: مشکل لیبرالیسم چیست؟
مسئله شر
مسئله مسئولیت
مسئله برابری
مسئله عدالت توزیعی
مسئله تکثرگرایی
کلام آخر
یادداشت‌ها
واژه‌نامه فارسی انگلیسی‌
واژه‌نامه انگلیسی - فارسی
فهرست اعلام