معرفی و دانلود کتاب ستاره‌ی شرق: زندگی و زمانه‌ی ام کلثوم، حنجره‌ی عشق و انقلاب

معرفی کتاب ستاره‌ی شرق: زندگی و زمانه‌ی ام کلثوم، حنجره‌ی عشق و انقلاب

در کتاب ستاره‌ی شرق اثر محسن بوالحسنی روایتی جذاب و پرجزئیات از زندگی خواننده‌ی مشهور مصر، ام کلثوم خواهیم خواند. ام کلثوم که به ستاره‌ی شرق شهرت دارد، از سرشناس‌ترین خوانندگان مشرق‌زمین به شمار می‌رود. او با فعالیت‌های هنری خویش تأثیر گسترده‌ای بر نسل‌های جوان خوانندگان مصری گذاشت.

درباره‌ی کتاب ستاره‌ی شرق

کتاب ستاره‌ی شرق نوشته‌ی محسن بوالحسنی، زندگینامه‌ی بانوی خواننده‌ی مشهور مصری، فاطمه البلتاجی یا همان ام کلثوم (Umm Kulthum) است. فاطمه البلتاجی با نام هنری ام کلثوم، دختری روستایی و مصری بود که در طی سال‌های پرشکوه فعالیتش به نمادی در تلویزیون مصر بدل شد. «بانوی آواز عرب»، «ستاره‌ی شرق» و «هرم چهارم مصر» از القاب این بانوی هنرمند هستند.

ام کلثوم در در حدود سال 1898 در شهر سنبلاوین مصر و در نزدیکی دلتای نیل متولد شد. خانواده‌اش مذهبی بودند و پدرش شیخ مسجد روستا بود. او زمانی با آواز آشنا شد و آن را فرا گرفت که پدرش به برادرش درس آوازه‌خوانی می‌داد. پدر نمی‌دانست دختری که تنها از دور به درس آواز او گوش می‌دهد و خود حق آواز خواندن ندارد، استعداد بی‌نظیری در این کار دارد. زمانی که توانایی بالای دختر در آواز خواندن برای پدر نمایان شد، تصمیم گرفت تا به او اجازه‌ی خواندن بدهد؛ ولی به شرطی که مانند پسرها لباس بپوشد تا کسی متوجه نشود این صدای جادویی متعلق به یک دختر است.

ام کلثوم آواز می‌خواند و در تأمین معاش به خانواده کمک می‌کرد. این دختر ساده‌ی روستایی در ۱۶ سالگی مورد توجه ابوالعلا محمد قرار گرفت که از مشهورترین خوانندگان آن زمان بود. ابوالعلا محمد به ام کلثوم رپرتوارهای عربی کلاسیک را یاد داد. ام کلثوم سپس توسط زکریا احمد عودنواز مشهور، به قاهره دعوت شد.

چنان‌که در کتاب ستاره‌ی شرق می‌خوانیم، زندگی در قاهره نقطه عطفی در زندگی این اسطوره‌ی آواز مصری بود. او در این سال‌ها با احمد رامی، شاعر سرشناس مصری آشنا شد که بعدها 137 ترانه برای آوازهای او نوشت. رامی همچنین ام کلثوم را با ادبیات فرانسه، ادبیات عربی و نقد ادبی آشنا کرد. ام کلثوم در سال ۱۹۲۶ قراردادی با شرکت گرامافون ریکوردز امضا کرد که دستمزد این قرارداد تا آن زمان بالاترین میزان دستمزد ام کلثوم بود. موفقیت ام کلثوم روز به روز بیشتر می‌شد؛ او تور بزرگی در خاورمیانه و شمال آفریقا برگزار کرد، برای افتتاح رادیو قاهره برنامه اجرا کرد و کم‌کم به محافل خاندان سلطنتی راه پیدا کرد.

