معرفی و دانلود کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک: درباره خوانش‌های مارکسیستی از دیالکتیک هگل

معرفی کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک: درباره خوانش‌های مارکسیستی از دیالکتیک هگل

کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک شامل چهار مقاله از متفکرانی است که درباره‌ی خوانش‌های مارکسیستی از مفهوم دیالکتیک هگل بحث می‌کنند. به عبارت دیگر، این مجموعه، مقالاتی را پوشش داده است که با تکیه بر نقدهای مارکسیستی، به تبیین دیالکتیک هگل پرداخته‌اند و ضمن این امر، دعاوی و گرایشات مخالف را به چالش کشیده‌اند.

درباره‌ی کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک

در کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک (Dialectics Against Dialectics) چهار مقاله از چهار تن از اندیشمندان شاخص گردآوری شده است که خوانش‌های مارکسیستی گوناگونی از دیالکتیک هگل به دست می‌دهند. مقالات کتاب حاضر، ماهیت فلسفی تفکر مارکس و نسبت او با مفهوم دیالکتیک در فلسفه‌ی هگل را بررسی می‌کنند و با ترسیم وجوه تمایز منطق هگل و مارکس، توضیح می‌دهند که رویکرد دیالکتیک جدید، چگونه می‌تواند باعث گمراهی شود.

مقاله‌ی اول این کتاب، به رساله‌ای از ییدریش زلنی (Jindrich Zeleny) می‌پردازد. زلنی در نوشته‌ی خود با رویکرد مارکسیستی-لنینیستی، نگاهی اجمالی به مسئله‌ی روش داشته است و با ارائه‌ی توضیحی در باب برداشت نوین از روش، آن را در سطح نوعی عقلانیت، برابر با عقلانیت دکارتی یا ارسطویی معرفی کرده است. این مقاله، به طور مستقیم، به «دیالکتیک جدید یا نظام‌مند» نمی‌پردازد بلکه دیدگاهی را نسبت به مسائلی چون عقلانیت، روش و دیالکتیک اتخاذ می‌کند که صراحتاً با برداشت این جریان از این مقولات، در تقابل است. بنابراین، آموزه‌های زلنی رو به نقد این جریان فکری دارند و آن را به چالش می‌کشند.

مقاله‌ی دوم کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک، در باب دیالکتیک ماتریالیستی نوشته شده است . این مقاله، به فصل نخست کتاب ارزش مارکس: اقتصاد سیاسی برای سرمایه‌داری معاصر، نوشته‌ی آلفردو سعدفیلو (Alfredo Saad-Filho) می‌پردازد. این کتاب، مفاهیم اقتصاد سیاسی مارکسیستی را شرح داده است. سعدفیلو نیز چون زلنی به توضیح روش مارکسیستی می‌پردازد و در مورد مقولاتی چون پول، ارزش و نیروی کار بحث می‌کند. او در این نوشته، ضمن دفاع از روش مارکس، رویکرد دیالکتیک «جدید» را با تأکید بر آرتور به نقد می‌کشد و با نقد مبانی دیالکتیک جدید، افرادی چون آلبریتون را به بهترین شکل، مورد هدف قرار می‌دهد.

مقاله‌ی آلکس کالینیکوس (Alex Callinicos) با عنوان علیه دیالکتیک جدید، بخش سوم کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک را به خود اختصاص داده است. کالینیکوس در این مقاله، دیالکتیک از نقطه نظر آرتور و تونی اسمیت را نقد می‌کند. در نظر او، حفظ و تداوم مارکسیسم هگلی لازم است؛ اما پرداختن به هگل در این مسیر، انحراف از مسیر اصلی است و بازگشتی غیرانتقادی به پیش از مارکس را فراهم می‌آورد. کالینیکوس با تکیه بر مسئله‌ی شیوه‌ی جریان یافتن هگلیانیسم در مارکسیسم، تفاوت میان منطق هگل و منطق مارکس را توضیح می‌دهد. او در اثر خود، رمزگشایی از «سرمایه»، نیز به جایگاه هگل در کتاب سرمایه‌ی مارکس اشاره می‌کند.

