معرفی و دانلود کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری

معرفی کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری

شاگرد یا معلم، کدامیک نقش اصلی را در آموزش برعهده دارند؟‌ کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری سیر تحول نظریات آموزشی را از ظهور تا رسیدن به نقطه‌ای که امروز در آن قرار دارند بررسی می‌کند. این اثر پرفروش که به‌عنوان جامع‌ترین منبع درباره‌ی پارادایم‌های آموزشی شناخته می‌شود توسط دیوید جاناسن و سوزان لند به رشته‌ی تحریر درآمده است.

درباره‌ی کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری

فرایند یادگیری در قرون گذشته بر آموزش‌های انتقالی متکی بود. این دیدگاه علم را مانند یک شیء می‌دید که اگر معلم تصمیم به انتقال آن می‌گرفت و روش‌های صحیح آموزش را به کار می‌بست دانش‌آموزان هم به‌طور طبیعی آن را دریافت می‌کردند. امروز اما محیط‌های یادگیری دانش‌آموزمحور به دنیای آموزش و پرورش قدم گذاشته‌اند. دیدگاه یادگیری دانش‌آموزمحور که طی چند دهه‌ی اخیر به بلوغ رسیده معتقد است دانش از طریق یادگیرندگان ساخته می‌شود. به این ترتیب در تضاد با نگاه انتقالی گذشته قرار دارد. اما معنی این جمله چیست؟ دیوید جاناسن و سوزان لند در کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری (Theoretical Foundations of Learning Environments) به شرح و بررسی این تفاوت می‌پردازند.

ظهور سازنده‌گرایی و نظریه‌های مرتبط با آن نشانه‌ی تغییری بزرگ در پارادایم‌های آموزشی بود. مربیان و طراحان آموزشی به جای دیدگاه سنتی نسبت به یادگیری، دیدی اجتماعی، محاوره‌ای و سازنده‌ نسبت به آموختن داشتند؛ اما با این وجود ماهیت نگاه جدید چندان مدون نبود. در چنین شرایطی، این کتاب پرفروش اولین اثری بود که نمایی کلی را از تغییرات در جریان ارائه داد و تا مدت‌ها منبعی دست اول برای شناخت و مقایسه‌ی چارچوب‌های نظری شمرده می‌شد. پس از گذشت چند سال و تحولات متعدد در حوزه‌ی شناخت، نویسندگان کتاب تصمیم به ویرایش متن گرفتند که حاصل آن حال مقابل شماست.

این نسخه‌ی به‌روزشده مقدمه‌هایی تخصصی درباره‌ی فراشناخت، استدلال و سایر نظریه‌های کلیدی معاصر ارائه می‌دهد تا ابزار کافی برای مدیریت شیوه‌های جدید یادگیری در اختیار داشته باشید. دیوید جاناسن و سوزان لند در کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری به گردآوری و توصیفاتی از نظریه‌های یادگیری و خلق معنا پرداخته‌اند. این نظریات مفاهیم گوناگونی مانند شناخت اشتراکی اجتماعی، یادگیری موقعیتی، استدلال مبتنی بر مدل، تغییر مفهومی، استدلال مبتنی بر مورد، خودتنظیمی، شناخت تجسمی، شناخت روزمره، نظریه‌ی فعالیت، اجتماعات یادگیرندگان، اجتماعات عمل‌گرا و نظریه‌ی پیچیدگی را دربرمی‌گیرند.

ممکن است در نگاه اول نظریات مطرح شده را متفاوت یا حتی متضاد ببینید،‌ اما همه‌ی آن‌ها مبتنی بر هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی و پدیدارشناسی مشابهی هستند که بر لزوم عبور از دیدگاه آموزش انتقالی توافق دارند. ایده‌پردازان این پارادایم‌ها آموزش را عملی آمیخته با اشتیاق، ارادی،‌ آگاهانه و فعال می‌بینند که بدون مشارکت دانش‌آموزان محقق نمی‌شود.

