معرفی و دانلود کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی: کندوکاوی در ماندگاری یا آسیب پذیری نظام‌های سیاسی

معرفی کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی: کندوکاوی در ماندگاری یا آسیب پذیری نظام‌های سیاسی

کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی نتیجه‌ی تحقیقات حسین بشیریه، یکی از صاحب‌نظران علوم سیاسی است. او در این کتاب به علل و ریشه‌های ماندگاری و پایداری یک نظام سیاسی و یا فروپاشی و آسیب‌پذیری آن در طولِ بحران‌های اقتصادی و اجتماعی می‌پردازد. برای رسیدن به این هدف، بشیریه وضعیت کشورهای مختلف را در طول بحرانِ اقتصادیِ سال 2008 تا 2012 بررسی می‌کند.

درباره‌ی کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی

سال 2008 نقطه‌ی عطفی در تاریخ قرن بیستم بود. با آغاز بحران مالی در آن سال، فصل تازه‌ای در مبارزات اجتماعی و طبقاتی و رودررویی میان نیروهای اجتماعی و دولت‌ها در کشورهای بسیاری گشوده شد. کمتر کشوری از تأثیر این بحران فراگیر مصون ماند. بحران و افت‌وخیز در اقتصاد جهانی همواره بحران‌های سیاسی و اجتماعی به همراه آورده است. دلایل این افت‌وخیز بی‌شک پیچیده‌اند، هرچند برخی کارشناسان اجتماعی افزایش ظرفیت تولید را یکی از علت‌های عمده‌ی آن به شمار می‌آورند. حسین بشیریه در کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی، بحران‌های اقتصادی و اجتماعی برخی کشورهای غربی مثل اسپانیا، انگلستان و آمریکا، برخی کشورهای آفریقایی و کشورهای غرب آسیا را تحلیل می‌کند و به موشکافی جنبش‌های اعتراضی و انقلابیِ برآمده از این بحران‌ها دست می‌زند.

حسین بشیریه در مقدمه‌ای به‌طور مفصل ابعاد و جوانب بحران و رکود اقتصادیِ جهانی سال 2008 را مورد توجه قرار می‌دهد و ویژگی‌های مهم آن را برمی‌شمرد. او این بحران را از کشورِ مبدأ یعنی آمریکا تا دیگر کشورهای اروپایی و عربی ردیابی می‌کند. این بحران که موجی از اعتراضات و نارضایتی‌ها‌ را میان کشورها و ملل گوناگون به دنبال داشت، تأثیرات سیاسی مختلفی را از لحاظ ماندگاری و آسیب‌پذیریِ دولت در مناطق مختلف به جای گذاشت. کاری که حسین بشیریه در کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی انجام می‌دهد در واقع شناسایی علل مختلفی است که در یک کشور و منطقه سبب فروپاشی سیاسی و در جایی دیگر منجر به دوام و تثبیت سیاسی دولت می‌شود. حسین بشیریه می‌خواهد بداند چرا در پیِ بحرانی بزرگ برخی دولت‌ها فرومی‌پاشند و برخی دیگر جان سالم به در می‌برند؟ پرسش اصلی کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی این است که چه عواملی در ماندگاری یا آسیب‌پذیری ساختارهای سیاسی اثرگذارند؟

حسین بشیریه در استدلال خود برای پاسخ به این سوال به دو عامل اصلی اشاره می‌کند؛ یکی ضعف یا قدرت و حجم و اندازه‌ی جنبش‌های اعتراضی از حیث سازمان‌دهی و بسیج و رهبری و دوم توانمندی یا ناتوانی دولت‌ها از حیث میزان مشروعیت و کارآمدی و حفظ وحدت درونی گروه حاکم و وفاداری نیروهای مسلح.

جنبش‌های اعتراضی بزرگ و چند میلیونی، نیروی تازه و بی‌سابقه و گذرایی هستند که مدتی صحنه‌ی سیاست را اشغال می‌کنند؛ هرچند عناصر تشکیل‌دهنده‌ی نیروی جنبش اعتراضی مانند گروه‌های مخالف، رهبران و سازمان‌های سیاسیْ پیشتر وجود داشته‌اند اما اینک در یک برهه‌ی زمانی از ترکیب آن‌ها موجود تازه‌ای پدید می‌آید که با انرژی، آگاهی و هدفمندی پیش می‌رود. لازمه‌ی پیدایش و تداوم این نیرو و پدیده‌ی جدید، بسیج، ارتباطات، تبلیغ، گردآوری منابع، رهبری و تصویری از آینده‌ای مطلوب است. به‌زعمِ حسین بشیریه، هرگاه وحدت درونیِ گروه‌های حاکم به واسطه‌ی بحران و مبارزاتِ اجتماعی و جنبش اعتراضی از میان نرود، دولت‌ها ماندگار می‌مانند. از سویی دیگر، هرجا دولت پیشاپیش به بحرانِ کارآمدی گرفتار باشد و این بحران با پیدایش بحران مالی و اقتصادی تشدید شود، وحدت گروه‌های حاکم و وفاداری گروه‌های نظامی لطمه می‌خورد، دولت آسیب‌پذیرتر و شکننده‌تر می‌شود و کار به فروپاشی و تغییر رژیم می‌انجامد.

کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی در بخش نخست به بحران اقتصادی و جنبش‌های اعتراضی در آمریکا و اروپا می‌پردازد. حسین بشیریه موج اعتراضات اجتماعی و طبقاتی علیهِ سلطه‌ی بانک‌داران و سرمایه‌داران را که از آمریکا آغاز شد و در اروپا امتداد یافت و سیاست‌های مالی دولت‌ها را تعیین کرد، مورد بررسی قرار می‌دهد. نویسنده در بخش دوم، به بحران اقتصادی و فروپاشی سیاسی در شمال آفریقا می‌پردازد. بشیریه در این بخش تأثیر بحران مالی را بر کشورهای عربی ردیابی می‌کند. کشورهای عربی از نظر دارا بودن منابع نفتی نسبت به یکدیگر، موقعیت‌های متفاوتی داشتند. درمورد کشورهای نفت‌خیز، افزایش بهای نفت در اوایل بحران، منابع مالی بیشتری برای آنان فراهم می‌آورد و همین منابع آن‌ها را از تأثیرات بحران مصون نگه می‌داشت. اما اواخر سال 2008 قیمت نفت کاهش یافت و وضع به‌کلی تغییر کرد و کشورهای صادرکننده‌ی نفت زیر بدهی ماندند. این وضعیت برای کشورهای غیرنفتی به‌مراتب وخیم‌تر بود.

حسین بشیریه تلاش دارد تا در دو بخشِ کلی به این سوال پاسخ دهد: در شرایط بحرانی چه عواملی موجب ماندگاری و پایداری نظام‌ها و یا ناماندگاری، آسیب‌پذیری و فروپاشی آن‌ها می‌گردد؟ برای پاسخ گفتن به این پرسش کلی، کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی با توضیحِ شرایط خاص تاریخی در کشورهای معینی و در برهه‌ی زمانی محدودی و با بررسی بحران‌های مالی کم‌وبیش مشابهی که به پیدایش نارضایتی‌ها و جنبش‌های اعتراضی کم‌وبیش همانندی انجامیدند، کوشیده است برآیند متفاوت آن بحران‌ها و جنبش‌ها را از لحاظ ماندگاری یا فروپاشی نظام‌های سیاسی توضیح دهد.

نشر صوتی آوانامه با همکاری نشر نگاه معاصر کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی را منتشر کرده و تایماز رضوانی با صدای گرم خود به آن ارزشی دوچندان بخشیده است.

کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب برای دانشجویان و علاقه‌مندان علوم سیاسی و هرآن‌کس که در این حیطه به پژوهش و فعالیت مشغول است، بسیار مفید و سودبخش خواهد بود.

در بخشی از کتاب صوتی از بحران تا فروپاشی: کندوکاوی در ماندگاری یا آسیب پذیری نظام‌های سیاسی می‌شنویم

فلسفه‌ی اقتصادی کتاب سبز نیز نفی سرمایه‌داری رقابتی و تأکید بر نقش دولت و تعاونی‌ها بود. هرچند در سال 1979، سرهنگ قذافی از سمت خود در کنگره‌ی عمومی خلق کناره گرفت و تنها به‌عنوان رهبر و راهنمای انقلاب شناخته می‌شد، اما در عملْ شبکه‌ی کنگره‌های خَلقی پوسته‌ی حاکمیت و قدرت را تشکیل می‌دادند. درحالی‌که هسته‌ی اصلیِ قدرت در شوراهای فرماندهی انقلاب، کمیته‌های انقلابی، نیروهای شبه‌نظامی و دادگاه‌های انقلابی نهفته بود. از سوی دیگر، کوشش قذافی برای صدور انقلاب و یاری رساندن به جنبش‌های انقلابی ضدغربی بحرانی در روابط خارجی آن کشور ایجاد کرد که به نظامی‌سازیِ بیشترِ کلِ سیستم سیاسی و غلبه‌ی نیروهای شبه‌نظامی و خلقی انجامید.

فهرست مطالب کتاب صوتی