مقاله‌ی چهارم و آخر این کتاب، نوشته‌ای است از ژاک بیده (Jacques Bidet). او در این مقاله، در مورد نظریه‌ی کوزو اونو و سکین بحث می‌کند و می‌کوشد ایرادات اساسی این نظریات را بیان کند. او در طی تلاش‌هایی نظری، اعتبار نظریه‌ی اونو را زیر سؤال می‌برد. مقاله‌ی بیده، مباحث عینی‌تری چون مسئله‌ی بحران، دولت و مسئله‌ی دوره‌بندی‌های سرمایه‌داری را نیز مورد بررسی قرار داده است.

این کتاب که به کوشش احسان پورخیری گردآوری و به فارسی برگردانده شده، در انتشارات شوند به چاپ رسیده است.

کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به همه‌ی کسانی که به مطالعه‌ی مباحث فلسفی و سیاسی علاقه‌مند هستند، توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب دیالکتیک علیه دیالکتیک: درباره خوانش‌های مارکسیستی از دیالکتیک هگل می‌خوانیم

کار عبارت است از صَرف هدف‌مند کارمایه‌ی انسان به منظور دگرگون کردن شرایط طبیعی و اجتماعیِ داده ‌شده به شیوه‌ای ازپیش‌تعین‌یافته. بدین ترتیب، کار متابولیسم بین جوامع و محیط پیرامون‌شان را میانجی‌گری می‌کند. این تعریف «فیزیولوژیک» از تعمیمی ذهنی در میان همه‌ی انواع کار متعین استنتاج می‌شود. اگرچه این تعریف ساده و اغلب رضایت‌بخش است، ممکن است به دو دلیل نابسنده باشد. نخست این‌که بیش از اندازه عام است؛ شکل‌های چندی از صَرف کارمایه‌ی هدف‌مند عموماً کار قلمداد نمی‌شوند، مثلاً آن دسته از فعالیت‌هایی که مستقیماً به حفظ و بازتولید فرد و اهل خانواده، فراغت و ابراز وجود، و هنرها مربوط می‌شوند. دوم این‌که این تعریف فراتاریخی از حیث تحلیلی بی‌ثمر است. وارسیِ واقعیت نشان می‌دهد که انواع مشخصی از کار، مثلاً آشپزی، طراحی، مدیریت یا خدمات شخصی، می‌توانند بر حسب فرآیند کار و شرایطی که این فعالیت‌ها در آن‌ها انجام می‌شود، بسته به زمان و مکان به صورت قابل‌توجهی تغییر کنند. با وجود اهمیت این ویژگی‌های کار انسانی، تعریف فیزیولوژیک کار نمی‌تواند به شکلی نظام‌مند بسط یابد تا این موارد را تبیین کند.

تحلیل معنا و اهمیت کار در سرمایه‌داری به صورت بالقوه ثمربخش‌تر خواهد بود اگر نقطه‌ی عزیمت خود را ذات آن، یعنی کار مجرد، در نظر بگیریم. کار مجرد را می‌توانیم به‌سادگی کارِ انجام‌شده توسط کارگران مزدی تعریف کنیم که مستقیماً درگیر تولید ارزش اضافی هستند. به سه دلیل ذات کار در سرمایه‌داری همین است. نخست این‌که استخدام کار مزدی برای تولید ارزش اضافی خصلت بارز و معرف روابط سرمایه‌دارانه است. دوم این‌که اشاعه‌ی سرمایه‌داری به‌تدریج تولید غیرسرمایه‌دارانه را از میان برمی‌دارد. شکل‌های غیرمزدی کار به حاشیه می‌روند و استخدام کارگران مزدی به تولید ارزش اضافی وابسته است. سوم این‌که تحلیل نظام‌مند کار مجرد ما را قادر می‌سازد تا موضوع دیگر مقولات مبین ساختارها و روابط اجتماعی در سرمایه‌داری را پیش بکشیم؛ و سرمایه‌داری تاروپود کتاب سرمایه را شکل می‌دهد. در سرمایه‌داری، کار به‌ طور عام تعینی دوگانه دارد. هم متعین است و هم مجرد.

فهرست مطالب کتاب

مقدمه‌ی مترجم
در باب نوع دیالکتیکی-ماتریالیستی عقلانیت/ییندریش زلنی
دیالکتیک ماتریالیستی/آلفردو سعدفیلو
علیه دیالکتیک جدید/آلکس کالینیکوس
کوزو اونو و مکتب او: نظریه‌ی سرمایه‌داری ناب/ژاک بیده
کتاب‌شناسی
واژه‌شناسی (انگلیسی به فارسی)
نمایه‌ی نام‌ها