معرفی و دانلود کتاب اورستس

معرفی کتاب اورستس

اوریپید یکی از بزرگ‌ترین تراژدی‌نویسان یونان باستان بود؛ ادیبی نام‌آور که آثارش از کلاسیک‌های دنیای درام به شمار می‌روند. در کتاب اورستس مخاطب یکی از نمایشنامه‌های درخشان اما کمتر خوانده‌شده از اوریپید خواهید بود. شخصیت مرکزی این اثر، اورستس، پسر آگاممنون است که پس از به قتل رساندن مادر خویش، درگیر وقایعی هول‌انگیز گشته. لازم به ذکر است که اثر پیش رو، ذیل مجموعه نمایشنامه‌های نشر بیدگل به انتشار می‌رسد.

درباره کتاب اورستس

اوریپید نامی بزرگ در تاریخ ادبیات مغرب‌زمین است. این نویسنده‌ی برجسته، به زعم ارسطو، فیلسوف بزرگ یونان باستان، برترین تراژدی‌نویس عصر خود بود؛ نابغه‌ای بی‌همتا که گذر سده‌ها ذره‌ای گرد کهنگی به دامان آثارش ننشانده است. مخاطبین عام، عموماً اوریپید را با دو تراژدی بزرگ او، «مده‌آ» و «الکترا»، می‌شناسند. این دو اثر اگرچه به حق عنوان برترین آثار نویسنده را یدک می‌کشند، متأسفانه تا اندازه‌ای دیگر نوشته‌های خالق خود را زیر سایه برده‌اند. یکی از این نوشته‌ها کتاب اورستس (Orestes) است؛ شاهکاری کم‌نظیر که از قضا در زمان حیات نویسنده، برخلاف امروز، اثری بی‌اندازه محبوب و مورد توجه بوده است.

تاریخ نگارش کتاب اورستس به سال 408 پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. در این نمایشنامه حوادث تراژیکی را پی خواهید گرفت که شخصیت اسطوره‌ای اورستس، پس از به قتل رساندن مادر خویش، از سر می‌گذراند. از آنجا که مایه‌ی اصلی کتاب اورستس، همچون اغلب تراژدی‌های بزرگ یونانی، داستان‌ها و روایات اساطیری این سرزمین است، بی‌جهت نمی‌بینیم که در راستای آشنا ساختن هرچه بیشتر مخاطبین احتمالی با موضوع کلی کتاب پیش رو، در چند سطر اطلاعاتی مختصر در باب شخصیت اورستس ارائه دهیم:

اورستس در اساطیر یونانی، پسر «آگاممنون» و «کلوتایمنسترا» است که به واسطه‌ی قتل مادر خویش، تحت تعقیب الهان انتقام قرار می‌گیرد و سرانجام، پس از دستگیری و محاکمه در دادگاهی با حضور آپولون (از خدایان المپ)، از مجازات تبرئه می‌گردد. انگیزه‌ی اصلی اورستس در به قتل رساندن مادر، دادخواهی از خون به ناحق ریخته‌شده‌ی پدرش آگاممنون، توسط کلوتایمنسترا بوده است.

کتاب اورستس، همچون شماری دیگر از نمایشنامه‌های اوریپید، به قلم غلامرضا شهبازی به زبان فارسی ترجمه شده است.

درباره مجموعه نمایشنامه‌های بیدگل

این مجموعه‌ی جذاب و خواندنی دربردارنده‌ی برخی از بهترین آثار نمایشی از سراسر دنیاست. دست‌اندرکاران مجموعه نمایشنامه‌های بیدگل بر آن بوده‌اند که با معرفی آثار ارزشمند دنیای درام به مخاطب فارسی‌زبان، او را با گستردگی و غنایِ این دنیای وسیع آشنا سازند. در همین راستا، این مجموعه خود به بخش‌های مستقلی از جمله «نمایشنامه‌های اروپایی»، «نمایشنامه‌های آمریکایی»، «نمایشنامه‌های فارسی»، »نمایشنامه‌های کلاسیک»، «نمایشنامه‌های مدرن» و... تقسیم شده است.

اقتباس سینمایی از کتاب اورستس

نمایشنامه‌ی اورستس همچون اغلب آثار اوریپید، تاکنون دستمایه‌ی خلق اقتباس‌های آزاد و غیرآزاد فراوانی در عالم سینما قرار گرفته است. از میان شناخته‌شده‌ترینِ این اقتباس‌ها می‌توان به فیلم سینمایی اورستس (1969) به کارگردانی واسیلیس فوتوپولوس، فیلمساز یونانی اشاره کرد. اثر مذکور در سایت آی. ام. دی. بی از نمره‌ی خوب 8.2/10 برخوردار است.

کتاب اورستس مناسب چه کسانی است؟

علاقه‌مندان به ادبیات کلاسیک جهان و دوست‌داران آثار دراماتیک، دو دسته از مخاطبینی‌اند که بیش از همه از مطالعه‌ی نمایشنامه‌ی اورستس، شاهکار بی‌بدیل اوریپید، لذت خواهند برد.

