معرفی و دانلود کتاب ادبیات من: راهی به فهم خود زندگی نگاری و روایت‌های شخصی

معرفی کتاب ادبیات من: راهی به فهم خود زندگی نگاری و روایت‌های شخصی

سدونی اسمیت و جولیا واتسون در کتاب ادبیات من، تاریخچه و نظریه‌های ژانر اتوبیوگرافی را مرور کرده و سبک‌های مختلف آن را معرفی می‌کنند. این دو مؤلف معتقدند خودزندگی‌نامه‌ها کارکردی بیشتر از بازنمایی زندگی یا شخصیت نویسنده دارند. بنابراین در کتاب‌شان تلاش دارند با ارائه‌ی استراتژی‌های متعدد، خوانندگان این نوع آثار را با نحوه‌ی دقیق خوانش، تفسیر و نقد آن‌ها آشنا کنند.

درباره‌ی کتاب ادبیات من

خاطرات از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین مفاهیم انسانی هستند. برخلاف آنچه تصور می‌شود، خاطره صرفاً یادآوری اتفاقات گذشته نیست بلکه با نوعی تفسیر همراه است. به تعبیر دیگر مرور زندگی گذشته نه‌تنها منفعلانه نیست، بلکه در این حالت انسان کاملاً فعالانه هر آنچه را از سر گذرانده بررسی و مکتوب می‌کند. قرن‌هاست که خاطره‌نگاری یا شرح‌حال‌نویسی رواج دارد و حالا هم با وجود اینترنت، نوشته‌های وبلاگی یا نوشتن در شبکه‌های اجتماعی رونق بیشتری گرفته و افراد زیادی از زندگی‌شان می‌نویسند و آن را با دیگران به اشتراک می‌گذارند. زندگی‌نوشت را نباید به رونویسی کردن یک خاطره یا رویداد تقلیل داد، بلکه باید آن را «ثبت کردن» تجربه دانست. زندگی‌نامه‌ای که از خود می‌نویسیم، ترکیبی از همین خاطرات تکه‌پاره‌ی ثبت‌شده است. با این تفاسیر باید گفت زندگی‌نامه‌نویسی باید کارکردی مهم‌تر از بازنمایی خود نویسنده داشته باشد. یا به تعبیر سدونی اسمیت (Sidonie Smith) و جولیا واتسون (Julia Watson) احتمالاً کاربردهای خاص‌تری دارند. این دو در کتاب ادبیات من (Reading Autobiography) ژانر خودزندگی‌نامه‌نویسی یا اتوبیوگرافی را مورد بررسی قرار می‌دهند تا به لایه‌های پیچیده‌تر، یا به قول خودشان خاص‌تر آن، دست بیابند.

سدونی اسمیت استاد رشته‌ی مطالعات زنان و زبان انگلیسی است. زمینه‌ی تخصصی پژوهشی او بررسی زندگی‌نامه‌نویسی است. سال‌هاست که در این زمینه تحقیق می‌کند و این ژانر را با نگاه به تاریخ طولانی‌اش بررسی کرده. او به این نتیجه رسیده که ژانر اتوبیوگرافی به زیرژانرهای زیادی تقسیم می‌شود که گرچه زیر چتر خودزندگی‌نامه جمع شده‌اند اما از نظر محتوایی تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. بسیاری از آثاری که تحت این عنوان نوشته‌شده‌اند، به‌وضوح سیاسی و انتقادی هستند و کارکردهایی برابرخواهانه دارند. حاصل تحقیقات سدونی اسمیت و جولیا واتسون در باب این ژانر، کتاب ادبیات من است. اثری مهم که به‌عنوان منبع درسی در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا، از مقطع کارشناسی تا دکتری تدریس می‌شود. این کتاب حاوی اطلاعاتی جامع و کامل درباره‌ی این موضوع است: تاریخچه و گذشته‌ی اتوبیوگرافی و نظریات متعددی که در موردش مطرح‌شده. نویسندگان در این کتاب تلاش می‌کنند سؤالات مهمی را مطرح نمایند و پاسخ‌شان را بیابند. کتاب می‌خواهد به مخاطبانش اهمیت خودروایتگری را یادآوری کند و به آن‌ها بیاموزد که چطور یک زندگی‌نوشت را تفسیر و نقد کنند.

