معرفی و دانلود کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ

معرفی کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ

آنان که می‌روند، همیشه نمی‌رسند و آنان که می‌مانند، همیشه نجات نمی‌یابند؛ کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ نوشته‌ی زولفو لیوانلی، نویسنده و هنرمند برجسته‌ی ترک، داستان تلخ و تکان‌دهنده‌ی یک پناهنده‌ی سیاسی در تبعید است که در سرمای بی‌رحم اسکاندیناوی با تنهایی، بیماری و بحران هویت دست‌وپنجه نرم می‌کند. این اثر که در سال 2001 منتشر و برنده‌ی جایزه ادبی یونس نادی شد، تصویری واقع‌گرایانه و درعین‌حال شاعرانه از روان انسانِ تبعیدشده را ترسیم می‌کند؛ انسانی که در جست‌وجوی معنا، میان خاطرات وطن و بیگانگی غرب، فرومی‌پاشد.

درباره‌ی کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ

آدم‌های مهاجر، آن‌گونه که جوامع میزبان می‌نگرند، هم از ریشه کنده‌اند، هم از داستان خویش؛ هر کدامشان در دل زخمی دارند و در سکوت، تاریخی دفن‌شده را زیر پلک‌هایشان می‌فشارند... و این قصه‌ی امید در منتهی‌الیهِ سرگردانی‌ست؛ تنهایی نسلی غریب که دیگر هیچ کجا خانه‌اش نیست. کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ (Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm) از زولفو لیوانلی (Zülfü Livaneli)، روایتی است درهم‌تنیده از مهاجرت، غربت، روان‌پریشی، هویت و درک وجودیِ خود. شخصیت اصلی داستان، سامی باران، پناهنده‌ای ترک در استکهلم است که با گذشته‌ای پر از زخم و روانی شکننده، در دنیایی سرد، بی‌روح و بی‌اعتنا، به دنبال معنا، امید، و شاید خلاصی از درد زیستن در سرگردانی می‌گردد.

زولفو لیوانلی تجربه‌ای نو در فرم روایی‌اش ارائه می‌دهد؛ او داستان را با تصویری قوی از یک سفر در جاده‌های یخ‌زده‌ی سوئد آغاز می‌کند. سامی که افسردگی و روان‌پریشی‌اش مدام شدت می‌گیرد، در انزوای خفقان‌آور تبعید، دچار نوعی فروپاشی ذهنی می‌شود. برخورد ناگهانی او با گوزنی در جاده و مواجهه با درد و مرگ حیوان، به استعاره‌ای مرکزی در روایت تبدیل می‌شود که نوعی تراژدی مدرن را به تصویر می‌کشد؛ گویی گوزن مادر، نماینده‌ای از خود بشر است که در برابر ماشین تمدن، له می‌شود و بچه گوزن، نمادی از بی‌پناهی و انتظار بی‌سرانجامی برای بازگشت گرما و امنیت است.

از نظر ساختاری، زولفو لیوانلی از ترفندی خلاقانه بهره می‌برد و روایت صرفاً از زبان نویسنده نیست، بلکه به‌صورت ترکیبی از رمان و یادداشت‌های پراکنده‌ی شخصیت اصلی ادامه می‌یابد. سامی باران پس از نگارش بخش اول رمان توسط دوست نویسنده‌اش، وارد داستان می‌شود، روایت را نقد می‌کند، جزئیاتی را بازگو می‌کند که در متن رسمی نیامده و حتی درباره‌ی شیوه نگارش و هدف نویسنده نیز بحث می‌کند. این شکستن دیوار چهارم بین شخصیت و نویسنده، مخاطب را وارد ساختاری فرامتنی می‌کند و ما را با دو سطح از واقعیت (واقعیت ادبی و واقعیت ذهنی) روبه‌رو می‌سازد.

نثر کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ لحنی شاعرانه، گزنده و درعین‌حال بی‌پرده دارد. دغدغه‌های شخصیت اصلی که در قالب افسردگی، وسواس‌های فکری، کابوس‌های شبانه و احساس بی‌ریشه بودن در غربت بروز می‌یابند، بادقت و وسواس خاصی تشریح شده‌اند. به‌ویژه مونولوگ‌های درونی سامی که با ترس و اضطراب از بیماری، تنهایی، بی‌معنایی و مرگ پر شده‌اند، ما را درگیر تجربه‌ای شدیداً انسانی و دردناک می‌کنند.