آنچه در حیطه‌ی علم یادگیری امروز جریان دارد بسیار پیچیده‌تر و عمیق‌تر از چیزی است که اکنون مجال پرداختن به آن را داشته باشیم اما خوشبختانه کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری همه‌ی این مباحث را به خوبی پوشش می‌دهد. حتی اغراق نیست اگر بگوییم هرگز در طول تاریخ صد ساله‌ی نظریه‌های یادگیری، اثری که مانند این کتاب تمام مبانی نظری و پیش‌فرض‌های علمی را دربرگیرد وجود نداشته است. در خاتمه‌ی معرفی باید گفت اثر پرباری که در مقابل خود دارید توسط انتشارات آوای نور به چاپ رسیده. همچنین مینا آذرنوش (دکترای تکنولوژی آموزشی دانشگاه تربیت مدرس) و حسین زنگنه (عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا) ترجمه‌ی آن را برعهده داشته‌اند.

در نکوداشت کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری

• اثری به‌روز که تفکرات معاصر را درباره‌ی تئوری یادگیری کاملا پوشش می‌دهد. این کتاب می‌تواند به عنوان منبع درسی برای رشته‌های روان‌شناسی تربیتی، طراحی آموزشی و دیگر دوره‌های مرتبط با یادگیری استفاده شود. (رسانه‌های آموزشی بین‌المللی)

کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری مناسب چه کسانی است؟

دانشجویان و اساتید روان‌شناسی تربیتی به همراه طراحان برنامه‌های آموزشی مخاطبان این اثر هستند. همچنین مربیان و معلمان مقاطع گوناگون تحصیلی از آموزه‌های این اثر بهره خواهند برد.

با نویسندگان کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری بیشتر آشنا شویم

دیوید جاناسن (David Jonassen) یک استاد دانشگاه آمریکایی بود که با ایده‌هایش در باب طراحی و فناوری آموزشی، حیطه‌ی علم تعلیم و تربیت را دگرگون کرد. او عقیده داشت یادگیری دانش‌آموزان برخلاف باور رایج نه از طریق رسانه‌ها، بلکه همراه با آن‌ها اتفاق می‌افتد. به عبارت دیگر دانش‌آموزان فرایند یادگیری را کنترل می‌کنند و آنچه پس از قرار گرفتن در معرض محتوای رسانه‌ای آموخته می‌شود حاصل تفسیر شخصی افراد از این تجربه است. دیوید جاناسن عضو انجمن تحقیقات آموزشی آمریکا بود و جایزه‌ی AECT به افتخار وی ایجاد شد. او در سال 2012 و در 65 سالگی درگذشت.

سوزان لند (Susan Land) دانشیار و مدرس برنامه‌ی سیستم‌های آموزشی در دانشگاه ایالتی پنسلیوانیا (Penn State University) است. تحقیقات او بر چارچوب‌های طراحی محیط‌های یادگیری تمرکز دارد.

در بخشی از کتاب مبانی نظری محیط‌های یادگیری می‌خوانیم

هر اجتماعی، تاریخچه‌ا‌ی بااهمیت و میراث فرهنگی و تاریخی مشترکی دارد. این میراث شامل اهداف مشترک، نظام باورها و حکایت‌های جمعی است که گرد فعالیت‌های مشترک آن‌ها می‌گردند. این تجربیات جمعی، دانشی را می‌سازد که دایماً در خلال هر تعاملی بازگو می‌شود. «مذاکره در معناسازی، یک فرآیند زایا است، اما این مذاکره‌ی معناسازی از ابتدا شکل نمی‌گیرد. معنا از قبل وجود ندارد، اما به سادگی هم تولید نمی‌شود. معناسازی مذاکره‌ای هم تاریخی و هم پویا، هم وابسته به زمینه و هم یکتاست».

