معرفی و دانلود کتاب رهبر ارکستر

معرفی کتاب رهبر ارکستر

کتاب رهبر ارکستر درباره‌ی مردمانی است که در ناامیدی کامل به سر می‌برند و شکست را حتمی می‌بینند؛ اما موسیقی به منجی آن‌ها تبدیل می‌شود. سارا کوئیگلی برای نوشتن این کتاب زمانی را انتخاب می‌کند که لنینگراد در محاصره‌ی لشکر هیتلر است، دمیتری شوستاکوویچ به‌تازگی سمفونی شماره هفت (لنینگراد) را نوشته و ارکستری به رهبری کارل الیاسبرگ در لنینگراد جنگ‌زده و قحطی‌زده، قصد کرده است به هر قیمتی این اثر تاریخی را به اجرا دربیاورد.

درباره‌ی کتاب رهبر ارکستر

«خلق یک اثر هنری در هر زمانی با سختی‌های بسیاری همراه است. حالا تصور کنید در شوروی دوران استالین و زمان جنگ جهانی دوم زندگی می‌کنید. حتی زندگی کردن در این شرایط دشوار به نظر می‌رسد. من به شوستاکوویچ و آثار او علاقه‌ای ویژه دارم. زمانی اجرای تاریخی سمفونی «لنینگراد» توجه من را به خود جلب کرد. این داستان از یک جهت روح روسی دارد: انعطاف‌پذیری بالا،‌ عزم راسخ و اشتیاق به هنر. اما بیش از هر چیزی، پیامی جهانی و انسانی در آن نهفته است: سمفونی لنینگراد نشان می‌دهد که چگونه موسیقی به قلب مردم نفوذ می‌کند و آن‌ها را در تاریک‌ترین زمانه سر پا نگه می‌دارد.»

سارا کوئیگلی (Sarah Quigley) جملات بالا را درباره‌ی چگونگی نوشتن کتاب رهبر ارکستر (The Conductor) می‌گوید. داستان محاصره‌ی لنینگراد، یکی از داستان‌هایی است که در هیاهوی جنگ جهانی دوم به فراموشی سپرده شد. در طول سه سال حمله‌ی آلمانی‌ها به روسیه، 1.4 میلیون نفر مجبور به ترک این شهر شدند و 1.5 میلیون نفر به‌خاطر گرسنگی یا علت‌های دیگر جان سپردند. تا زمان پایان محاصره (ژانویه‌ی 1944) تنها 700 هزار نفر زنده مانده بودند. یکی از کسانی که مجبور به ترک لنینگراد شد، آهنگساز افسانه‌ای، دیمیتری شوستاکوویچ بود. مردی که تا قبل از ترک شهر، سه موومان اول سمفونی جدیدش را به پایان رسانده بود. اما بعد از تمام شدن این اثر هنری بزرگ،‌ چه ارکستری می‌خواست آن را به اجرا درآورد؟

ارکستر فیلارمونیک شهر لنینگراد قبلاً از آن‌جا رفته بود و اجرای سمفونی شماره 7 شوستاکوویچ (سمفونی لنینگراد) به ارکستر کوچکی به رهبری کارل الیاس‌برگ واگذار شد. اگر امروز هم از نوازنده‌ای بخواهید در اجرای سمفونی لنینگراد شرکت کند، او را با چالش فیزیکی و روحی دشواری روبه‌رو کرده‌اید؛ چه برسد به این‌که مردمان شهری محاصره‌شده‌‌ و درگیر در جنگ، اجرای این اثر را بر عهده بگیرند. 25 تن از نوازندگان ارکستر به جنگ با نازی‌ها رفته یا مرده بودند. 15 تن باقی‌مانده نیز آن‌قدر ضعیف بودند که قدرت نواختن سازهایشان را نداشتند. کارل الیاسبرگ از همه‌ی نوازندگان شهر لنینگراد درخواست کرد که به ارکستر او بپیوندند. چند نوازنده در هنگام اجرای سمفونی لنینگراد از حال می‌رفتند؛ اما الیاسبرگ که خودش نیز مانند بقیه گرسنه و ضعیف شده بود، اصرار داشت که تمرین‌ها ادامه یابد. داستان استقامت و ثبات‌قدم کارل الیاسبرگ و نوازندگان ارکستر او را در کتاب رهبر ارکستر بخوانید.