سدونی اسمیت و جولیا واتسون در کتاب ادبیات من، در وهله‌ی اول تلاش می‌کنند خودروایتگری را تعریف نمایند و تمایز آن را از دیگر ژانرهای ادبی نشان دهند. پس‌ازآن به سوژه‌ها و کنش‌های خودزندگی‌نامه‌ها می‌پردازند. در اینجا مفاهیم مهمی همچون خاطره، تجربه، هویت، فضا، بدن‌مندی و عاملیت به‌عنوان سوژه مطرح می‌شوند و موردبحث قرار می‌گیرند. در ادامه تاریخچه این ژانر موردبحث قرار می‌گیرد: از دوران باستان و عصر مذهبی تا دوره‌ی سکولار حاضر. یکی از مهم‌ترین بخش‌های کتاب، جایی است که نویسندگان سعی می‌کنند انواع خودروایتگری را شرح دهند. این بازه آن‌چنان گسترده است که از خوراک‌نگاری تا شرح زندگی چهره‌های شاخص دنیا را در برمی‌گیرد. از ویژگی‌های کتاب ادبیات من این است که نویسندگان برای توضیح مفاهیم مدنظرشان و درک بهتر موضوع از رمان‌ها و داستان‌ها و فیلم‌ها نمونه می‌آورند. اسمیت و واتسون در فصول هفت و هشت کتابشان موضوع نقد خودزندگی‌نامه را مطرح می‌نمایند و تاریخچه و نظریه‌های مهمی را که در نقد این ژانر وجود دارد بیان می‌کنند. و درنهایت 24 استراتژی برای خوانش آثار خودروایت‌گر پیش پای مخاطب می‌گذارند که کمک می‌کنند آن‌ها را درست‌تر بخوانند و درک بهتری از محتوای‌شان پیدا کنند.

کتاب ادبیات من را نشر اطراف با ترجمه‌ی رویا پورآذر به بازار عرضه کرده است.

کتاب ادبیات من برای چه کسانی مناسب است؟

مطالعه‌ی این کتاب به همه‌ی علاقه‌مندان ژانر خودزندگی‌نامه، خاطره‌پردازی و شرح‌حال‌نویسی توصیه می‌شود.

با سدونی اسمیت و جولیا واتسون بیشتر آشنا شویم

سدونی اسمیت (متولد 1944) پژوهشگر، استاد دانشگاه و مؤلف آمریکایی است. اسمیت در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی دکترا گرفته و سال‌ها در دانشگاه میشیگان زبان انگلیسی و مطالعات زنان تدریس کرده است. مطالعات اتوبیوگرافی، نظریات فمینیستی، مطالعه‌ی فرهنگی ادبیات و ادبیات و حقوق بشر از زمینه‌های کاری و پژوهشی او در این سال‌ها بوده است. کتاب «مانیفست علوم انسانی»، «زندگی‌های متحرک» و «سوژه، هویت و بدن» از جمله آثار منتشرشده‌ی این نویسند به‌شمار می‌روند.

جولیا واتسون نویسنده، ویراستار و استاد دانشگاه اوهایو است. واتسون در زمینه‌ی مطالعات تطبیقی تخصص دارد. او مقالات و کارگاه‌های زیادی را برگزار کرده و در چندین کتاب به عنوان ویراستار تخصصی حضور داشته. واتسون دو کتاب نوشته که هر دوی آن‌ها با همراهی سدونی اسمیت بوده‌اند: «ادبیات من» و «زندگی‌نامه‌نویسی در بستر زمان».