در کتاب ستاره‌ی شرق اثر محسن بوالحسنی، زندگینامه‌ای داستان‌وار و گیرا از ام کلثوم، بانوی آواز مصر می‌خوانیم. ام‌کلثوم تاثیر فرهنگی گسترده‌ای بر مصر و سراسر دنیا گذاشت تا جایی که هنرمندانی چون محمدرضا شجریان، سالوادور دالی، ژان پل سارتر ، باب دیلن، بیانسه و... خود را از طرفداران او خوانده‌اند. این کتاب در ۱۱ فصل، از داستان زندگی ام کلثوم، ستاره‌ی شرق روایت می‌کند. نشر چشمه کار چاپ و انتشار این اثر را به عهده داشته است.

کتاب ستاره‌ی شرق برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب ستاره‌ی شرق: زندگی و زمانه‌ی ام کلثوم، حنجره‌ی عشق و انقلاب اثر محسن بوالحسنی، به علاقه‌مندان به حیطه‌ی آواز و همچنین دوست‌داران کتاب‌های زندگینامه‌ای توصیه می‌شود.

در بخشی از کتاب ستاره‌ی شرق: زندگی و زمانه‌ی ام کلثوم، حنجره‌ی عشق و انقلاب می‌خوانیم

بعد از مرگ شیخِ مکتب، ام‌کلثوم و هم‌کلاسی‌هایش مجبور می‌شوند برای سه سال به یکی از روستاهای هم‌جوار بروند که چند کیلومتری با طُمای فاصله داشت. چه می‌خواندند؟ درس‌هایی که مثل مکتب‌خانه‌های ایران بیش‌تر بر پایه‌ی علوم قرآنی بنا شده و صرف‌ونحو، قرائت، تجوید و ترتیل قرآن از مهم‌ترین‌ها بود. فرزندانی که از خانواده‌های فقیر وارد نظام آموزشی می‌شدند خلاف ثروتمندان و شهرنشین‌ها معلمِ سرخانه‌ نداشتند و مدرسه‌ و معلم‌شان همین مکتب‌خانه‌ها بود و شیخ‌ها. نظام سنتی این مکتب‌خانه‌ها این‌طور بود که آن‌ها در قدم اول باید قرآن را حفظ می‌شدند و بعد کم‌کم قرائت را شروع می‌کردند و بعد نوبت به تلاوت می‌رسید. ام‌کلثوم آن‌طور که خودش می‌گوید خیلی زود توانست توانایی خیر‌ه‌کننده‌اش در حفظ و قرائت قرآن را به ملای مکتب نشان بدهد. تحصیل در مکتب‌خانه برای او و بسیاری از هم‌نسلانش دریایی بی‌کران از تجربه‌هایی بود ‌کارآمد. این تنها امکان سوادآموزی و تحصیل دخترانی هم‌طبقه‌ی او بود. درس خواندن جز به شکل مکتب‌خانه‌ای‌اش در آن روزگار چندان مرسوم نبود و در همین مکتب‌خانه هم ام‌کلثوم فقط دو هم‌کلاسیِ دختر داشت. با این‌که محیط بسیار بسته بود و خانواده‌ی فاطمه حسابی مذهبی محسوب می‌شدند، شیخ ابراهیم روشن‌اندیش بود و دلش می‌خواست دخترانش درس بخوانند. به ‌همین دلیل هم از وقتی ام‌کلثوم راهی مکتب شد، شیخ ابراهیم برنامه‌های مولودی‌خوانی‌هایش را بیش‌تر کرد تا از این طریق، درآمدش را کمی بیش‌تر کند و هزینه‌ی مکتب رفتن بچه‌هایش را تأمین کند و از همین جا بود که علاوه‌بر تنها پسرش خالد، برادرزاده‌اش صابر هم با او همراه شد.

فهرست مطالب کتاب

ابتدانامه
یک: از نیل تا کارون
دو: در میان مشایخ
سه: زندگی در قاهره
چهار: و ناگهان عشق
پنج: صدایت را از جانم گرفتم
شش: غربی بودن یا مصری بودن؟
هفت: ترسیم یک شمایل
هشت: دهه‌ی طلایی
نه: دیدار ابرها
ده: کنسرت‌هایی برای مصر
یازده: اهرام فرو می‌ریزند
یادداشت‌ها
نمایه