سارا کوئیگلی کارل الیاسبرگ را به زندگی برمی‌گرداند: مردی متواضع که برای یک لحظه‌ی کوتاه تاریخی به قهرمانی ملی بدل می‌شود. مردی که مانند بسیاری دیگر از مردم روسیه ناگهان از میانه‌ی یک زندگی معمولی به یک کابوس بزرگ پرتاب می‌شوند. حملات هوایی، قحطی، سرما، زندگی در آپارتمان‌های اشتراکی، جاسوسان استالین و... فقط بخشی از این کابوس وهم‌ناک هستند. الیاسبرگ، شوستاکووویچ و خانواده‌اش، ویولونیستی به نام نیکولای و دخترش سونیا، از شخصیت‌های اصلی کتاب رهبر ارکستر، باید در این برهه‌ی حساس، کاری تاریخی انجام دهند.

کوئیگلی برای نوشتن کتاب رهبر ارکستر، از زندگی‌نامه‌ی دمیتری شوستاکوویچ بهره‌ی زیادی برده است. کسی که در دوران تصفیه‌ی استالین، با کت و شلوار می‌خوابید؛ زیرا عقیده داشت هر شب ممکن است مأموران برای دستگیری او به خانه‌اش حمله کنند. (جولین بارنز در کتاب «هیاهوی زمان» به‌خوبی این ترس را توصیف می‌کند؛ به‌خصوص پس از زمانی که اپرای لیدی مکبث سانسور و توقیف شد.) سارا کوئیگلی هم این احساسات شوستاکوویچ را با مهارتی مثال‌زدنی وصف می‌کند. و از همه مهم‌تر این‌که نویسنده به دلیل تخصص در موسیقی، به‌خوبی از عهده‌ی توصیف بخش‌هایی که درباره‌ی نحوه‌ی نوشتن سمفونی لنینگراد و اجرای آن هستند، برمی‌آید.

کتاب رهبر ارکستر را فاطمه تناسان با همکاری نشر نیماژ به زبان فارسی ترجمه کرده است.

نکوداشت‌های کتاب رهبر ارکستر

• این کتاب خارق‌العاده به سمفونی‌ای می‌ماند که با قدرت عشق به موسیقی، خانه، خانواده و کشور خلق شده است. (مجله‌ی کانواس)
• احساس می‌کنم به زمان و مکانی دیگر سفر کرده‌ام: لنینگراد محاصره‌شده در زمستان 1942 که شهروندانش چرم کفش پخته می‌خوردند؛ اما به زندگی امیدوار بودند. سارا کوئیگلی در توصیف چنین شرایطی کلمات و سبک داستانی مناسبی را برگزیده است. (روزنامه‌ی نیوزیلند هرالد)
• کتاب رهبر ارکستر از آن رمان‌هایی است که یک‌شبه آن را می‌خوانید؛ اما داستانش آن‌چنان در روح شما نفوذ می‌کند که تا مدت‌ها تأثیر نجات‌بخش موسیقی را فراموش نخواهید کرد. (آبزِرور)

کتاب رهبر ارکستر برای چه کسانی مناسب است؟

اگر به داستان‌هایی علاقه دارید که براساس واقعه‌ای تاریخی نوشته شده‌اند، کتاب رهبر ارکستر را بخوانید.