مفاهیمی ریشه‌ای چون تبعید، فقدان، فرسایش روحی، پناهندگی و بحران هویت در مهاجران، به‌خوبی در متن تنیده شده‌اند و زولفو لیوانلی باتکیه‌بر تجربیات خود به‌عنوان چهره‌ای تبعیدی و سیاسی، توانسته فضای سرد و بی‌روح اسکاندیناوی را به‌عنوان استعاره‌ای از بی‌مهری جهانیان نسبت به «دیگری»، ترسیم کند.

در پایان، حتی عنوان کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ، خود نیز می‌تواند گویای سیر تحول شخصیت داستان باشد؛ سامی دیگر نمی‌خواهد همچون سگ، وابسته، مطیع و درمانده بماند. او تصمیم می‌گیرد همانند گربه‌ای مستقل، تنها و خونسرد، زیستن را بیاموزد. اما این تصمیم، نه از روی قدرت که از دردی عمیق زاده شده است؛ دردی که از دل مرگ به بازتعریف زندگی می‌رسد.

کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ اثری پیچیده، چندلایه و به‌شدت تأثیرگذار است که خواننده را به تأمل در معنای زیستن، رنج، و هویت وامی‌دارد. این رمان را می‌توان هم‌زمان روایتی سیاسی، روان‌شناختی و اگزیستانسیالیستی دانست که با سبکی مدرن و ساختارشکن، به یکی از متفاوت‌ترین آثار ادبیات مهاجرت در ادبیات ترکی معاصر بدل شده است. این کتاب را می‌توانید با ترجمه‌ی محمدامین سیفی اعلا از انتشارات ققنوس بخوانید.

کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ برای علاقه‌مندان به رمان‌های روان‌شناختی، مهاجرت‌محور و اگزیستانسیالیستی مناسب است؛ به‌ویژه کسانی که به روایت‌های عمیق درباره‌ی مفاهیمی چون تنهایی، غربت و بررسی فروپاشی وجوه انسانی در ابعاد مختلف زندگی علاقه دارند.

در بخشی از کتاب یک گربه، یک مرد، یک مرگ می‌خوانیم

قلب سامی انگار یخ زد! نمی‌توانست آنچه را می‌دید، باور کند. در را گشود. از اتومبیل پیاده شد و به‌سوی گوزن رفت. گوزن قهوه‌ای‌رنگی که بلندی شانه‌اش دست‌کم به یک‌ونیم متر می‌رسید، روی زمین خوابیده بود. یکی از شاخ‌های چنگالی‌اش تقریباً از ته شکسته بود. از دهانش خون می‌ریخت. سامی در برابر گوزن زانو زد. درد احتضار را در آن چشم‌های درشت و نمناک دید. خون به‌آرامی از گوشه چشم‌ها جاری بود. احساس تحمل‌ناپذیر ترحم، قلبش را گویی از جا کند. گوزن درمانده با دهانی کف‌کرده و خون‌آلود و چشمانی دردمند به او نگاه می‌کرد. سامی به این کلّه درشت و زیبا دست زد. صافی و سختی پیشانی‌اش را لمس کرد و گرمی جانی را که اندکی بعد بدنش را ترک می‌گفت، احساس کرد. در آن حال متوجه شد که دستش را بچه گوزن می‌لیسد. بچه گوزن با زبان صورتی‌رنگش که گرمای مطبوعی داشت، دست سامی را خیس می‌کرد و سرش را به او می‌مالید.

سامی دیگر نمی‌توانست تحمل کند که گوزن چشمانش را به او بدوزد و بچه گوزن، خودش را به او بمالد. فکر کرد اگر ثانیه‌ای دیگر به همین منوال بگذرد، قلبش می‌ترکد. وحشت جنون‌آوری به او دست داد. سرِ گوزن را روی زمین گذاشت و بی آن که بچه گوزن را نگاه کند، در جاده پوشیده از یخ به‌طرف ولوو دوید. با شتابی وصف‌ناپذیر ماشین را به جهت مخالف برگرداند. پایش را روی پدال گاز گذاشت و به‌سرعت از آنجا دور شد. حال از قبل نیز تندتر می‌رفت. اشک از چشمانش فرومی‌ریخت. گونه‌هایش خیس و ضرباهنگ ناله‌هایش تندتر شده بود.