معرفی و دانلود کتاب درباره عادت

معرفی کتاب درباره عادت

کلر کارلایل، فلسفه‌پژوهِ برجسته‌ی معاصر، در کتاب درباره عادت، آرای گوناگون فیلسوفان غربی را در باب مسئله‌ی عادت بررسی نموده، و ضمن این کار، عقاید ممتاز و خاص خویش را نیز با خوانندگان خود در میان گذاشته است. کتاب درباره عادت به قلم حیدر خسروی به زبان فارسی ترجمه شده است.

درباره کتاب درباره عادت

عادت، به عنوان یکی از ارکان جدایی‌ناپذیر از زندگی بشری، همواره مورد توجه فیلسوفان و متفکران بوده است. این موضوع خصوصاً در میان اندیشمندان غربی، به اشکال گوناگون مورد تأمل قرار گرفته است. تعریف عادت، از یک منظر، چندان دشوار نیست. همه‌ی ما عادت را به عنوان امری می‌شناسیم که زندگی را به سلسله‌ای از اعمال تکراری بدل می‌کند. عادت‌ها برای اغلب انسان‌ها مایه‌ی تسلی و آسودگی‌اند. چرا که به ایشان احساس نوعی امنیت خاطر می‌دهند. گویی آدمیان با توسل به عادت‌های خویش، از مخاطرات زندگی در جهانی پیشبینی‌ناپذیر می‌کاهند. اما عادت، نزد اغلب فیلسوفان و صاحبان اندیشه (از جمله اشخاصی چون فریدریش نیچه، سورن کی‌یرکگور، هنری برگسون، ژیل دلوز و ...)، بیشتر امری شایسته‌ی نکوهش بوده است تا واقعیتی تسلی‌بخش و خواستنی. این تناقض میان تلقی عام از عادت، و برداشت انتقادی فلاسفه از همین موضوع را چگونه می‌توان توضیح داد؟ تلاش کلر کارلایل در کتاب درباره عادت (On Habit) معطوف به پاسخ گفتن به همین پرسش اساسی بوده است.

کارلایل در اثر نام‌برده ضمن غور در برخی از مهم‌ترین متون فلسفه‌ و ادبیات غرب -از رساله‌های افلاطون و ارسطو در عهد باستان تا نوشته‌های مارسل پروست و ژاک دریدا در عصر مدرن- به بازخوانی آرای متفکران مهم مغرب‌زمین در باب موضوع عادت پرداخته و علل بدبینیِ اغلب این متفکران به مسئله‌ی عادت را شرح داده است.

در کتاب درباره عادت می‌خوانیم که عادت، به سبب جلوه‌ی بی‌رنگ و جلایی که به زندگی انسانی می‌بخشد، شایسته‌ی آن نیست که به عنوان امری پسندیده شناخته شود. با این حال و از سوی دیگر، هرگز نمی‌توان از آرزوی حذف عادات از صحنه‌ی زندگی بشری سخن گفت. زیرا درست که بنگریم، عادت‌ها را به مثابه‌ی لنگرگاه‌هایی خواهیم دید که زندگی انسانی را استوار می‌سازند. بنابراین، بهترین راه، اتخاذ موضعی انتقادی به عادت در جهت اصلاح آن است. یعنی درست همان رویکردی که کلر کارلایل در کتاب درباره عادت به شرح آن پرداخته. اما سخن از «اصلاح عادت» اندکی غریب و مبهم به نظر می‌رسد. منظور از این عبارت دقیقاً چیست؟ آیا بحث بر سر اصلاحِ مجموعه‌ی عاداتی است که هر انسانی به طور معمول در زندگی خود از آن‌ها پیروی می‌کند؟ یا موضوع اساساً چیز دیگری است؛ چیزی از قبیلِ اصلاح نگاهمان به مفهوم عادت، و تغییر برداشتمان در باب معنای آن؟ پاسخِ این پرسش را تنها پس از مطالعه‌ی تمام و کمالِ اثر پیش رو می‌توان یافت.

کتاب درباره عادت در سال 2008 به انتشار رسید و خیلی زود، به عنوان اثری جدی و درخور توجه، مورد تحسین صاحب‌نظران حوزه‌ی فلسفه قرار گرفت. ترجمه‌ی فارسی این کتاب توسط حیدر خسروی ارائه شده، و انتشار آن از سوی نشر نگاه صورت گرفته است.