جملات برگزیده کتاب ادبیات من

• حالا که خاطره‌ی واقعی ندارم،‌ خاطره‌ای کاغذی می‌سازم. (میشل دو‌مونتنی)

• زندگی من تاریخ، سیاست و جغرافیا است؛ دین و ماوراءالطبیعه است؛ موسیقی و زبان است. (پاولا گان آلن)

• در سر همه‌ی ما چیزی مثل متنی نیمه‌خوانا و نیمه‌مرموز هست که به آنچه در زندگی انجام داده‌ایم معنا می‌بخشد. مهم نیست آن را چه بنامیم: آگاهی کاذب، خیالات یا، ‌به سبک قدیم‌، ایدئولوژی. (اورهان پاموک)

در بخشی از کتاب ادبیات من می‌خوانیم

ارتباط‌محوری، به شکل روایی‌اش، از راه آنچه باختین «گفت‌وگومحوریِ دیگرزبان» می‌نامد در متن گنجانده می‌شود. منظور از گفت‌وگومحوریِ دیگرزبان، چندآوایی یا تکثر «زبان»هایی است که سوبژکتیویته از طریق آن‌ها بیان می‌شود و نمود پیدا می‌کند. پس سوژه همواره سوژه‌ی «دیگری» ا‌ست؛ سوژه‌ای که گفتمان‌های اجتماعیِ ناهمگن را شکل می‌دهد و همزمان خودش به‌ واسطه‌ی این گفتمان‌ها شکل می‌گیرد. تک‌تک کلمه‌هایی که قصه با کمک آن‌ها «گفته» یا نوشته می‌شود، متعلق به زبان «دیگری» هستند.

ویلیامز ال. اندروز الگوی باختینی را به شکلی ثمربخش برای خواندن روایت‌های بردگی به کار گرفت تا نشان دهد چگونه این روایت‌ها کنشِ گفتنِ قصه‌های به‌ظاهر «آزاد» را از طریق تغییراتِ گفت‌وگومحور اجرا می‌کنند. فرانسواز لیونِت برای طرح نظریه‌اش از مفهوم «آمیختگی» اِدوار گلیسُن استفاده کرد و متنیتِ خودزندگی‌نامه‌ای را معادلِ درهم‌بافیِ صداهای پراکنده در سوژه‌هایی دانست که ریشه‌ها و پیمان‌های فرهنگی‌شان متعدد و متعارض‌اند. مِی گوِندُلین هندرسون، برای توضیح چندآواییِ روایتِ اول‌شخص در نوشته‌های زنان آفریقایی-‌آمریکایی، از مفاهیم دیگرزبانی و گلوسولالیا بهره گرفت که نوع خاصی از سخن گفتن در بعضی از کلیساهای آفریقایی-آمریکایی ‌است. به‌ علاوه، ارتباط‌محوری از لحاظ بلاغی به مخاطب مورد نظر راوی، روایت‌شنویِ درون متن و خواننده‌ای آرمانی اشاره می‌کند که روایت خطاب به او است، در ذهنش نقش می‌بندد و توسط او به گوش دیگران می‌رسد. ارتباط‌محوری نشان می‌دهد که سوژه هیچ‌وقت خودمختار نیست، همواره در حال «شدن» است و با دیگران سروکار دارد.

در پژوهش‌هایی که درباره‌ی نسبتِ اصول اخلاقی روایتِ خود و آسیب‌پذیریِ سوژه هستند نیز ارتباط‌محوری مطرح می‌شود. در فصل دو و در بخش عاملیت گفتیم جودیت باتلر مفهوم ابهام «خود» برای خودِ فرد را شرح داده‌ است.

