نقد ادبی

در کتاب مولانا و شمس (شرح مثنوی و دیوان شمس) نوشته‌ی امیر قزلجی ، به یاد بزرگمرد جهان اسلام و ایران یعنی مولانا محمّد جلال‌الّدین بلخی کنجکاوانه لای کهنه‌کتاب‌ها و کُنج کتابخانه‌های گردگرفته را می‌کاویم به امید اینکه ردّی واضح و مدرکی قابل اعتماد از سرچشمه‌های اشراق مولانا این نابغه‌ی تاریخ بشریت...

مسیحا برزگر در کتاب صوتی زبان فرشتگان: شرحی بر پیامبر جبران خلیل جبران به نقد و بررسی کتاب پیامبر از زوایای مختلف می‌پردازد. جبران خلیل جبران، در عشق زاده شد، در عشق زندگی کرد و در عشق مرد. او بی‌مضایقه خوب بود و کسانی که بی‌مضایقه خوب‌اند، نورَند در سیمای انسان، عین عشق‌اند در هیئت آدمی و...

عطش درک حقایق عرفانی و معرفت ما فی الضمیر شاعرانی بی غل و غش همچون عطار، از گاه کودکی او را بر آن می داشت تا هرازگاهی با کندو کاو در نوشته های وی، روزنه ای به آن سوی دنیای دون خاکی بازکرده تسلّی خاطری جهت التیام دردهای روحی بیابد. یکی از محورهای اصلی متون ادبیّات عرفانی،جستجوی انسان آرمانی و کامل...

کتاب جامعه، فرهنگ و سیاست در مقالات و اشعار سه شاعر انقلابى (ایرج میرزا، فرخى یزدى، میرزاده عشقى) نوشته‌ی داود علی بابایی، ابتدا شرح کوتاهی درباره زندگی این سه شاعر آزادی‌خواه ارائه داده و سپس به بررسی فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی و ادبی آن‌ها و چگونگی برخورد آن‌ها با شرایط زمانه و برخورد زمانه با...

کتاب عقل سرخ و داستان غربت غربی: دو داستان از شیخ اشراق سهروردی تألیف عباس محمدی ، به نقد و تفسیر زندگی سهروردی، دیدگاه اشراقی او در فلسفه اسلامی و آثارش می‌پردازد. شهاب‌الدین یحیی معروف به شیخ اشراق در سال 549 در روستای سهرورد نزدیک زنجان متولد شد و نزد اساتیدی بزرگوار در اصفهان تحصیل نمود و در...

کتاب فارسی عمومی؛ دریچه‌ای بر شاهکارهای ادبیات فارسی نوشته‌ی سیما رحمانی فر ، به نقد و بررسی سیر تاریخی آثار ادبی پارسی در سه دوره‌ی کهن، مشروطه و معاصر می‌پردازد. زبان و ادبیات فارسی آشنای دور افتاده‌ی این روزهای ایران و ایرانی می‌باشد. امروزه بیشتر از گذشته به واسطه‌ی گستردگی و پیشرفت فضای...

کتاب رئالیسم جادویی نوشته‌ی مگی آن باورز ، مروری کلی بر گستره‌ی جغرافیایی و فرهنگی این ژانر و گونه‌های گوناگون آن از نظر منتقدان است. اصطلاح رئالیسم جادویی یا رئالیسم شگفت‌انگیز از دهه‌ی هشتاد میلادی به این‌ سو سبکی باب روز و در‌ عین‌حال مایه‌ی استهزاء بوده است. این سبک خاص روایت، راهی برای طرح...

کتاب ترجمان صبح: بررسی اشعار شفیعی کدکنی بر اساس نقد عاطفه و همسویی آن با صور خیال نوشته‌ی بشیر علوی، به بررسی متون شعر معاصر به وسیله‌ی نوعی نقد و تعریف خوانشی جدید می‌پردازد. غفلت از همسویی یا عدم همسویی محورهای گوناگون شعر، در مطالعات متون معاصر فراوان مشاهده می‌شود و چنین خوانشی از متون،...