نکوداشت‌های کتاب درباره عادت

- کلر کارلایل در کتاب درباره عادت به نحوی درخشان یکی از مباحث کلاسیک فلسفه‌ی غربی را به بحث گذاشته است. شیوه‌ی نگارش بی‌تکلف کارلایل سبب گشته که مطالعه‌ی کتاب او برای متخصص و غیرمتخصص به یک میزان آسان باشد. (Jeremy William Dunham)

- کارلایل در این کتاب خوش‌خوان، مسئله‌ی عادت را، به عنوان موضوعی که در زندگی یکایک افراد نقش بازی می‌کند، از منظری فلسفی نگریسته و نگرش فیلسوفان گوناگون غربی به این مبحث را، مورد تأمل قرار داده است. شیوه‌ی تحلیل کلر کارلایل در کتاب درباره عادت، ضمن دقیق بودن، برای مخاطبین عام نیز قابل فهم است. (William Simkulet)

- راهنمایی درخشان برای تأمل در باب مسائلی چون هویت، اخلاق، مذهب و ... . کارلایل در کتاب درباره عادت، به جای ما به تأمل نمی‌نشنید؛ بلکه ما را به تفکر مستقل فرا می‌خواند. (George Pattison)

- کارلایل در کتاب درباره عادت، به نقشی پرداخته است که عادت‌های بشری، در ساختن یک زندگی خوب، ایفا می‌کنند. (Amazon)

کتاب درباره عادت مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به مباحث فلسفی مخاطبین اصلی کلر کارلایل در کتاب درباره عادت‌اند.

با کلر کارلایل بیشتر آشنا شویم

کلر کارلایل (Clare Carlisle) در 19 آوریل سال 1977 دیده به جهان گشوده است. کارلایل عمده‌ی شهرت خود به عنوان نویسنده را مرهون آثاری است که در شرح و توضیحِ اندیشه‌ی متفکران برجسته‌ی غربی، از جمله سورن کی یرکگور، باروخ اسپینوزا و برتراند راسل، به رشته‌ی تحریر درآورده.

سه کتاب «فیلسوف دل»، «درباره‌ی عادت» و «فلسفه‌ی صیرورت کی یرکگور»، از جمله بهترین آثار ترجمه‌شده از کارلایل به زبان فارسی‌اند.

در بخشی از کتاب درباره عادت می‌خوانیم

در زبان انگلیسی به استفاده‌های گوناگون از واژۀ «عادت» که می‌نگریم، خانوادۀ کوچکی از مفاهیم را می‌یابیم که به نحوی حیرت‌انگیز ارجاعات بی‌شماری دارند. عادت به‌منزلۀ تمایل یا مزاج تثبیت‌شده می‌تواند خاصیتی حیوانی، نباتی یا کانی داشته باشد. در کانی‌شناسی، عادت اصطلاحی فنی است که به شیوۀ تشکیل بلورها اطلاق می‌شود و در گیاه‌شناسی شیوۀ رشد گیاه را نشان می‌دهد؛ مثلاً آیا رشد عمودی دارد، با تکیه بر چیزی بالا می‌رود یا در امتداد زمین می‌خزد. دربارۀ حیوان، دلالت بر الگویی رفتاری دارد: شیوه‌های یافتن پناهگاه، شکار، ذخیرۀ غذا، استراحت، جفت‌گیری و غیره. در حیطۀ انسانی به انواع پیچیده‌تر و ظریف‌تری از فعالیت‌ها گسترش می‌یابد، از قبیل الگوهای روان‌شناختی تفکر و میل. با این حال می‌توان به نحوۀ بودنی اساساً بیرونی و جسمانی نیز نسبتش داد: نوعی طرز نشست و برخاست، حالت بدنی و اطوار. این نوع عادت در آن واحد نامحسوس و برجسته است؛ می‌توان از فاصله‌ای دور یا پشت‌سر، از روی طرز راه رفتن و حالت سر کسی او را به جا آورد. عادت را برای ارجاع به نوع پوشش یا طرز خاصی از لباس پوشیدن نیز استفاده کرده‌اند؛ مثلاً نوع پوشش اسب‌سوارها. هرچند این روزها چنین استعمالی بیشتر محدود به رداهایی است که راهب‌ها یا راهبه‌ها می‌پوشند. پیوند میان عادت و پوشش در واژه‌های انگلیسیِ custom و فرانسویِ coutume و couture نیز مشهود است که ریشۀ همگی به همان واژۀ لاتینِ consuetudo‌ برمی‌گردد.

فهرست مطالب کتاب

سخن دبیر مجموعه
دربارۀ عادت
یک: مفهوم عادت
نعمت یا لعنت؟
تعریف عادت
شکل طبیعت
تداوم و تغییر
راهه‌ها
قانون دوگانۀ عادت
یادداشت‌ها
دو: عادت و شناخت
خدا یا سگ؟
اسپینوزا: تفکر عادت‌وار
هیوم: چراغ راه زندگی
خوگری عقلانی
عادات طبیعت
یادداشت‌ها
سه: عادت و زندگی نیک
زندگی یا مرگ؟
دلبستگی به لذت
پروست: عادات دل
برگسون: عادت مکانیکی
قانون اخلاقی
عادت و کردار
یادداشت‌ها
چهار: عادت، ایمان، موهبت
روح یا جسم؟
عادت موهبت
کی‌یرکگور: تکرار مذهبی
پذیرش و مقاومت
یادداشت‌ها
سرانجام: عادت و فلسفه
یادداشت‌ها