فهرست مطالب کتاب

یادداشت مترجم
پیش‌گفتار
فصل یک: خودروایتگری: تعریف‌ها و تمایزها
انواع خودروایتگری
حقیقت خودزندگی‌نامه‌ای
جمع‌بندی
فصل دو: سوژه‌های خودزندگی‌نامه‌ای
خاطره
تجربه
هویت
فضا
بدن‌مندی
عاملیت
جمع‌بندی
فصل سه: کنش‌های خودزندگی‌نامه‌ای
متقاضیان، مربیان و ترغیب‌کنندگان
کانون‌های قصه‌گویی
تولیدکننده‌ی «منِ» خودزندگی‌نامه‌ای
صدا در متن خودزندگی‌نامه‌ای
ارتباط‌محوری و دیگریِ‌ «من»های خودزندگی‌نامه‌ای
مخاطب
ساختار سبک‌های خودپژوهی
الگوهای پی‌رنگ‌پردازی
رسانه
مصرف‌کننده
عوامل پیرامتنی
جمع‌بندی
فصل چهار: خودروایتگری از دیدگاه تاریخی
سوژه‌های خودزندگی‌نامه‌ای در دوران باستان و قرون ‌وسطا
سوژه‌ی انسان‌گرا، معنویت‌گرا و سکولار
سوژه‌های مهاجر و روایت‌های سفر در اوایل دوران مدرن
سوژه‌ی عصر روشنگری
سوژه‌ی دگراندیش
سوژه‌ی بورژوا
سوژه‌ی استثنایی خودروایتگری مدرن
سوژه‌های جدید خودروایتگری در قرن هجدهم
سوژه‌ی رمانتیک توهم‌زدایی‌شده
سوژه‌ی رمان تکوین شخصیت و سوژه‌ی بورژوا
سوژه‌ها‌ی آمریکایی در قرن نوزدهم
جمع‌بندی
فصل پنج: رونق خاطره‌پردازی
رمان تکوین شخصیت در عصر ما
ملت، شهروندی و خودروایتگری
روایت‌ حق‌وحقوق و اتهام جعل واقعیت
روایت‌های رنج، سوگواری و التیام
روایت‌های اختلال روانی و عبور از موانع
بیماری، معلولیت، نقصان و پذیرش آسیب، ‌ اعتیاد و بهبودی
مدل‌های جدید روایت‌های بدن‌مندی
خوراک‌نگاری، سن‌آگاهی، جنسیت‌محوری
مدل‌های جدید روایت‌های کوچ اجباری، مهاجرت و تبعید
قصه‌های خانواده و زندگی‌های پساقومی
خودقوم‌نگاری
خودبوم‌نگاری
زندگی در گفت‌وگو با مکان
زندگی چهره‌های سرشناس
خودتبلیغیِ ستاره‌های سینما، قهرمانان ورزشی، رهبران نظامی و شخصیت‌های اجتماعی
جمع‌بندی
فصل شش: خودروایتگری در بافت‌های تصویری-کلامی-مجازی
خاطره‌پردازی تصویری
خلق آثار خودزندگی‌نامه‌ای در اجرا و هنرهای تصویری
فیلم و ویدئوی خودزندگی‌نامه‌ای
زندگی‌های آنلاین
بایگانی دیجیتال خودروایتگری
جمع‌بندی
فصل هفت: تاریخچه‌ی نقد خودزندگی‌نامه: نظریه‌پردازی
تاریخمند کردن ریشه‌ها و بافت‌های فرهنگی خودزندگی‌نامه
شکل‌گیری مجموعه‌آثار معیار
نظریه‌های تأثیرگذار؛ بخش اول: گاسدورف، هارت و خودبازنمایی خلاقانه
نظریه‌های تأثیرگذار؛ بخش دوم: کنش‌ها، پیمان‌ها و داستان‌ها
پژوهش‌های تأثیرگذار
جمع‌بندی
فصل هشت: تاریخچه‌ی نقد خودزندگی‌نامه: گسترش مطالعات خودزندگی‌نامه
مفاهیم نظری مفید
نظریه‌پردازی درباره‌ی ژانرهای نوظهور خودروایتگری
نقدهای جغرافیایی
بسترهای جدید: علوم اعصاب، مطالعات شناختی و ژنوم‌شناسی
هویت‌ها و فرم‌های دیجیتال
نظریه‌پردازی درباره‌ی زندگی‌های روزمره
کاربست‌های خودانتقادی
کاربردهای خودزندگی‌نگاری: خود‌آموزها و آموزش‌شناسی
جمع‌بندی
فصل نه: جعبه‌ابزار: بیست و چهار استراتژی برای خواندن روایت‌های زندگی
پیوست یک: شصت ژانر خودروایتگری
پیوست دو: نشریات و منابع تکمیلی
پی‌نوشت‌ها
فهرست اسامی خاص
فهرست اصطلاحات تخصصی (فارسی به انگلیسی)
فهرست اصطلاحات تخصصی (انگلیسی به فارسی)