معرفی و دانلود کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟: جستاری روانکاوانه در باب ناخودآگاه و تکرار

معرفی کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟: جستاری روانکاوانه در باب ناخودآگاه و تکرار

خوان داوید نازیو با تکیه بر روانکاوی ژاک لکان و زیگموند فروید، دو مفهوم مهمِ تکرار و ضمیر ناخودآگاه را در کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟ بررسی می‌کند. او به جنبه‌ی دوگانه‌ی تکرار توجه نشان می‌دهد و تکرار را به دو دسته‌ی سالم و بیمارگونه تقسیم‌بندی می‌کند. نویسنده همچنین با آوردن مثال‌های بالینی، راه درمانِ تکرار ناسالم را نشان می‌دهد.

درباره‌ی کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟

تکرار و ضمیر ناخودآگاه دو مفهوم مهم در نظریه‌های روانکاوی ژاک لکان و زیگموند فروید هستند. نویسنده‌ی کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟ (Psychoanalysis and Repetition) با تکیه بر نظریات این دو روان‌کاو برجسته، جستاری روانکاوانه در باب تکرار و ناخودآگاه ارائه می‌دهد. خوان داوید نازیو (Juan-David Nasio) در اثر خود به این سوال پاسخ می‌دهد که چگونه ما مدام مرتکب اشتباهات تکراری می‌شویم.

خوان داوید نازیو، یکی از روانکاوان برجسته‌ی معاصر لکانی، استدلال می‌کند که تکرارِ ناخودآگاه هسته‌ی مرکزی روانکاوی و همچنین ساختار اساسی انسان را نشان می‌دهد. از طریق تکرار، حافظه‌ی ناخودآگاه گذشته، بدون اطلاع ما، در انتخاب‌ها و اعمالمان دخالت می‌کند؛ تاآنجاکه نازیو می‌گوید در واقع گذشته‌ی ماست که دست به عمل می‌زند. نویسنده در ابتدا به تبیین مفهوم حقیقی ناخودآگاه می‌پردازد. او ناخودآگاه را بسیار حیاتی‌تر و عمیق‌تر از آنچه در رویاها، تپق‌ها و لغزش‌ها نمودار می‌شود، می‌پندارد. خوان داوید نازیو ناخودآگاه را علت اصلیِ بیشتر تصمیمات مهم ما، نظیر انتخاب همسر، انتخاب محل زندگی و... می‌داند. با اینکه گمان می‌بریم این تصمیمات منطقی و آگاهانه هستند، اما اغلب بدون آنکه علتشان را بدانیم روی می‌دهند. به زعم نازیو، عاملیتِ ناخودآگاهِ بسیار پایدارتر و اسرارآمیزتری وجود دارد و آن عاملیتی است که ما را به تکرار وامی‌دارد.

عامل «تکرار» در کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟، پدیده‌ای ناخودآگاه در نظر گرفته شده که هم می‌تواند سالم و هم بیمارگونه باشد؛ از آن رو سالم است که ما را به حفظ هویت شخصی و گذشته‌ی خود وامی‌دارد و از آن رو بیمارگونه است که ما را وامی‌دارد همان شکست‌ها، همان لحظات تروماتیک و همان رفتار بیمارگونه‌ی گذشته را به‌ اجبار بازتولید کنیم. خوان داوید نازیو‌ تکرار سالم را رانه‌ی زندگی و تکرار بیمارگونه را رانه‌ی مرگ می‌نامد. اما خواه ناخودآگاه رانه‌ی زندگی باشد یا رانه‌ی مرگ، یگانه مسئله‌ی قطعی این است که ناخودآگاه تعیین‌کننده‌ی ظهور مجدد رخدادهای مهمی است که وجود ما را می‌سازند.

خوان داوید نازیو با استفاده از مثال‌های بالینی، کاربرد تکرار را در روند درمان بیمار به‌ طور ملموس شرح می‌دهد. تکرار از آن جهت مهم شمرده می‌شود که منجر به روان‌نژندی‌های بعدی می‌شود؛ برای مثال، بدون درک روان‌نژندی کودکی هرگز روان‌نژندی بزرگ‌سالی را درک نخواهیم کرد زیرا دومی تکرار اولی است. هر روان‌نژندی بزرگ‌سالی روان‌نژندی کودکی را تکرار می‌کند. بنابراین نویسنده یگانه راه برای شناسایی اثرِ تکراریِ برآمده از نخستین رویدادِ مشکل را یافتن نخستین ظهور مشکل می‌داند. داوید نازیو می‌گوید: «اگر این الگوی تکراریِ سمپتوم را برقرار کنم، می‌توانم نگاهی به تفسیر سمپتوم بیفکنم، منشأ مشکل را تعیین کنم، و سرانجام جهتی برای درمان برگزینم.»

کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟ سپس اشاره‌ای به اثرات سازنده‌ی تکرار سالم می‌کند که خودشکوفایی و شکل‌گیری هویت را شامل می‌شود. این کتاب پایدار ماندن در هستی خویش را چیزی جز تکرارکردن و تکرارکردن به‌ منظور حفظ یگانگی خویش در مقام فرد و به‌ منظور تکمیل و شکوفا ساختن معنا نمی‌کند. ما خودمان را تکرار می‌کنیم و با تکرار کردنِ خودمان گذشته‌مان را حفظ می‌کنیم و خودمان را بهبود می‌بخشیم زیرا با هر تکرار دانش و تجربه کسب می‌کنیم و در پایان به هویت خود استحکام می‌بخشیم. خوان داوید نازیو در پایان، برگزیده‌هایی از آراء لکان و فروید را در باب تکرار عنوان می‌کند و درمانِ روانکاوانه‌ی تکرار بیمارگونه را از راه احیای آن، ارائه می‌دهد.

