معرفی و دانلود کتاب ناصرالدین شاه و ایران: اسطوره و تاریخ

معرفی کتاب ناصرالدین شاه و ایران: اسطوره و تاریخ

ناصرالدین شاه قاجار در طول دوران سلطنت خود، دو بار به پاریس سفر کرد و از او پذیرایی شاهانه‌ای شد؛ اما روزنامه‌ها و جراید حواشی بسیاری را در مورد او منتشر کردند. فابیوس بواتل در کتاب ناصرالدین شاه و ایران، این حواشی را رد کرده و از سفر خود به ایران دوران قاجار می‌نویسد. او مهندسی بود که طی فراخوان ناصرالدین شاه برای ساخت راه‌آهن به ایران دعوت شده بود؛ ولی در نهایت به دلیل کمبود سرمایه، این امتیاز را به یک شرکت بلژیکی فروخت.

درباره‌ی کتاب ناصرالدین شاه و ایران

فابیوس بواتل (Fabius Boital) شیفته‌ی فرهنگ ایرانی شده بود و در سال 1878، بعد از سفر دوم ناصرالدین شاه به فرانسه، گزارشی از سفر خود به ایران نوشت که در کتاب ناصرالدین شاه و ایران (Nasser-Ed-Din Schah Et la Perse: La Légende Et l''Histoire) می‌خوانید. این کتاب روایتی از اسطوره و تاریخ است. این که چطور حرف‌ها و مکالمات دروغین در طول تاریخ رد و بدل شده‌ و هیزمی شده‌اند در آتش نژادپرستی و بیگانه‌ستیزی. ماجرای کتاب از یک نقل قول از شاه ایران در میهمانی پاریس آغاز می‌شود. یک حرف نادرست و بدون سند، فابیوس بواتل، مهندس فرانسوی را بر آن داشت تا شرح سفر خود به ایران را بنویسد و از شاه ایران در برابر تهمت‌های ناروا دفاع کند. وی در کتاب خود از روابط ایران با فرانسه در دوران قاجار می‌نویسد؛ از فتوحات ناصرالدین‌شاه و تمایل او به پیشرفت مملکت خویش. اما از حرمسرای این شاه نیز غافل نیست و در مورد آن نیز می‌نویسد. بواتل تأکید می‌کند که هیچ‌کس چیزی درباره‌ی تعداد زن‌های حرم ناصرالدین شاه نمی‌داند. اما می‌شود حدس زد که روی هم رفته سی نفر باشند.

فابیوس بواتل در کتاب ناصرالدین شاه و ایران از علاقه‌ی ایرانیان به مهندسی و باغ‌آرایی می نویسد. او از نهرهایی می‌گوید که با هنرمندی بسیار هدایت شده‌اند تا به صورت پیوسته پوشش گیاهی وسیعی را آبیاری کنند. از لانه‌ی پرندگان زیر شاخ و برگ‌های فراوان درختان باغ، از گل‌های لاله، نرگس، میخک، شقایق و ... می‌نویسد که هوش از سر هر رهگذری می‌بردند. این مهندس فرانسوی، ذوق و قریحه‌ی ایرانی را در عمارت کلاه فرهنگی توصیف می‌کند که در روزگار خود بسیار نوآورانه بود. در نظر او تجمل شرقی از ذوقی ناب و شاعرانه نشأت گرفته است. فابیوس بواتل در کتاب خود نقل قول جذابی را از موریس بارس، نویسنده و سیاستمدار فرانسوی ارائه می‌دهد: «انسانی که گل‌ها را دوست دارد یک بربر نیست.»

زینب میرزایی و فاطمه غلامی، زحمت ترجمه‌ی کتاب ناصرالدین شاه و ایران را بر عهده گرفته‌اند. انتشارات علمی و فرهنگی، این کتاب را در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است.

کتاب ناصرالدین شاه و ایران برای چه کسانی مناسب است؟

اگر می‌خواهید گشت و گذاری در تاریخ ایران در دوران قاجار داشته باشید و با روحیه‌ی ناصرالدین شاه قاجار از منظر یک جهانگرد بیگانه آشنا شوید، این کتاب را بخوانید.

در بخشی از کتاب ناصرالدین شاه و ایران: اسطوره و تاریخ می‌خوانیم

در میان ایرانیان که بیشترشان کوچ‌نشین هستند، یک گروه مذهبی قابل بررسی وجود دارد که دراویش فیلسوف هستند. با پای پیاده یا سوار بر الاغ، درویشِ خانه‌به‌دوش، سفر را آغاز می‌کند و هرجا که بخواهد ماه‌ها یا سال‌ها می‌ماند، و بدون اینکه چیزی یا کسی مانعش شود از شهرها می‌گذرد؛ در بیابان‌ها با کاروان‌ها همراه می‌شود؛ در کشوری که احتیاج به محافظت ندارد به تنهایی رهسپار می‌شود و هیچ‌کس دلیلی از او نمی‌پرسد. نهر آبی که از بین دو سنگ در پناه درخت بیدی جاری است، مکان مناسبی برای استراحتش است. همان‌جا می‌نشیند و تا زمانی که بخواهد می‌ماند.

یکی از دیپلمات‌های ما، در یک کلبۀ خرابه حوالی ری، راگز قدیم، با درویشی ملاقات کرد که از لاهور آمده بود و چند روزی را در آن‌جا گذرانده بود؛ آن محل به نظرش مناسب آمده بود؛ یک روز صبح ناپدید شد؛ مقصد نهایی‌اش کربلا بود؛ وی مردی با آموخته‌هایی کمیاب، زبانی فصیح و ظریف بود، کتاب‌های بیشماری می‌شناخت، حدوداً شصت‌ساله بود و ناگواری‌های زیادی را به خوبی پشت سر گذاشته بود؛ رفتاری روشنفکرانه داشت. پیراهن سفید نخی ژنده‌ای بر تن داشت، سر و پایی برهنه، موهایی براق، ریشی خاکستری و ژولیده، پوستی آفتاب‌سوخته و چروکیده، اما چهره‌ای خندان و چشمانی پراشتیاق داشت.

این افراد در هرجایی که اطراق می‌کنند، هر آنچه در طول سفر دیده‌اند و درس‌هایی که از تمام اتفاقات گرفته‌اند، برای مردمانی که خیلی زود دورشان جمع می‌شوند، بازگو می‌کنند.

آن‌ها استعدادهای متفاوتی دارند، خطوط چهره و صدایشان چنان منعطف است که به سختی می‌توان باور کرد این مرد با خشم تهدید می‌کند، با مهربانی می‌بخشد و یا با لحن زنی بسیار متأثر، التماس می‌کند.