معرفی و دانلود کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین

معرفی کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین

در کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین به اثری پرداخته شده است که همه‌ی عاشقان سینما از آن حرف می‌زنند و چند تن از منتقدان، آن را بهترین اثر سینمایی می‌دانند. صالح نجفی با توجه نظرات دیگر نظریه‌پردازان و منتقدین سینما، فیلم همشهری کین را مانند یک اثر فلسفی تحلیل می‌کند. او علاوه بر بیان خط اصلی داستان فیلم، بعضی از تکنیک‌های این فیلم مشهور هالیوود را توضیح می‌دهد.

درباره‌ی کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین

فیلم همشهری کین (Citizen Kane) در سال 1941 به نویسندگانی، کارگردانی، تهیه‌کنندگی و بازیگری اورسن ولز (Orson Welles) ساخته شد و از همه مهم‌تر این‌که این اثر اولین فیلم بلند ولز بود. فیلمی که پس از نمایش آن، منتقدان بهترین اثر سینمایی‌اش خواندند و آن را به‌شدت تحسین کردند. اما سؤالی که ذهن بسیاری را درگیر کرده این است: چرا فیلم همشهری کین این‌چنین اهمیت دارد؟ چرا منتقدان آن را انقلابی در سینما می‌دانند؟ کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین با تحلیل دقیق این فیلم، به این دو سؤال چالشی پاسخ می‌دهد.

اولین صحنه‌ی فیلم همشهری کین پیرمردی در حال احتضار را نشان می‌دهد که پیش از مرگ، کلمه‌ی «رزباد» را بر زبان می‌آورد. پس از آن می‌بینیم که این پیرمرد درواقع صاحب ثروتمند روزنامه‌ای معروف،‌ چارلز کین است. از زندگی این فرد مشهور مستندی تهیه می‌شود؛ اما تهیه‌کننده از نتیجه‌ی کار راضی نیست و عقیده دارد این مستند شخصیت واقعی کین را نشان نمی‌دهد. بنابراین خبرنگاری مأمور می‌شود که معنای آخرین کلمه‌ی کین را دریابد. او با نزدیکان کین از جمله همسر دومش، قیّم کین، مدیر برنامه‌های چارلز کین و رفقایش مصاحبه می‌کند. این خبرنگار فقط و فقط می‌خواهد معنای کلمه‌ی «رزباد» را متوجه شود. اورسن ولز در خلال فیلم خود، داستان زندگی چارلز فاستر کین را از تولد تا مرگ روایت می‌کند.

صالح نجفی (Saleh Najafi) عقیده دارد که فیلم همشهری کین نقطه‌‌عطفی در سینما به شمار می‌رود و در آن بسیاری از قراردادهای روایی فیلم‌های کلاسیک نادیده گرفته می‌شوند. شش راوی با فلاش‌بک‌های متعدد، داستان فیلم را بازگو می‌کنند. این نوع از روایت پیش از همشهری کین در سینما سابقه نداشته و پس از آن، آثار سینمایی متعددی با الهام از نخستین فیلم اورسن ولز ساخته شدند. این فیلم بیش از یک اثر سینمایی، تاریخ جهان را به تصویر می‌کشد. ظهور مطبوعات، تولد رادیو، ظهور فاشیسم و تأثیر روزنامه‌نگاری بر دنیا فقط چند موضوعی هستند که در این فیلم به نمایش درمی‌آیند.

در ابتدای کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین از نبوغ اورسن ولز سخن گفته می‌شود؛ اینکه فرایند خلق یک اثر بیشتر از خود آن اثر برای او اهمیت داشت. همین موضوع فیلم همشهری کین را از دیگر آثار متمایز می‌کند. صالح نجفی پس از بیان بعضی از نمادهای فیلم، در پایان کتاب از راز «رزباد» پرده برمی‌دارد.

کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین را نشر لگا به انتشار رسانده است.