شما را به خواندن ترجمه‌ی علی حسن زاده از این اثر که از سوی نشر لگا منتشر شده است، دعوت می‌کنیم.

درباره‌ی مجموعه کتاب درنگ‌ها

مجموعه کتاب درنگ‌ها به کوشش نشر لگا، درصدد است تا بهترین کتب روانکاوی و فلسفی را از بهترین نویسندگانِ حوزه‌های مختلف گردآوری کند. نشر لگا نام «درنگ‌ها» را دال بر اختلاف در خوانش‌های مختلف نویسندگان این مجموعه و وقفه‌ها و گسست‌های موجود در آراء آن‌ها در نظر گرفته است.

نام برخی از جلدهای این مجموعه از این قرارند: «آتش و قصه»، «آفرینش و آنارشی»، «آموزه‌ی حقیقت افلاطون» و«قدرت چیست؟».

در نکوداشت کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟

• خوان داوید نازیو نظریات گسترده و گاه مبهمِ روانکاوی لکان و فروید را به‌طرز شیوایی بازگو می‌کند و وضوح می‌بخشد. این کتاب در نوع خود بسیار ارزشمند است. (آدریان جانستون)

کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه‌مندان به مباحث روانکاوی و موضوع ضمیر ناخودآگاه مجذوب این کتاب خواهند شد.

در بخشی از کتاب چرا همیشه همان اشتباهات را تکرار می‌کنیم؟: جستاری روانکاوانه در باب ناخودآگاه و تکرار می‌خوانیم

اما اجازه دهید به بحث خویش بازگردیم و تأکید کنیم که، برخلاف تکرار زمانی، بیمارْ تکرار مکانی را بازشناسی نمی‌کند. این نوع تکرار را روانکاو استنتاج می‌کند. در اینجا بحث بر سر تکراری درونی و درون‌روانی است که ما آن را تکرار توپولوژیک می‌نامیم. واژه‌ی توپولوژیک مشتقی است از «توپوس» به معنای «مکان». این همان واژه‌ای است که فروید برای مشخص‌سازی دو رهیافت پی‌درپیِ آپاراتوس روانی به کار برد. نخستین توپوس سه‌گانه‌ی ناآگاهی، پیش‌آگاهی و آگاهی بود؛ و دومی سه‌گانه‌ی اید، اگو، سوپراگو. به‌بیان ساده، تکراری را که بین ناآگاهی و آگاهی روی می‌دهد «توپولوژیک» می‌نامم. سمپتوم یا «بروز در عمل»ی که بیمارمان آگاهانه تجربه‌اش می‌کند، صحنه‌ی فانتزی‌گونی را تکرار می‌کند که در ناآگاهی یا ناخودآگاه محفوظ مانده است. این نکته را نیز می‌افزایم که می‌توان تکرار توپولوژیک را تکراری علّی به شمار آورد زیرا سمپتومی که از آن رنج می‌بریم معلول قدرت مسموم‌کننده‌ی صحنه‌ی ناخودآگاه است. سرانجام، می‌دانم که هنگام معرفی مفهوم تکرار توپولوژیک به شما، شما را وارد حیطه‌ی انتزاعی فراروان‌شناسی کرده‌ام. با این ‌حال، می‌خواهم نشان دهم که هنگام توجه به ناخودآگاه بیمار چگونه نظرورزی می‌کنیم.

فهرست مطالب کتاب

دیباچه‌ی ترجمه‌ی انگلیسی: گفت‌وگویی با دکتر نازیو
بخش یکم
تجربه‌ای بالینی که در آن روانکاو با عنایتی ویژه به مفهوم تکرار به بیمارش گوش می‌سپارد.
همدلی دووجهی: مهارت انحصاری روانکاو
تعریف عام تکرار
اثرات مفید تکرار سالم: خودپایی، خودشکوفایی و شکل‌گیری هویت
سه حالت بازگشت گذشته‌مان: در آگاهی‌مان، در اعمال سالممان و در اعمال بیمارگونه‌مان
تکرار بیمارگونه بازگشت اجباری گذشته‌ای تروماتیک است که به‌مثابه‌ی سمپتوم یا عملِ بی‌اختیار در اکنون فوران می‌کند
دو حالت‌مندی تکرار بیمارگونه: تکرار زمانی و تکرار توپولوژیک
رانه نیروی اجباری ژوئیسانس است
نظریه‌ی لاکانی تکرار: ناخودآگاه ساختاری همچون خودکاریِ تکرار دارد
نمونه‌ای از تکرار بیمارگونه: برنار یا نیاز مهارناپذیر و تکراری به تحقیرشدن
درمان روانکاوانه‌ی تکرار بیمارگونه از راه احیای آن
بخش دوم: برگزیده‌هایی از فروید و لاکان در باب تکرار به‌همراه توضیحات ما
نمایه