در بخشی از کتاب رهبر ارکستر می‌خوانیم

شوستاکوویچ، آشفته از اخبار تخلیه‌ی آلمان‌ها، خسته و هلاک از تدریس، بی‌خوابی به سرش زده بود. آن‌قدر در رخت‌خوابش غلت خورد تا مثل یک مومیایی مصری محکم در ملحفه‌ پیچیده شد. همچو شب‌هایی دلش نینا را می‌خواست. از این‌که در کنارش نبود و از این‌که باعث شده بود به او نیاز داشته باشد به‌شدت از او آزرده بود.

ساعت بالای شومینه دو ضربه نواخت. دو دقیقه و نیم بعد صدای ناقوس کوچک کلیسای کوونسکی پرئولوک به صدا درآمد و یک دقیقه بعد دنگ‌دنگ تحکم‌آمیزتر ناقوس کلیسای جامع کازان به گوش رسید. بالش را از زیر سرش برداشت و بر زمین انداخت. محض رضای خدا چرا روسیه نمی‌توانست هیچ‌ مشکلی را حل کند؟ سه سال می‌شد، از شب تولد ماکسیم، که برای اولین بار متوجه شد این ساعت‌ها دقیق کار نمی‌کنند.

«خسته‌ام.» با غبار نجواگر روی کف‌پوش اتاق، با فنرهای به‌صدا درآمده‌ی تخت عروسی‌ که مادرش به او داده بود (تا ثابت کند برایش مهم نیست پسرش با نامناسب‌ترین دختر ازدواج کرده) حرف زد. «خسته‌ام، خیلی خسته، از رفتارهای بچه‌گانه و کلیشه‌ای‌مون.»

یک جایی از خانه دری به هم خورد. خشکش زد و ضرب‌ گرفتن شاخه‌های درختان روی شیشه‌ی پنجره را تماشا کرد. چه کسی جز آهنگ‌سازها و می‌خواره‌ها می‌توانست این وقت شب بیدار شده باشد؟ می‌دانست تحت‌نظر است، می‌دانست افراد استالین همین حالا در یکی از ساختمان‌های روبه‌رو قوز کرده‌اند و زیر نظرش دارند. چند سال است او کیفی در کمد توی پاگرد گذاشته که دو دست زیرپوش تمیز، یک مسواک و ریش‌تراش، چند مداد و کاغذ نت در آن قرار داده. برای نینا قسم خورده بود که: «اجازه نمی‌دم از حذف یه چهره‌ی مردمی کیف کنن. اجازه نمی‌دم تو ذهن بچه‌هام بمونه که پدرشون رو با زور از خونه بیرون بردن.»

فهرست مطالب کتاب

یادداشت نویسنده
یادداشت مترجم
پیش‌درآمد
فصل 1: بهار‌ ‌ تابستان 1941
کسی در می‌زند
یادداشت
نیمکت
انتظار
تولد
اندوه نیکلای
بهای اثاثیه
میراثی تقریباً گریزناپذیر
کشیک شبانه
در دفتر سولرتینسکی
نخستین حمله
در بازار ماهی
نقطه‌ی عطف
فصل 2: تابستان 1941
قزاق و پسرک مرده
تلاش برای دروغ
برندی، بحث و دوازدهم ژوئیه
حقیقت نینا وارزار
تندیس سوارکار
سرشت اسرارآمیز مردان خانواده‌ی الیاس
مارش
شمارش معکوس
به سوی شهرت
دیدارها و وداع‌ها
او نخواهد رفت
خواهش
فصل 3: پاییز 1941
سراشیبی
فرار به سوی جان‌پناه
شب حمله
نوعی خلوت‌گزینی
قهرمانان
کاوش در گذشته
بدترین اتفاق چیست؟
خویشاوندان
هدیه
رقیبان
دزد
دستورها
فصل 4: زمستان 1941 تابستان 1942
خزش انزجارآمیز
اراده
احضار به کار
رسوایی پس از برف
جبهه‌ی جدید
گمشده
الیاس به خانه برمی‌گردد
صندوق‌پستی
اولویت‌ها
تمرین نهایی
سخن آخر