استیون هاوکینگ (Stephen William Hawking) در نخستین روزهای زمستان سال 1942 از پدری زیست شناس و مادری خانه‌دار به دنیا آمد. خانواده هاوکینگ در شمال لندن زندگی می‌کردند اما در آن زمان نیروی هوایی نازی، به شدت لندن را بمباران می‌کرد.
برای همین در آخرین هفته‌های حاملگی، مادرش برای در امان ماندن نوزاد از خطرات ناشی از جنگ، به آکسفورد رفت و استفن در آن جا به دنیا آمد. بعد از آن، خانواده به لندن برگشت و در سنت آلبان در شمال این شهر ساکن شد. استیون هاوکینگ تحصیلات ابتدایی‌اش را تا 10 سالگی در مدرسه دخترانه سنت آلبان شروع کرد چون آن مدرسه، یکی از بهترین محیط‌های آموزشی بود. اما بعد از این سن دیگر پسران نمی‌توانستند در این مدرسه دخترانه تحصیل کنند. او تحصیلات دانشگاهی‌اش را در “یونیورسیتی کالج” آکسفورد آغاز کرد.
پدرش اصرار داشت که استیون هاوکینگ پزشکی بخواند اما او ریاضیات را ترجیح داد و پس از مدت کوتاهی به فیزیک تغییر رشته داد. یکی از استادان حل تمرین او در آن زمان درباره قدرت شگفت‌انگیز ذهنی و تسلط او به مسائل مختلف علمی می‌گوید که کافی بود که در اخبار روزمره مثلاً در روزنامه نیویورک تایمز بخواند که فیزیک‌دانی، فلان کشف نظری را انجام داده است.
استیون هاوکینگ با بیماری از کار افتادگی سلول‌های عصبی حرکتی دست به گریبان است آنگاه او با همین سرنخ کوچک این محاسبات و کشفیات را دوباره انجام می‌داد، بدون این که از جایی کمکی بگیرد. بعد از گرفتن لیسانس، برای ادامه تحصیل در کیهان‌شناسی نظری، وارد کمبریج شد. در آن زمان بود که علائم بیماری ALS (از کارافتادگی سلول‌های عصبی حرکتی) در استیون هاوکینگ ظهور کرد. در چنین وضعیتی بود که او در سال 1965، دکترایش را گرفت. پزشکان به او گفته بودند که تنها چند ماه زنده می‌ماند.
نخستین ازدواج هاوکینگ در همان سال با جین ویلد، دانشجوی زبان‌شناسی کمبریج بود، ازدواجی که در سال 1995 فرجامش طلاق بود. بعد از آن استیون هاوکینگ در سپتامبر 1995 با الین میسون، پرستارش ازدواج کرد.
الین همسر سابق دیوید میسون، برنامه‌نویس نخستین ویرایش برنامه کامپیوتری بود که هاوکینگ را قادر به برقراری ارتباط با بیرون می‌کرد. البته این ازدواج هم، فرجامش طلاق بود.
استیون هاوکینگ در دنیای علم به خاطر پژوهش‌هایش در زمینه گرانش کوانتمی مشهور است.
استیون هاوکینگ در دهه 1970 با همکاری فیزیکدان برجسته، راجر پنروز، نشان داد که سیاه‌چاله‌ها واقعیتی در کیهان هستند که بر اساس نظریه گرانش اینشتین (نسبیت عام)، توجیه می‌شوند. نظریه جدید استیون هاوکینگ همچنین پیش‌بینی می‌کرد که سیاه‌چاله‌ها از خود تابش می‌کنند که این تابش الان به “تابش هاوکینگ” معروف است.
کتاب تاریخچه زمان او که با رکوردی ۲۳۷ هفته‌ای به عنوان پرفروش‌ترین کتاب در بریتانیا باقی‌ماند، باعث شهرتش شد. همچنین، کتاب طرح بزرگ او که در اواخر سال ۲۰۱۰ به چاپ رسید، جنجال زیادی به پا کرد. این کتاب تنها پس از چند روز به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آمازون تبدیل شد.
جملات برگزیده استیون هاوکینگ:
- افرادی که به "آی کیو" خود می‌بالند بازنده هستند.
- هوشمندی توانایی سازگاری با تغییرات است.
- زندگی مصیبت‌بار می‌شد اگر بامزه نبود.
- زنان... آن‌ها اسراری کامل هستند.
- ما با طمع و حماقت خودمان، در خطر نابود کردن خود هستیم.
- هیچ‌چیز بهتر از مطالعه و بدست آوردن دانش بیشتر و بیشتر نیست.
- مردم برای تو وقت نخواهند داشت اگر همیشه عصبانی یا در حال گلایه کردن باشی.
کتاب‌های برگزیده استیون هاوکینگ:
تاریخچه زمان
جایگاه ما در جهان هستی: تئوری همه چیز (مبدا و سرنوشت عالم)
طرح بزرگ
زندگی من