به عنوان بخشی از یک عمل‌گرا، یادگیرنده به تاریخ مفاهیم قبلی دسترسی داشته و ارزش کارکردی یک معنی خاص را در بافت کنونی می‌شناسد. البته میدان‌های عمل به منظور حمایت از رشد اهداف، برداشت‌ها و فعالیت‌های مشترک بین کسانی طراحی شده‌اند که روی یک مسأله یا موضوع خاص کار می‌کنند. با این حال، در مورد نهادینه‌ شدن تجربیات در اجتماع و اثر بافت تجربی بزرگتر بر رشد شخص، عکس این مطلب نیز صادق است. برای مثال اعضای اجتماع از طرق داستان‌ها (حکایت‌ها) می‌توانند برداشت‌های گاه به گاه خود را منتقل کنند تا این داستان‌ها جای مطالب بی‌ارزشی را بگیرد که معمولاً در دستنامه‌ها و کتابچه‌ها نوشته شده است.

از طریق این گفتن‌ها و بازگوها، افراد کاری بیشتر از انتقال دانش انجام می‌دهند. آن‌ها در ساختن هویت خود در ارتباط با اجتماع‌ عمل‌گرا و به طور متقابل، ساختن و رشد اجتماعی که عضو آن هستند، سهیم می‌شوند. هم‌چنین از طریق این میراث است که اجتماعات مشروعیت پیدا می‌کنند. هنگامی که افراد به اعضای مقبول اجتماع تبدیل می‌شوند، این میراث را درونی‌ می‌کنند؛ میراثی که بخشی از هویت فرد به عنوان عضوی از اجتماع می‌شود. این امر بخشی مهم از رشد شخص است. افراد احساسی از خویشتن در رابطه با اجتماع عمل‌گرا کسب می‌کنند و این کار را تنها می‌توان با فرهنگ‌پذیری در تاریخ یک اجتماع انجام داد.

فهرست مطالب کتاب

بخش اول: کلیات
فصل اول: محیط یادگیری یادگیرنده‌محور
بخش دوم: دیدگاه‌های نظری برای محیط‌های یادگیری
فصل دوم: از میدان‌های عمل تا اجتماعات عمل: ساشا ای. باراب و توماس دافی
فصل سوم: طراحی محیط‌های یادگیری مبتنی بر مدل در حمایت از مدل‌های ذهنی برای یادگیری: پابلو پیرنای-دامر، درک آیفنتهالر، و نوربرت ام. سیل
فصل چهارم: تغییر مفهومی و محیط‌های یادگیریدانش‌آموز- محور: دیوید اچ. جاناسن و متیو ای. ایستر
فصل پنجم: مباحثه و محیط‌های یادگیری دانش‌آموز- محور: ای. مایکل ناسبام
فصل ششم: نظریه و عمل در دستیار‌های یادگیری مبتنی بر مورد: ژانت ال. کولودنر، برایان دورن، جاکیتا اونزبی توماس و مارک گازدیال
فصل هفتم: فراشناخت و یادگیری خودتنظیم در محیط‌های یادگیری دانش‌آموز- محور
فصل هشتم: شناخت تجسمی و طراحی محیط یادگیری: جان بی. بلک، آیلت سیگال، جاناتان ویتال و کامرون ال. فادیو
فصل نهم: خبرگی روزمره: هدر تومی زیمرمن و فیلیپ بل
فصل دهم: نظریه‌ی فعالیت در فناوری‌های یادگیری: بنجامین دی وین و کرت دی. اسکوایر
فصل یازدهم: جوامع یادگیری: ژانت آر. هیل
فصل دوازدهم: چیستی اجتماع عمل‌گرا و چگونگی پشتیبانی آن
بخش سوم: دیدگاه‌های نظری برای بررسی محیط‌های یادگیری
فصل سیزدهم: محیط‌های یادگیری به عنوان پدیده‌هایی نوخاسته: مایکل جی. جاکوبسن و مانو کاپور