کتاب نشانه شناسی شعر (‌مجموعه مقالات) منتخبی است از مطالبی که مسعود آلگونه جونقانی در حوزه‌های نشانه‌شناسی و ادبیات نوشته و در مجلات و فصلنامه‌های گوناگون منتشر کرده است. مواجهه با شعر و قدم گذاشتن به جهان آن، چه در مرحله‌ی خلقِ اثر و چه در مرحله‌ی فهم و تفسیرِ آن، قدمتی به طول تمام تاریخ تمدن و...

مهدی دهرامی در کتاب انسجام در شعر معاصر ، سه نوع انسجام درونی، بیرونی و کلی برای شعر معرفی می‌کند که موضوعی جالب برای دوست‌داران ادبیات به ویژه شعر و شاعری به شمار می‌رود. توجه به انسجام در شعر اهمیت فراوانی دارد. خوانشی که با توجه به اصل انسجام و هم خوانی‌های بین عناصر شعر انجام گیرد، می‌تواند...

کتاب کد ۲۴ یا بوف کور چگونه ساخته و پرداخته شد؟ حاصل تحقیق مفصل و هفت ساله حبیب احمدزاده درباره چگونگی نگارش بوف کور توسط صادق هدایت و حل المسائلی قاطع بر آن است. آنچه دکتر حبیب احمدزاده در مورد صادق هدایت و به ویژه بوف کور پژوهش کرده‌اند، پیش از ایشان در تحقیقات قبلی بوف کور هرگز وجود نداشته است....

کتاب رویکرد تطبیقی به داستان‌های کوتاه زکریا تامر و غلامحسین ساعدی نوشته‌ی فاطمه صحرایی سرمزده، با دیدگاهی روانشناختی به نقد و تحلیل روایت‌های زکریا تامر و تطبیق آن با داستان‌های غلامحسین ساعدی می‌پردازد. قصه‌پردازی از سنت‌های مهم و عمیق در ادبیات همه ملت‌هاست. نویسنده معاصر با دخل و تصرف در...

کتاب سرمشق: خوانش و تحلیل بخش‌هایی از شعر امروز نوشته‌ی حسنا محمدزاده ، به آثار 10 تن از شاعران معاصر، از جمله محمدعلی بهمنی، سیمین بهبهانی، سعید بیابانکی، بیژن ارژن و ... پرداخته است تا تصویری از منظومه‌‌ی فکری و جهان‌بینی آنان و گونه‌های برجستگی و نوآوری در شعرشان را در چشم‌انداز شاعران جوان...

کتاب صوتی حدیث قند اثر ابوالفضل زرویی نصرآباد ، به تحلیل و بررسی قسمت‌های تاثیرگذاری از تاریخچه و سرگذشت طنز مکتوب ادبیات فارسی، همراه با کلام بزرگان این عرصه می‌پردازد. ابوالفضل زرویی نصرآباد در این کتاب به وضوح به بیان بعضی نگرش‌های شخصی و درونی؛ کنار نگرش‌های منتقدانه پرداخته است و در بخش‌هایی...

کتاب جهان پنهان در سکوت پینتری: بررسی تئاتر پینتر در نگاهی اجمالی ، تالیف رامتین خداپناهی و عباس قبادی، ضمن معرفی و ذکر خلاصه‌ای از نمایش‌نامه‌ها به طور اجمالی به بیوگرافی هارولد پینتر، سبک نوشتن و تحلیل برخی آثار مهم او می‌پردازد. نمایش به عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین هنرهاست، که گستردگی آن را در...

یوسف محمدنژاد عالی زمینی در کتاب شعر و ادب پارسی پشتوانه فرهنگی ایرانیان در عصر جهانی شدن ، به مباحثی چون نگرش مفهومی به جهانی شدن، جلوه‌هایی از هویت ملی ایرانی در شعر پارسی، هویت‌یابی‌ ملی‌ در دنیای‌ امروز و... می‌پردازد. در سال‌های اخیر بحث‌ها و حتی مناقشات زیادی در میان اندیشمندان، سیاستمداران...