با اوریپید بیشتر آشنا شویم

اوریپید (Euripides) یکی از بزرگ‌ترین نمایشنامه‌نویسان درام کلاسیک یونان است. صاحب‌نظران بر آن‌اند که آثار او، بیش از نوشته‌های تمام تراژدی‌نویسان هم‌عصرش، خطاب به مخاطب امروزی حرف برای گفتن دارند. اوریپید در دهه‌ی 480 پیش از میلاد، در شهر نابغه‌پرور آتن، دیده به جهان گشود. از زندگی اوریپید اطلاعات مختصری به جا مانده است. با این حال، می‌دانیم که نخستین اثر نمایشی او در سال 455 پیش از میلاد به روی صحنه رفت و فوراً نام وی را به عنوان نویسنده‌ای بزرگ و خلاق بر سر زبان‌ها انداخت. تا جایی که سالیانی بعد، ارسطو، فیلسوف بزرگ یونانی، از وی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تراژدی‌نویسان دوران یاد کرد. امروزه تنها نوزده متن نمایشی از اوریپید در دست است. اگرچه نقل است که او در طول حیات خویش بیش از نود اثر به رشته‌ی تحریر درآورد.

اوریپید به سال 406 پیش از میلاد، هنگام کار بر روی نمایشنامه‌ی «کاهنه‌های باکوس»، از دنیا رفت. از میان آثار مطرح این غول دنیای درام، می‌توان به عناوینی چون «الکترا»، «فرزندان هراکلس»، «زنان فریادخواه»، «زنان فنیقی»، «مده‌آ»، «زنان تروا»، «اورستس» و «سیکلوپس» اشاره کرد. (از تمام عناوین نامبرده دست‌کم یک ترجمه‌ی فارسی در دست است.)

نمایشنامۀ اورستس که در سال 408 پیش از میلاد بر صحنه رفت، رویدادهای پس از مادرکشیِ اورستس، پسر آگاممنون و برادر الکترا را بازگو می‌کند.

امروزه اگر از افراد در مورد تراژدی‌های یونانی سؤال شود بعید است که بلافاصله از اورستس نام ببرند. این نمایشنامه همانند آنتیگنه، ادیپوس‌شاه یا مده‌آ تراژدیِ متداولی محسوب نمی‌شود. در واقع، بسیاری از افراد، حتی کلاسیک‌شناسان هم، هیچگاه آن را نخوانده‌اند و در برنامۀ درسی مدارس و دانشگاه‌ها جایی ندارد؛ اما اورستس در دوران باستان یکی از مشهورترین و تحسین‌شده‌ترین تراژدی‌های اوریپید بود. از این نمایشنامه، که اوریپید آن را متأثر از اندیشه‌های سوفسطاییان و فیلسوفان پیشاسقراطی خلق کرده است، به عنوان رندانه‌ترین نمایشنامۀ او هم یاد می‌کنند.

در بخشی از کتاب اورستس می‌خوانیم

ورستس: آه، خواب شیرین و مسحورکننده! درمان ناخوشی!
چه خوب که نزد من آمدی.
تشنۀ این خواب بودم. بهنگام آمدی‌ای خواب.
آه! بانوی متبرک الاهۀ فراموشی! الاهه‌ای که درد را می‌کُشد.
خواب نازنین، تو چه الاهۀ خردمندی هستی!
تو نخستین الاهه‌ای هستی که جان‌های دردمند از او یاری می‌خواهند!
اما... الکترا، من اینجا چه می‌کنم؟ پیش از  این کجا بودم؟ چگونه بدین‌جا آمدم؟
چیزی به یاد ندارم. همه‌چیز را فراموش کرده‌ام.
الکترا: برادر نازنین!
چقدر شاد شدم آن‌گاه که دیدم تو به خواب رفته‌ای!
می‌خواهی یاری‌ات کنم بنشینی؟
اورستس: آری، آری. یاری‌ام کن برخیزم. دستت را به من بده.
آه! اکنون این کَفِ چرک‌آلود را از دهان و چشم‌هایم بِزُدا.
الکترا با دستمالی این کار را می‌کند.
الکترا: با جان‌ودل، برادر عزیزم!
برای یک خواهر یاری کردن برادر کاری بسیار دلنشین است، کاری که نمی‌توان از آن سر باز زد.
اورستس: اینجا کنار من بنشین.
باید تنم را به تو تکیه دهم تا راست بایستم.
الکترا کنار او می‌نشیند.
می‌توانی گیسوان لغزانم را از چهره‌ام پس بزنی؟ چشمم جایی را نمی‌بیند.
الکترا: آه، سر بینوایت!
ببین!
و گیسوانت! لغزان و چرک! نشُسته همچون گیسوان یکی بَرده!

اوریپید یکی از سه تراژدی‌نویس مهم عصر زرین درام یونان است. منتقدان قدیم و جدید او را درام‌پردازی سنت‌شکن، نوآور و نامتعارف می‌دانند. او در یکی از سال‌های دهۀ 480 پیش از میلاد در بخش شرقی آتن زاده شد. اطلاعات کمی از زندگی او در دست است. نخستین نمایشنامۀ او یک سال پس از مرگ آیسخولوس، در سال 455 پیش از میلاد، بر صحنه رفت و مقام سوم را برای او به ارمغان آورد. در سال 441 پیش از میلاد به نخستین پیروزی‌اش دست یافت. می‌گویند بیش از 90 نمایشنامه نوشته است و امروزه نوزده نمایشنامۀ او موجود است. آخرین باری که در آتن به رقابت پرداخت، در سال 408 پیش از میلاد با نمایشنامۀ اورستس بود. سپس به مقدونیه و دربار آرخِلائوس رفت و نمایشنامه‌ای به نام این پادشاه نوشت. اوریپید در سال 406 پیش از میلاد، حین نگارش نمایشنامۀ کاهنه‌های باکوس در مقدونیه درگذشت.