درباره‌ی مجموعه‌ کتاب‌های فیلم به‌ مثابه‌ی فلسفه

صالح نجفی در مجموعه‌ی فیلم به مثابه‌ی فلسفه از جنبه‌ی فلسفی به مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای جهان نگاه می‌کند. این مجموعه در هشتمین دوره‌ی کتاب سال سینمای ایران، تندیس زرین و لوح تقدیر برترین کتاب سال در حوزه‌‌ی تألیف و ترجمه را از آن خود کرد. در کتاب‌های این مجموعه، فیلم‌ها متونی فلسفی تلقی می‌شوند که بهتر دیدن آن‌ها، به درک دقیق‌تر جهان می‌انجامد. نشر لگا در ابتدا مجموعه کتاب‌ها را در ده جلد منتشر کرد که در آن‌ها فیلم‌هایی نظیر «سال گذشته در مارین‌باد»، «کازابلانکا»، «راشومون»، «آنی‌ هال»، «کپی برابر اصل» و... بررسی شده‌اند. اما بعد،‌ تمام این ده جلد را در قالب کتاب «فیلم به مثابه‌ی فلسفه» به چاپ رساند.

کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین برای چه کسانی مناسب است؟

کسانی که به سینمای کلاسیک هالیوود علاقه دارند، کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین را بخوانند.

در بخشی از کتاب فیلم به مثابه فلسفه: همشهری کین می‌خوانیم

اگر کسی از قدرت مطبوعات در اوایل دهه‌ی 1940 و از نفوذ کسانی که به آن‌ها سلاطین رسانه می‌گفتند بی‌خبر باشد، بعید است از معنا و معمّای سکانس افتتاحیه‌ی فیلم سر درآورد. کین برای خود قصری ساخته که آن را با قصر قوبلای‌خان مقایسه می‌کند، انباری برای انباشت حتی‌الامکان انعطاف‌پذیرِ هرآنچه در دنیاست. برای همین در انتهای فیلم دوستان کین می‌گویند او هیچ‌چیز را دور نمی‌ریخت و همه‌چیز را تا بی‌نهایت انباشت می‌کرد. ولز موقعی فیلم می‌ساخت که وجه تولید فوردیستی بر نظام اقتصادی غرب حاکم بود. شیوه‌ای که در آن کالاها تولید انبوه می‌شوند و انباشت آن‌ها انعطاف‌ناپذیر است. بعد از جنگ جهانی دوم این شیوه جای خود را به وجه تولید پست‌فوردیستی و انباشتِ انعطاف‌پذیر داد، که در آن، کالا یا سرمایه‌ی انباشت‌شده از جنس تصویر بود و تاریخ هم در این برهه به مجموعه‌ای از تصویرهای سرهم‌شده تبدیل شد. تصویرهایی که به‌شکل انعطاف‌پذیر انباشت می‌شدند. کین، به این معنا، یک قوبلای یا سرمایه‌دار پست‌مدرن است، قبل از واردشدن سرمایه‌داری به فاز متأخر خود.

در ابتدای فیلم همشهری کین تابلویی نشان داده می‌شود که روی آن نوشته شده «ورود ممنوع» (No Trespassing)، که البته دلالت‌های آن در زبان انگلیسی بیشتر است. فیلم ساختاری متقارن دارد: با حرکت عمودی دوربین آغاز می‌شود که به‌تدریج از حصار محوطه‌ی کاخ کین بالا می‌رود، تا نمایی از کاخ ببینیم که در آن فقط یک پنجره روشن است. در انتهای فیلم همین حرکت به‌صورت وارونه تکرار می‌شود. دوربین به‌سمت پایین حرکت می‌کند، روی تابلوی ورود ممنوع می‌ایستد و فیلم تمام می‌شود. از همین‌رو دلالت‌های این عبارت می‌تواند برای درک تز اصلی فیلم کمک‌کننده باشد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه
1: مرور فیلم
2: واکاوی فیلم
کتاب‌نامه