کتاب باغ تنهایی (یادنامه سهراب سپهری) ، تالیف حمید سیاهپوش ، شامل بسیاری از مقاله‌ها، یادداشت‌ها، گفتارها و اظهار نظرهای کوتاه و بلند از منتقدان، نویسندگان، شاعران و هنرمندان است که به بررسی آثار سپهری پرداخته‌اند. در این ده دوازده ساله واپسین بى‌گمان هیچ شاعرى به اندازه سپهرى آوازه نگرفته است....

کتاب تاریخ و تحول ادبیات جدید ایران نوشتۀ پدر داستان‌نویسی نوین ایرانی، بزرگ علوی است. نویسنده در این اثر به مسائل ادبی دوران معاصر خود پرداخته و پیش‌بینی‌های دقیقی درباره آینده ادبیات ایران و حتی نویسندگان و پژوهشگران داشته است. بزرگ علوی دانشمندی است که روش و سنجه‌های امروزی دانش و پژوهش را بکار...

کتاب تذکرۀ مرآةالخیال ، تالیف شیرعلی خان لودی ، در واقع دایرة‎المعارفی است که در آن موضوعات گوناگونی همچون عروض و قافیه‎، صنایع شعری، تفسیر و تأویل، عرفان و تصوف، موسیقی، تعبیر خواب و... آمده است‎. شیرعلی خان لودی این کتاب را به سال 1102 تألیف نموده و یکی از تذکره‎های معتبر زبان فارسی است‎. مصحح...

وجه بارز کتاب سیر نقد شعر در ایران از مشروطه تا 1332 ه.ش ، تالیف غلامحسین غلامحسین زاده ، نقد شعر در دامن اوضاع اجتماعی و سیاسی است که به پیشگاه اهل ادب و نظر تقدیم می‌گردد. کیمیاى سخن و سخنِ کیمیا «شعر» است؛ اما شعر چیست و شعر خوب کدام است؟ یا شاعر برتر کیست و بهترین اثر شاعرانه کدام است؟ آنگاه...

کتاب حاشیه‌ای بر خسرو و شیرین نظامی‌ گنجوی نوشتۀ صادق نیک پور ، گذری بر داستان خسرو و شیرین نظامی گنجوی، شاعر پرآوازه قرن ششم هجری دارد. نظامی می‌گوید «حدیث خسرو شیرین نهان نیست/ و زان شیرین‌تر الحق داستان نیست» و دهخدا درباره تأثیرگذار بودن خسرو و شیرین بر ادبیات فارسی می‌نویسد که «قصه خسرو و...

کتاب رمز و رمزگرایی در اشعار یوسف الخال به قلم وحید یزدانی ، ابتدا چگونگی شکل‌گیری مکتب سمبولیسم در ادبیات اروپا و چگونگی راه یافتن سمبولیسم به ادبیات عرب و تأثیر آن بر شاعران عربی را شرح داده و سپس آن را در آثار و تفکرات یوسف الخال مورد بررسی قرار می‌دهد. در بخشی از کتاب رمز و رمزگرایی در اشعار...

کتاب از حنجره‌های شرقی: سیری در شعر پایداری افغانستان نوشته‌ی رضا چهرقانی برچلویی ، به بررسی ادبیات پایداری در کشور افغانستان و سیر تحول و تکامل آن پرداخته و جمال‌شناسی در شعر مقاومت افغانستان و پایداری در ادبیات عامیانه این کشور را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. کشور پهناور افغانستان، به عنوان...

کتاب نگاهی تازه به جنگ و صلح (ابر اثر لئون تولستوی) نوشته‌ی محمدرضا سرشار ، به نقد و بررسی شاهکار لئو تولستوی که از آثار برتر ادبیات داستانی جهان است، می‌پردازد. قهرمان واقعی کتاب جنگ و صلح (War and Peace) مردمانی هستند که در حال دفاع از کشورشان در مقابل ارتش متجاوز و دلیر ناپلئون قرار گرفتند....